Σάββατο 20 Φεβρουαρίου 2010

ROMANCERO GITANO! Η είσοδός μου στον παράδεισο της μουσικής και της ποίησης...

ROMANCERO GITANO (LORCA)

Ποίηση: LORCA - ελεύθερη απόδοση Οδυσσέα Ελύτη
Σύνθεση: Μάρτιος - Απρίλιος του 1967. Ή τελευταία σύνθεση πριν τη Δικτατορία.
Ηχογραφήσεις: 1970, Παρίσι, Μαρία Φαραντούρη Polydor France
1971, Μαρία Φαραντούρη, John Williams CBS London
1971, Μαρία Φαραντούρη, Polydor
1975, Μαρία Φαραντούρη, Polygram
1978, Αρλέτα Τσάπρα, Lyra

Τραγούδια:

ΑΝΤΟΝΙTO EL CAMBORIO I
ΑΝΤΟΝΙTO EL CAMBORIO II
LA MORTE POR EL AMOR
Η ΚΑΛΟΓΡΙΑ
ΠΑΝΤΕΡΜΗ

Μαρία Φαραντούρη - Antonito El Camborio I - Μ. Θεοδωράκης

Κάτου στης ακροποταμιάς το μονοπάτι περπατάει
κρατώντας βέργα λυγαριάς και στη Σεβίλλια πάει.

Τα κατσαρά του γυαλιστά πέφτουν στα μάτια του μπροστά
στην όψη του είναι μελαμψός από του φεγγαριού το φως.

Κάποτε λίγο σταματά, κόβει λεμόνια στρογγυλά
τα ρίχνει το νερό να στρώσει και να το χρυσαφώσει.

Εκεί στης ακροποταμιάς το μονοπάτι να, τον φτάνουν
κάτω απ' τα κλώνια μιας φτελιάς χωροφυλάκοι και τον πιάνουν.

Αποβραδίς η ώρα οχτώ τον σέρνουν σε κελί μικρό
απέξω κάθονται φυλάνε πίνουν ρακί και βλαστημάνε.


Χαμός από αγάπη

-Τι είναι κείνο που φωτά, Μάνα, στα δώματα ψηλά;
-Κοιμήσου γιε μου κι είν' αργά σήμανε η ώρα έντεκα.
-Μάνα, στα μάτια μου για δες, λάμπουνε τέσσερις φωτιές.
-Δεν είναι τίποτα, έλα πια, είν' τα μπακίρια αστραφτερά.

Μέσα στη νύχτα και στη ζέστη φέγγαν οι τοίχοι απ' τον ασβέστη.
Τη φυσαρμόνικα γλυκά παίζανε Σεραφείμ γλυκά.
Μέσα στη νύχτα και στη ζέστη φέγγαν οι τοίχοι απ' τον ασβέστη.

-Μάνα μου, ευθύς που ξεψυχήσω μηνύσετέ το στους ανθρώπους
σ' όλη τη γη, σ' όλους τους τόπους
κατά Βοριά κατά Νοτιά μαντάτα στείλετε πικρά.

Μέσα στη νύχτα και στη ζέστη φέγγαν οι τοίχοι απ' τον ασβέστη.
Κι οι πόρτες τ' ουρανού χτυπούσαν κι όλα τα δάση αχολογούσαν
ψηλά δεν έβλεπες κανέναν κι οι φλόγες φούντωναν ολοένα.

Μαρία Φαραντούρη - Antonito El Camborio 2 - Μ. Θεοδωράκης

Ξάφνου στον ποταμό από πέρα φωνές ξεσκίσαν τον αγέρα.
Έμπηγε κάπρου δαγκωνιές μες στα ψηλά ποδήματα
χίμαγε κι έκανε βουτιές σαν δελφινιού πηδήματα.

Η τραχηλιά του η κρεμεζιά μούσκεψε μες στα αίματα
μα οι κάμες ήταν - ήταν έξι και δεν εμπόραε πια ν' αντέξει.

Αχ, Αντονίτο Ελ Καμπορίο, φεγγαρομελαμψέ μου
κι ασπρογαρούφαλέ μου.

Αχ, Αντονίτο Ελ Καμπορίο, π' άξιζες μια βασίλισσα
μνημόνεψε την Παναγιά τι τώρα θα σε φάει το κρύο
τι τώρα θα πεθάνεις πια.

Στην άκρη εκεί του ποταμού τρεις γλώσσες βγήκε το αίμα του
τρεις γλώσσες βγήκε το αίμα του στην άκρη εκεί του ποταμού
κι ανάγειρε την κεφαλή με τα σφιγμένα χείλη
και τότε πια καμμιά φωνή μόνο εφωτίστη ο ουρανός
κι άγγελος βεργολυγερός ήρθε και τ' άναψε καντήλι.

Η ΚΑΛΟΓΡΙΑ

Βουνά και σύγνεφα μακριά σ' όλα τριγύρω σιγαλιά
τα λιόφυτα γαληνεμένα και τα σπιτάκια ασβεστωμένα.

Σ' ένα αχερόχρωμο πανί κεντά η καλόγρια η μικρή
άχου, τι όμορφα κεντάει το χεράκι της πως πάει.

Βάνει πουλιά, βάνει δεντριά, βάνει και τ' άστρα τα χρυσά
βάνει στις τέσσερις τις κόχες τέσσερις αγριομολόχες.

Σ' ένα αχερόχρωμο πανί κεντά η καλόγρια η μικρή
μα κάθε τόσο αναστενάζει και κάτι με το νου της βάζει.

Λίγο το χέρι σταματά μες στον αέρα και κοιτά
στα μάτια της π' ανοιγοκλειούν δυο καβαλάρηδες περνούν.

Κι ύστερα πάλι στο πανί ξεσπάει ή καλόγρια ή μικρή
τι ποτάμια, τι χορτάρια, τι λιοτρόπια, τι φεγγάρια
πλάσματα της αρεσιάς της, της ονειροφαντασιάς της.

Παντέρμη

Σκάβουν το χώμα οι πετεινοί
σκάβουν ζητώντας την αυγή
την ώρα που στα σκοτεινά
βγαίνει η Παντέρμη και γυρνά.

Μαύρη μαυρίλα είν' η ψυχή της
κι ωχρό μπακίρι το πετσί της
τα στήθια της ωσάν τ' αμόνια
που τα χτυπούν χωρίς συμπόνια.

-Παντέρμη, τι ζητάς εδώ
μόνη σου δίχως σύντροφο;

-Κι αν είναι κάτι που ζητώ
πε μου, σε γνοιάζει εσένανε;
Ζητάω εκείνο που ζητώ
ζητάω την ίδια εμένανε.

-Παντέρμη, πες ποιος ο καημός σου
ποιος ο αγιάτρευτος καημός σου;

-Ποιός ο καημός μου;
Μαύρη πίσσα εγίνη η λινή μου η πουκαμίσα
και μες στο σπίτι σαν τρελλή
σούρνω το ξέπλεκο μαλλί.

-Παντέρμη, λούσε το κορμί σου
λουσ' το χελιδονόνερο
κι άσε κυρά μου την ψυχή σου
άσ τη να βρει αναπαμό.

Άχου, τσιγγάνικες ψυχές
κι ολόκρυφες νεροσυρμές
πίκρες μαζί και θάματα
στα μακρινά χαράματα.


Αφιερωμένο στον Θόδωρο Τ. με παντοτινή ευγνωμοσύνη, που μου χάρισε αυτό το δίσκο στα 18 μου, συμβάλλοντας τα μέγιστα στη μουσική μου παιδεία... Στον Θόδωρο που γιορτάζει σήμερα! Να είναι πάντα καλά του εύχομαι από καρδιάς!

12 σχόλια:

flamencologio είπε...

Υπέροχο αφιέρωμα! Ακριβώς σε αυτό που με αγγίζει, Μαριάννα!

μαριάννα είπε...

flamencologio

Εκλεκτικές συγγένειες, αγόρι μου. Απίστευτες, πιο ισχυρές σαφώς από τις άλλες... Τυχαία νιώθω πατρίδα μου την Ανδαλουσία; ;)

Juanita La Quejica είπε...

Με τέτοια είσοδο... εξηγούνται πολλά έτσι!
(Προσπάθησα να φτιάξω προϋπολογισμό για το σεμινάριο του José Javier που περιλαμβάνει Λόρκα, Φλαμένκο και άλλες ομορφιές στην Graná αμέσως μετά το Πάσχα, αλλά δυστυχώς δεν φτάνουν τα άτιμα τα κουκιά... αχ!)

μαριάννα είπε...

Juanita La Quejica

Δεν είναι εύκολο Χουανιτάκι μου και σεμινάριο και διακοπές. Εκτός κι αν κάνεις πολύ έγκαιρα τον προγραμματισμό σου. Όπως κάνουμε μερικοί μερικοί.
Προγραμμάτισέ το για καλοκαίρι πάλι. Μπορεί και να συμπέσουμε. ;)

Ελένη Μπέη είπε...

Ευτυχισμένο έργο αυτό, Μαριάννα.
Του έλαχε υπέροχη μετάφραση, εξαιρετική μελοποίηση κι ερμηνεία και τέλος άγγιξε ψυχές κι αγαπήθηκε τόσο μα τόσο πολύ.

μαριάννα είπε...

Ή ενέπνευσε Νερένια μου... οπότε τυχεροί όσοι κοινώνησαν. Ή έτσι όμως ή αλλιώς, είναι μαγεία.
Πάντως η συγκεκριμένη ηχογράφηση είναι αυτή που αγάπησα πολύ και που εξακολουθώ να μην την αλλάζω με καμία. Τις έχω όλες φυσικά, αλλά αυτή είναι μοναδική και νομίζω ότι το λέω αντικειμενικά και όχι συναισθηματικά. :)

Καλησπέρες!

Μηθυμναίος είπε...

Ύστερα πώς να αποχωριστείς τέτοιον παράδεισο, Μαριάννα μου, με τέτοια αρχή… σε μουσική και ποίηση.
Ρομαντισμός, στίχος, έρωτας, αίμα κόκκινο…θάνατος… δεν είναι δυνατόν, δεν είναι…

Καλημέρα!

BOSKO είπε...

Νομίζω πως το "Romancero Gitano" του Μίκη με τον "Ματωμένο Γάμο" του Μάνου είναι οι ομορφότερες μελοποιήσεις που έγιναν στον Lorca από Έλληνες συνθέτες! Εξαιρετική είναι και η πιο μπαλανταδόρικη βερσιόν με την Αρλέτα, αφού το έργο προοριζόταν για τη φωνή της και θα έμπαιναν στούντιο με τον Μίκη τον Απρίλη του '67, παραμονές του πραξικοπήματος. Τελικά, το ηχογράφησε πρώτη η Φαραντούρη στο εξωτερικό για ν' ακολουθήσει η Αρλέτα το ΄78, μέσα στη φούρια της Μεταπολίτευσης.
εξαιρετικό αφιέρωμα, Μαριάννα!

orfia είπε...

Το ενα καλλιτερο απο το αλλο....θυμησες...γλυκειες της νιοτης...μας...και τι υπεροχες φωτο βαζεις Μαριαννα..καθε φορα που μπαινω στο blog σου εντυπωσιαζομαι..!!!
Καλησπερα

μαριάννα είπε...

Μηθυμναίος

Έτσι είναι Στράτο μου. Και η μουσική και η ποίηση και ο έρωτας. Όταν ζήσεις το απόλυτο... πως να δεχτείς το μέτριο; ;)

Φιλιά!

μαριάννα είπε...

BOSKO

Ναι, το έχω και με την Αρλέτα. Και την ηχογράφηση με τον John Williams και την Φαραντούρη έχω, αλλά σαν αυτήν την πρώτη, καμιά. Όταν αγαπήσεις την πρώτη εκτέλεση Αντώνη μου... είναι σαν την πρώτη αγάπη. ;)

Φιλιά!

μαριάννα είπε...

orfia

Οι φωτό ε; Είναι αγαπημένο μου χόμπι, όπως και η ζωγραφική. Και η Ανδαλουσία είναι γεμάτη αγαπημένες εικόνες και γωνιές που κρύβουν και μια ιστορία.

Φιλιά πολλά!