Δευτέρα 30 Απριλίου 2007

Τα δάκρυα που στα μάτια μας θα δείτε ν' αναβρύζουν, ποτέ μην τα πιστέψετε απελπισιάς σημάδια.

Ο Αλέξανδρος Παναγούλης στο Στρατοδικείο,
Νοέμβριος 1968

Υπόσχεση

Τα δάκρυα που στα μάτια μας
θα δείτε ν' αναβρύζουν
ποτέ μην τα πιστέψετε
απελπισιάς σημάδια.
Υπόσχεση είναι μοναχά
γι' Αγώνα υπόσχεση


(Στρατιωτικές Φυλακές Μπογιατίου, Φεβρουάριος 1972)
Vi scrivo da un carcere in Grecia, 1974


Διεύθυνσή μου


Ένα σπιρτόξυλο για πέννα
αίμα στο πάτωμα χυμένο για μελάνι
το ξεχασμένο περιτύλιγμα της γάζας για χαρτί
Μα τι να γράψω;
Τη Διεύθυνσή μου μονάχα ίσως προφτάσω
Παράξενο και πήζει το μελάνι
Μέσ’ από φυλακή σας γράφω
στην Ελλάδα



(Στρατιωτικές Φυλακές Μπογιατίου, 5 Ιουνίου 1971
– Μετά ξυλοδαρμό)
Vi scrivo da un carcere in Grecia, 1974.


Ο Αλέκος Παναγούλης δέχεται τιμές στο παλάτι των Medici στη Φλωρεντία,
Ιταλία.
(Istituto Storico della Resistenza, αρχείο Cesare Giorgetti)




1η Μαΐου 1976


Απόγευμα Πρωτομαγιάς και έχω ραντεβού με τον καλό μου, να πάμε βόλτα στη Ν. Σμύρνη να συναντήσουμε την παρέα του Σχολείου, στον Άδωνι και μετά να κατεβούμε Ομήρου όλοι μαζί, στα ανθεστήρια, που οργάνωνε ο Δήμος.
Μοσχοβολιές απίστευτες ακόμα το '76, από νεραντζανθούς ανακατεμένους με βιολέτες και ζουμπούλια και γαρίφαλα και τριαντάφυλλα και κάθε λογής λουλούδι.
Κι ενώ περπατούσαμε χεράκι χεράκι μες στην ευτυχία των αρωμάτων και του έρωτα,
ακούμε δίπλα μας μια φωνή...
- Τον φάγανε οι πούστηδες τον Αλέκο!
Τρελαίνομαι. Κόβονται τα πόδια μου. Ήξερα για ποιον Αλέκο λέγανε.


...


Ποτέ έκτοτε δεν πέρασε Πρωτομαγιά χωρίς να κλάψω.


Για τον άντρα!


Για την ψυχάρα!


Για την αξιοσύνη!


Για τη λεβεντιά!


Τι να πω εγώ για τον Παναγούλη...τα ξέρετε. Με το αίμα του έγραφε τους στίχους του στους τοίχους, στις φυλακές, στο Μπογιάτι.
Η Οριάνα Φαλάτσι η αγαπημένη του έγραψε ότι της είπε, για την απόπειρα δολοφονίας εναντίον του τυράννου:


Δεν επιδίωξα να σκοτώσω έναν άνθρωπο.
Δεν είμαι ικανός να σκοτώσω έναν άνθρωπο.
Επιδίωξα να σκοτώσω έναν τύραννο


Πρωτομαγιά λοιπόν, του 1976 σε ηλικία 38 ετών, το πράσινο Μιραφιόρι του Αλέκου, καρφώθηκε σε τοίχο, άγνωστο κάτω από ποιες συνθήκες, λίγες μέρες πριν την αποκάλυψη των φακέλων σχετικά με τα όργανα ασφαλείας της Χούντας (Φάκελος ΕΣΑ). Η αποκάλυψη των φακέλων, που δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ, και που λένε ότι περιείχαν αποδείξεις σε βάρος κάποιων πολιτικών που συνεργάστηκαν με την χούντα. Όμως ποτέ δεν αποδείχτηκε τίποτα.
Λίγο μετά η Οριάνα έγραψε ένα βιβλίο για εκείνον...με τίτλο:


Un Uomo!
Ένας Άντρας!


Φωτογραφίες από Το Βήμα και από την el.wikipedia
Την ίδια ακριβώς ημέρα της δολοφονίας του Παναγούλη,
σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό και ο 17χρονος μαθητής
Σιδέρης Ισιδωρόπουλος,
που κολλούσε αφίσσες για τη συγκέντρωση της Πρωτομαγιάς!


Περισσότερα εδώ




Οριάνα Φαλάτσι η Ιταλίδα δημοσιογράφος και συγγραφέας. Γεννημένη στην Τοσκάνη, στην Φλωρεντία, η φλογερή πολεμική ανταποκρίτρια που η πένα της δεν ήξερε ούτε να κολακεύει ούτε να αποσιωπά.

In her career she has interviewed Kissinger, Ayatollah Khomeini, Ali Bhutto, WIlly Brandt, Indira Ghandi, Gadafy, Golda Meir, Yasser Arafat, sometimes with an abrasive style. In an interview with Kissinger from 1972 she said "Let's talk about war. You're not a pacifist, are you?"

Η γυναίκα που πολέμησε την ελληνική χούντα, που κατακεραύνωσε με τις πολεμικές ανταποκρίσεις της τους ισχυρούς του κόσμου, που είχε τα κότσια να τα βάλει με τον αναχρονιστικό ισλαμισμό, που αγάπησε τον δικό μας Αλέξανδρο Παναγούλη και έγραψε το εξαιρετικό βιβλίο «Ένας Άντρας» και το ακόμα καλύτερο «Γράμμα σ' ένα παιδί που δε γεννήθηκε ποτέ», καθώς και το πολυσυζητημένο και αμφιλεγόμενο «Οργή και Περηφάνια».
Η Φιορεντίνα που πολέμησε γενναία τον καρκίνο τα τελευταία χρόνια, είχε την ικανότητα να συγκινεί και να καθηλώνει τον αναγνώστη αφού συνήθως τα βιβλία της τα έγραφε σε δεύτερο ενικό απευθυνόμενη πότε στον Παναγούλη, πότε στο παιδί τους που δεν κατάφερε να γεννήσει, πότε στον εκδότη της...

Μια θαρραλέα γυναίκα που βρέθηκε στο Βιετνάμ και στα πεδία των μαχών και δε φοβήθηκε ούτε τους πολέμους ούτε τις διακτατορίες, ούτε τους ισχυρούς του κόσμου, είτε προέρχονταν από τη μια μεριά, είτε από την άλλη. Δεν φοβήθηκε να γράψει την άποψή της για το ισλάμ και την τρομοκρατία, δέσμια του αντιαμερικανισμού και της αριστερής κουλτούρας. Ας μη γελιόμαστε. Λίγοι έχουν τα κότσια να το κάνουν. Και λίγοι το μυαλό. Γιατί και οι Ιάπωνες ξεπέρασαν και ξέχασαν το Ναγκασάκι και τη Χιροσίμα και καλώς έκαναν, αλλά άλλο να συγχωρείς κι άλλο να είσαι δουλικός στον εχθρό σου. Δηλαδή ουδείς κατάλαβε την φιλοαμερικανιά των Γιαπωνέζων στο μουντομπάσκετ στον αγώνα με την Ελλάδα. Γιατί καλώς ή κακώς και στις αθλητικές συνευρέσεις η πολιτική ταυτότητα μιας χώρας φαίνεται. Κι αν χαίρομαι τους Έλληνες και τους συγχωρώ όλα τα στραβά τους, είναι ακριβώς γι αυτό. Γιατί και στους αθλητικούς αγώνες είναι Έλληνες ρε παιδί μου και όχι πρόβατα.

Η προσωπική μου εμπλοκή με τη Φαλάτσι, εκτός του ότι τη θαύμαζα σαν γυναίκα, σαν δημοσιογράφο και σαν αγωνίστρια, είναι στο ότι διαβάζοντας το βιβλίο της «Γράμμα σ' ένα παιδί που δε γεννήθηκε ποτέ», στα 23 μου και έγκυος (κατά λάθος), στο πρώτο μου παιδί, μου έδωσε τη δύναμη να τα βάλω με Θεούς και Δαίμονες, για να το κρατήσω. Ο πατέρας του φοιτητής ακόμα, ούτε που εδιανοείτο και σε κείνα τα χρόνια, να κρατήσουμε παιδί παρόλο που ήμασταν αρραβωνιασμένοι. Δεν τον αδικώ. Είχε μπροστά στρατό, ήταν 26 χρονών, στο πτυχίο κτλ...
Ήταν αιτία η Φαλάτσι και το βιβλίο της, που κοριτσάκι στα 23 και μάλιστα άμαθο εντελώς από ζωή, αποφάσισα με πλήρη γνώση και συνείδηση, να κρατήσω το παιδί, έστω κι αν χρειαζόταν να το μεγαλώσω μόνη μου.

Πέραν όλων των άλλων λοιπόν, χρωστώ αυτή την αναφορά στη μνήμη της και θά 'θελα να τονίσω για μια ακόμα φορά τη δύναμη που έχετε όσοι γράφετε στο να επηρεάζετε τους αναγνώστες σας, συχνά και σε αποφάσεις ζωής. Γι αυτό και ποτέ δε συγχώρησα τους αμέτοχους συγγραφείς και ποιητές στα βάσανα του κόσμου, ενώ αντίθετα συγκινούμαι και θαυμάζω αυτούς που μέσα από τα γραπτά τους αφύπνισαν συνειδήσεις, σήκωσαν επαναστάσεις, έσωσαν ζωές αλλάζοντας τον ρουν της ιστορίας.

ΕΝΑΣ ΑΝΤΡΑΣ

Θα πρέπει να κάναμε τρεις ώρες για μια διαδρομή που σε κανονικές συνθήκες χρειαζόταν δέκα λεφτά: οδός Μητροπόλεως, οδός Όθωνος, οδός Αμαλίας, οδός Διάκου, οδός Αναπαύσεως. Οι αστυφύλακες που θα 'πρεπε να συνοδεύουν την προγραμματισμένη πομπή είχαν χαθεί αμέσως μέσα στο μακελειό, συχνά πληγωμένοι ή κακοποιημένοι· οι νεαροί που 'χαν αναλάβει την περιφρούρηση σαρώθηκαν αμέσως, από πολλές δεκάδες δεν απόμειναν παρά πέντε έξι ναυάγια γεμάτα μελανιές που τεντώνονταν να προστατέψουν τα σπασμένα παράθυρα. Το βλέπει κανείς και στις φωτογραφίες που πάρθηκαν από ψηλά και όπου η νεκροφόρα είναι μια μικρή ακαθόριστη κηλίδα που πνίγεται μέσα στο στρόβιλο μιας συμπαγούς μάζας, το μάτι του κυκλώνα, το κεφάλι του χταποδιού...


ΝΑ ΤΟ ΠΟΤΙΣΕΙΣ

Μη κλαις για μένα
ας ξέρεις πως πεθαίνω
να με βοηθήσεις δε μπορείς
Μα δες εκείνο το λουλούδι
για κείνο που μαραίνεται σου λέω.
Να το ποτίσεις.

Αλέξανδρος Παναγούλης

16 σχόλια:

ανεστης είπε...

Χαίρομαι που ασχολείσαι με έναν ουσιαστικά "ωραίο άνθρωπο".
Κόντεψα να σε παρεξηγήσω με την συνεχόμενη ενασχόληση με την εφήμερη και εύκολη ομορφιά.
Ηρθα στα ίσα μου τώρα! ;)

μαριάννα είπε...

χαχαχαχα! Δε σε πιστεύω! Βρε συ εμένα; Παρεξήγησες εμένα; Εμένα; Εδώ έσκισα τα ιμάτιά μου, κόντεψα να γίνω κακιά για να υπερασπιστώ την τιμή του Che! Καλά χαμπάρ δεν πήρες; Απλά κάπου κάπου έχουμε ανάγκη να ξεφεύγουμε με κανένα καλαμπούρι και από τη βαριά κουλτούρα και από την επαναστατική πολιτική. Με βλέπεις άνετη γιατί έχω δώσει τις εξετάσεις μου στον εαυτό μου και εκρίθην επιτυχούσα πολιτικώς! ;) Ως άλλη πασσιονάρια! Συνεπώς κάνω ότι γουστάρω γιατί δεν έχω να αποδείξω τίποτα και σε κανέναν! Να φανταστείς ότι όταν έζησα για κάποια χρόνια στην επαρχία, και ήμουν νέα και μοιραία, ουδέποτε με ψάξανε οι κακές γλώσσες, γκομενικά, όπως κάνανε με όλες τις συνομήλικες μου, παρά μόνο πολιτικά. Τι μαγειρεύει πάλι η κουφ.... έλεγαν.
Και να σου πω ότι οι άντρες πάντα με αντιμετώπιζαν ισότιμα και σαν αντράκι κι αυτό πάλεψα πολύ Ανέστη, να το επιβάλω. Αλλά δεν είμαι επαναστάτρια χωρίς αιτία.
Είμαι επαναστάτρια και αγωνίστρια επί της ουσίας. Όχι κόκκινα κλαριά αντάρτες στα βουνά. Τα λέω για να εκτονωθώ ή χώνω κι ένα μπανεράκι να δείξω τη μαγκιά μου. Οι αγώνες δεν είναι επίδειξη ούτε φανφάρα. Είναι ουσία και πράξη. Φαντάζομαι να συμφωνείς... τώρα που αρχίζουμε να αναγνωριζόμαστε. ;)

habilis είπε...

Eπιτελουs χοστα τουs Συντροφισα ...

Σπύρος Σεραφείμ είπε...

Τι να πω εγώ για τον Παναγούλη... τα ξέρετε.

kyriaz είπε...

Συγχαρητήρια για το ποστ!
Αυτό μόνο...

μαριάννα είπε...

@ habilis
Γελάω... Ε μααα... άδικο έχω βρε σύντροφε; Είμαστε συντρόφισσες, αλλά αφήστε μας να είμαστε και γυναίκες πού και πού...:)))

@ Σπύρος Σεραφείμ
Σπύρο μου με καταλαβαίνεις. Το ξέρω. Είναι κάποιοι άνθρωποι, θρύλοι, που οι αγώνες τους τα λένε όλα. Νιώθω ότι ειδικά γι' αυτούς που χαλάλισαν ζωή και νιάτα για αγώνες και ιδανικά, τα λόγια είναι φτωχά... Ο Παναγούλης είχε ήδη χάσει τον αδερφό του επί χούντας. Η ζωή του ήταν ταγμένη και αφιερωμένη... Μόνο τιμή του πρέπει.

@ kyriaz
Ευχαριστώ καλέ μου. Χαίρομαι που όσο σε γνωρίζω βρίσκω εκτός από την ποίηση, πολλά που εκτιμώ. Η αγάπη σου στα παιδιά είναι άλλο ένα σημείο που με συγκίνησε. Να είσαι καλά...

an205 είπε...

Μέρα Μαγιού μου μίσεψες

Μέρα Μαγιού μου μίσεψες
μέρα Μαγιού σε χάνω
άνοιξη γιε που αγάπαγες
κι ανέβαινες απάνω

Στο λιακωτό και κοίταζες
και δίχως να χορταίνεις
άρμεγες με τα μάτια σου
το φως της οικουμένης

Και μου ιστορούσες με φωνή
γλυκιά ζεστή κι αντρίκεια
τόσα όσα μήτε του γιαλού
δεν φτάνουν τα χαλίκια

Και μου 'λεγες πως όλ' αυτά
τα ωραία θα ‘ν' δικά μας
και τώρα εσβήστης κι έσβησε
το φέγγος κι η φωτιά μας

μαριάννα είπε...

Καλό μήνα! Προκαλείς και θα σου απαντήσω με ένα πεντοζάλι που μιλά για του Μαγιού τις μυρωδιές... ;)

Με του Μαγιού τις μυρωδιές
τα κόκκινα κεράσια
για 'δέτε πως χορεύουνε
της Κρήτης τα κοράσια

Με περηφάνια αληθινή
σεμνά και τιμημένα
πως χόρευαν της Κρήτης μας
τα τέκνα τ' αντρειωμένα

Κύτταξε Κρήτη το χορό
που μάθαν τα παιδιά σου
που ξέραν οι προγόνοι μας
και χαίρεται η καρδιά σου

Κύτταξε χάρη κι ευμορφιά
τιμή λεβεντοσύνη
όπου 'χει τούτος ο χορός
και τι χαρά π' αφήνει

Κύτταξε και διαλάλησε
σ' όλους της γής τους τόπους
τέτοιους χορούς να μάθουνε
με τιμημένους τρόπους

Βλέπετε τούτο το χορό
που πάει ζάλο ζάλο
στην Πόλη θα χορέψουμε
τον ίδιο δίχως άλλο

Οι εθνικοί μας οι χοροί
έχουν τιμή και χάρη
δίνουν ζωή και και λεβεντιά
στ' όμορφο παλληκάρι

Όπου υπάρχουν Έλληνες
τα ξένα διώξετε τα
και τα δικά μας έθιμα
δέτε και μάθετε τα

Ανώνυμος είπε...

Την πρωτομαγιά του ΄76, δέκα χρονών
εγώ τότε, τα πολιτικά τα
αντιλαμβανόμουν μέσα από τις συζητήσεις των γονιών μου.
Εκείνη την Πρωτομαγιά λοιπόν, γύρω
στις έξι το απόγευμα, επιστρέφοντας από οικογενειακή έξοδο σε παραθαλάσσια περιοχή της πόλης μου,
μέσα στο ταξί, ακούσαμε στο ραδιόφωνο
την είδηση του θανάτου του
Παναγούλη. Αυτό που θυμάμαι έντονα
είναι η φράση του πατέρα μου "τον
φάγανε οι παλιοπστδς" και η άγρια
ματιά που του έριξε η μητέρα μου,
γιατί όπως του τα έψελνε μόλις γυρίσαμε στο σπίτι "ανοίγεις το στόμα σου και δεν ξέρεις τι λες και που το λες"...
Αυτό είχε σαν συνέπεια να ρωτήσω και να μάθω περισσότερα και λίγα χρόνια αργότερα να διαβάσω το βιβλίο της Φαλάτσι "Ένας άνδρας"
για να καταλάβω περισσότερα...
Από τότε η κάθε πρωτομαγιά είναι
για μένα η μνήμη του θανάτου του
Αλέκου Παναγούλη.

Καλό μήνα Γητεύτρια :))

ΟΡΓΗ ΛΑΟΥ είπε...

Για τον Αλέκο http://orgilaou.blogspot.com/2007/04/blog-post_29.html
και τον Σιδέρη http://orgilaou.blogspot.com/2007/04/blog-post_7475.html (να 'σαι καλά που τον θυμήθηκες κι αυτόν)

Τίποτα είπε...

Άλλη μια κηδεία, τότε. Από κηδεία σε κηδεία μετρούσαμε τα βήματά μας.

A.F.Marx είπε...

Kαλό μήνα...
Η πρωτομαγιά είναι μια μέρα φορτισμένη με γεγονότα και μνήμες...

cropper είπε...

Καλό Μάη.
Το ίδιο σχόλιο που έκανα πιό πριν στην ange-ta:
Αν σταματήσουμε να γράφουμε γι' αυτά, οι Πασιονάρες και οι Παναγούληδες θα ξεχαστούν. Και μπορεί η δημοκρατία - και όχι μόνο αυτή - να πέθανε, αλλά ας κρατήσουμε ζωντανές τις μνήμες μας.
Γιατί "είμαστε όσα θυμόμαστε. Η λήθη είναι μια μορφή θανάτου παρούσα στη ζωή", είναι το σύνθημα στο μπλογκ μου. Κάτι που (μετά τον Κούντερα) επαναλαμβάνω σε κάθε ευκαιρία.
Αλήθεια, μ' όλα αυτά, την ομιλία πρόλαβες να την τελειώσεις;

elafini είπε...

καλό μήνα γητεύτριά μου (βιαστικά σήμερα)..

μαριάννα είπε...

@ Αναστασία
Καλό μήνα καλή μου! Ο πατέρας σου πρέπει να είναι υπέροχος! Μου άρεσε η περιγραφή σου... Μου θύμισε ακριβώς τον κλασικό διάλογο μαμάδων και μπαμπάδων της εποχής. :)

@ Οργή Λαού
Να 'σαι καλά που θυμάσαι και τιμάς αγωνιστές όπως το παλικαράκι το Σιδέρη και τον Αλέκο! Σε επισκέφθηκα... :) Καλό μήνα!

@ Τίποτα
Καλό μήνα κορίτσι! Δίκιο έχεις. Και για πολλά χρόνια ακόμα. Τα μετρήσαμε κανονικά τα βήματα στις κηδείες των αγωνιστών ανά τον κόσμο. Κι αν κάνουμε μια αναδρομή στα τελευταία 30-40 χρόνια, ήταν πάρα πολλές!

@ A.F.Marx
Πραγματικά φορτισμένη και φάνηκε από πολλά ιστολόγια. Δεν έμειναν στα λουλούδια και στα λιβάδια οι μπλόγκερς... όχι ότι είναι άσχημα εκεί, πανέμορφα είναι. Αλλά και η ανάκληση της μνήμης είναι αναπόφευκτη αυτές της μέρες, έστω κι αν δε συμμετέχει κανείς σε πορεία ή αγώνα.

@ cropper
Καλό μήνα κι από 'δω. Συμφωνώ απόλυτα μαζί σου. Σε διάβασα και στη άνζετα. Εγώ λέω πάντα το άλλο που μου αρέσει και το βρίσκω σοφό, αλλά δε θυμάμαι ποιος το είπε:

« Όποιος δε θυμάται το παρελθόν, είναι υποχρεωμένος να το ξαναζήσει! »

Σοφή κουβέντα και ενέχει είδος απειλής και πολύ μου αρέσει. ;)

Μόλις πριν λίγο τέλειωσα την ομιλία. Θα τους πρήξω. Διαρκεί εικοσάλεπτο όσο κι αν την περικόπτω. Ευτυχώς που εναλλάσσονται διάφορα και είναι ευχάριστη... Ελπίζω να μη βρίζουν ανάμεσα απ'τα δόντια τους.;)

μαριάννα είπε...

Καλό μήνα ελαφάκι! Καλή ξεκούραση! :)))