- Τί θα σας έκανε να σταματήσετε να παίζετε; - Ο θάνατός μου...

Ακόμα ένα αγαπημένο κομμάτι της ζωής μας έφυγε...

Marcel Marceau: Ο βασιλιάς της παντομίμας! Ο λατρεμένος μας Μπιπ!
Πάντα μια θλίψη ένιωθα από μικρή στη θέα των παλιάτσων. Αντί να γελάω έκλαιγα. Νόμιζα ότι πονούσαν. Σιχαίνομαι το τσίρκο, τόσο, όσο την ταυρομαχία. Για πολλούς διαφορετικούς λόγους το καθένα και όχι για τους προφανείς μόνο. Όχι από αγάπη μόνο στα ζώα, που εξαναγκάζονται να παίζουν ρόλους έξω από τη φύση τους και τρώνε απίστευτο ξύλο μέχρι να πειθαρχήσουν. Όχι για τον ταύρο μόνο, που σκοτώνεται. Μα πιο πολύ συμπάσχω στο δράμα του ταυρομάχου, του ακροβάτη, του παλιάτσου!
Θεωρώ το κοινό αιμοβόρο, που έστω και άθελά του, συντηρεί μια πολύ επώδυνη, απάνθρωπη, σκληρή καθημερινή δοκιμασία, ανθρώπων που ή από ανάγκη ή γιατί δεν έχουν την ανάλογη παιδεία να καταλάβουν ότι είναι τα θύματα μιας φριχτής βαρβαρότητας.
Η υπέρβαση των ορίων του ανθρώπου και των ζώων με τρελαίνει.
Τό ίδιο νιώθω και με τον σημερινό πρωταθλητισμό. Όταν έβλεπα σκληρούς προπονητές να μάχονται να βγάλουν τις τελικές επιδόσεις των αθλητών, μου ερχόταν να σπάσω την τηλεόραση! Κλαίω με τους αρσιβαρίστες και με αρρωσταίνει αυτή η ανόητη, απελπισμένη προσπάθεια υπέρβασης του ανθρώπινου ορίου με όποιο τρόπο και όποιο μέσον, θεμιτό ή αθέμιτο, ακόμα και με ρίσκο τη ζωή του αθλητή, τη γονιμότητά του, την υγεία του.
Όλα αυτά γιατί; Γιατί θα πρέπει να σηκώσει ο Πύρρος και ο Κάχι και το κάθε παλικαράκι, όλα αυτά τα κιλά; Γιατί θα πρέπει να κάψει το μυϊκό του σύστημα και αν ζήσει, να μην αντέχει τους αφόρητους πόνους γερνώντας; Μην μιλήσω για πάλη και για μποξ και όλα αυτά τα βάρβαρα, που τα ζητωκραυγάζουμε και τα χειροκροτούμε. Μη μιλήσω για αγώνες αυτοκινήτου ή μηχανών. Απλά δεν έχουμε συνειδητοποιήσει πόσο άγριοι είμαστε ως θεατές, που νομιμοποιούμε να στέλνονται άνθρωποι, ακόμα και στο θάνατο, έστω και άθελά μας.


- Ποιες είναι οι αναμνήσεις σας από την εμφάνισή σας στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού;

«Μου έκανε μεγάλη εντύπωση το γεγονός ότι ήρθαν πάρα πολλοί νέοι να με δουν, σε ένα κατάμεστο θέατρο, τόσο κοντά στην Ακρόπολη. Ολοι όσοι ήρθαν ήξεραν για ποιο λόγο το έπραξαν, ένιωσα ότι γνωρίζουν την πορεία μου και αγκάλιασαν τον Μπιπ, τον φιλαράκο μου εδώ και τόσα χρόνια, που δεν αποχωρίζομαι ποτέ σε καμία παράσταση, σε κανένα ταξίδι».

- Πόσο έχει αλλάξει ο Μπιπ όλα αυτά τα χρόνια;

«Ο Μπιπ είναι καλός και πράος, του αρέσει να κυνηγάει πεταλούδες. Συχνά όμως τον χρησιμοποιώ για να καυτηριάσω τον πόλεμο. Οταν ήμουν είκοσι ετών, περνούσε μηνύματα ειρήνης, έβριζε τους ναζί χωρίς λόγια. Αργότερα εξελίχθηκε, μεγάλωσε και ωρίμασε μαζί με μένα, αν και είναι πολύ νεότερός μου. Σήμερα τον βάζω να μας δείξει τον κίνδυνο ενός ενδεχόμενου πυρηνικού πολέμου. Πιστεύω ότι ο άνθρωπος δεν πρέπει να γίνει ρομπότ, οφείλει να σώσει την ψυχή του για να παραμείνει ρομαντικός. Μου αρέσει όταν παρομοιάζουν τον Μπιπ με τον Δον Κιχώτη».



- Πώς βλέπετε το μέλλον της μιμικής;

«Ολα έχουν αλλάξει από τότε που ξεκίνησα την καριέρα μου δίπλα στον αγαπημένο μου δάσκαλο Ετιέν Ντεκρού. H σχολή παντομίμας που ίδρυσα στο Παρίσι κλείνει εφέτος 25 χρόνια ζωής κι εγώ συνεχίζω να διδάσκω εκεί τη "γραμματική" της τέχνης μου, τη σιωπηλή αλφαβήτα του μίμου. Μου αρέσει να χρησιμοποιώ ελάχιστα μέσα επί σκηνής, αλλά κάθε τεχνολογική ευκολία για να τη διαδώσω. Για παράδειγμα, διασκέδασα πολύ όταν παρουσίαζα ένα σόου στη γαλλική τηλεόραση. Ο Μπιπ κι εγώ γίναμε γνωστοί σε ολόκληρο τον κόσμο και απέσπασα και αρκετά EMMY».

- Ποια είναι τα έργα τέχνης που σας έχουν επηρεάσει;

«Οι ταινίες με τον Τσάρλι Τσάπλιν, τον Μπάστερ Κίτον, τον Χάρι Λάνγκτον, τον Χοντρό και τον Λιγνό. Μου αρέσει ο κινηματογράφος, υπάρχουν τόσο αξιόλογοι σκηνοθέτες. Οπως ο αγαπημένος μου φίλος Ρομάν Πολάνσκι. H ταινία του "Ο πιανίστας" με συγκίνησε τόσο πολύ. Ο πατέρας μου πέθανε στο Αουσβιτς και αυτό το έργο ξύπνησε πολλές μνήμες».

- Πολλοί μιλούν και για την εικαστική αξία των παραστάσεών σας...

«Εχω σπουδάσει ζωγραφική. Αν δεν γινόμουν επαγγελματίας μίμος, θα γινόμουν επαγγελματίας ζωγράφος. Αγαπώ ιδιαίτερα τον Γουίλιαμ Μπλέικ και τον Μαρκ Σαγκάλ. Ζωγραφίζω τον Μπιπ, τα ερωτήματα του κόσμου, παραβολές από τη Βίβλο. Εχω δημιουργήσει και μια σειρά παιδικά βιβλία: «H ιστορία του Μπιπ», «Τα όνειρα του Μπιπ», «Το τρίτο μάτι», «H μπαλάντα του Παρισιού και του κόσμου». Τώρα που το σκέφτομαι... δουλεύω πάρα πολύ! Μερικές φορές απορώ με τον εαυτό μου: έχω γυρίσει όλον τον κόσμο, έχω γνωρίσει πολλούς διάσημους ανθρώπους, που ήρθαν να παρακολουθήσουν την παράστασή μου: τους πρώην προέδρους των ΗΠΑ Τζίμι Κάρτερ και Μπιλ Κλίντον, τον Φρανσουά Μιτεράν, ακόμη και ο Μάικλ Τζάκσον μου είχε πει κάποτε ότι είναι θαυμαστής της δουλειάς μου».

- Νιώσατε ποτέ την ανάγκη να σπάσετε τη σιωπή σας επί σκηνής;

«Ποτέ! Οταν νιώσω κάτι τέτοιο, θα σημαίνει ότι ήρθε η ώρα να πάω σπίτι μου. Ο τραγουδιστής ερμηνεύει τους στίχους, ο ηθοποιός ενσαρκώνει τον ρόλο του. Ο μίμος καλείται να δημιουργήσει μέσα από τη σιωπή και το σώμα του την πραγματικότητα ενός ονείρου. H ειδικότητά μου είναι να κάνω ορατό το αόρατο και αόρατο το ορατό. Θέλω να φτιάξω έναν ολόκληρο κόσμο με ελάχιστα μέσα. Οταν είμαι στη σκηνή, είμαι ένας άλλος άνθρωπος, μάλλον πολλοί άνθρωποι μαζί. Δεν θέλω το κοινό να βλέπει εμένα, αλλά "εμάς". Αν δεν καταφέρω να αγγίξω τους θεατές, να τους κάνω να κλάψουν και να γελάσουν μέσα στην ίδια παράσταση, τότε η τέχνη μου χρειάζεται επειγόντως το φιλί της ζωής, γιατί πεθαίνει!».

- Γιατί οι άνθρωποι φοβούνται τη σιωπή;

«Γιατί έχουν ανάγκη να επικοινωνήσουν. Εγώ μιλάω πολύ στη ζωή μου, είναι απαραίτητο και στη δουλειά μου στη σχολή μιμικής. Είναι αστείο και οξύμωρο, αλλά πολλές φορές, για να μεταδώσω στους μαθητές μου το χάρισμα της σιωπής, χρειάζεται να μιλάω ασταμάτητα».

- Τι θα σας έκανε να σταματήσετε να παίζετε;

«Ο θάνατός μου!».

- Τι ρόλο παίζουν τα όνειρα στη ζωή σας;

«Πρωταγωνιστικό! Χωρίς τα όνειρα δεν θα υπήρχε πραγματικότητα. Αυτό δεν σημαίνει ότι βρίσκομαι εκτός τόπου και χρόνου. Ξέρω πολύ καλά τι συμβαίνει στον κόσμο, αναζητώ όμως τη διαύγεια να τα αντιμετωπίσω μέσα από το μονοπάτι των ονείρων. Ετσι ζω, έτσι αγαπώ, έτσι δημιουργώ».

Από μια συνέντευξη του, παλιά στο BHMA...