Μια ανέκδοτη επιστολή του ποιητή στην οικογένειά του, την περίοδο που βρισκόταν στο Φοιτητικό Οικοτροφείο. Ίδρυμα García Lorca-
Πριν ένα μήνα περίπου η εφημερίδα EL PAIS δημοσίευσε μία ανέκδοτη επιστολή του Federico Garcia Lorca προς την οικογένειά του.
Ένα γράμμα τόσο ανθρώπινο, τόσο τρυφερό, τόσο δικό μας. Θα μπορούσε να το είχε γράψει ο καθένας από μας στους γονείς και τ' αδέρφια του. Μια άλλη ματιά στον χαραχτήρα του ανθρώπου Λόρκα που προσωπικά με έκανε κι έκλαψα για το σπάνιο ήθος και την ωριμότητα ενός νέου ανθρώπου, φοιτητή ακόμα. Ένα παιδί στην ουσία, που σκέφτεται τόσο πολύ τους άλλους και τους νοιάζεται, παίρνοντας στην πλάτη του την ευθύνη της γαλήνης και της οικογενειακής ηρεμίας. Ναι. Με ταξίδεψε... με πήγε χρόνια πίσω. Τότε που οι πρωτότοκοι γιοι από τα δώδεκα είχαν ρόλο πατέρα και νοιάζονταν όπως κι εκείνος, την οικογένεια. Για να πω την πικρή αλήθεια, νοστάλγησα άλλους καιρούς. Νοστάλγησα την πιθανότητα να σε προστατεύει και να σε νοιάζεται κάποιος που τον νιώθεις πιο δυνατό από σένα. Έστω και κατά δήλωσιν...
Το γράμμα λοιπόν του αγαπημένου Λόρκα, σας το μεταφράζω επί τόπου, λέει τα εξής:
Αγαπημένοι μου γονείς και αδέρφια:
Δεν μπορείτε να φανταστείτε την μεγάλη πίεση που μου προξένησε η είδηση του θανάτου της καημένης θείας Ροσάριο! Τί κρίμα! Έγραψα στον θείο Λουίς ένα γράμμα λέγοντάς του ότι πρέπει να κάνει κουράγιο γιατί η ζωή συνεχίζεται και δεν μπορεί να μείνει στα μισά του δρόμου. Με λύπησαν πολύ αυτός και η Δόνια Αμαδόρα τόσο γλυκιά και τόσο δυστυχισμένη, έπειτα τα παιδιά αν και είναι τώρα απελπισμένα, έχουν πολλή ζωή μπροστά. Όμως πάμε παρακάτω.
Ήμουν μια μέρα στο κρεβάτι επειδή η είδηση μου προξένησε μια μεγάλη πίεση, αλλά είμαι ήδη καλά δόξα τω Θεώ κι ελπίζω κι εσείς να είστε το ίδιο. Να μη μιλάτε μπροστά στην Ιζαμπελίτα γι αυτά τα πράγματα και όταν είναι αυτή να μην είστε θλιμμένοι επειδή είναι μικρούλα και δεν είναι σωστό να της λέτε πράγματα θλιμμένα και πικρά. Ο μπαμπάς δόξα τω Θεώ είναι καλύτερα και είναι ανάγκη να μην πιέζεται πολύ και να αποσπάται. Δεν υπάρχει καλύτερο φάρμακο! Έχουμε μια οικογένεια πολύ μεγάλη και πρέπει να υπάρχει ηρεμία, δεν υπάρχει καλύτερο φάρμακο.
Ξέρω ότι εσείς έχετε υποφέρει αρκετά γιατί τα πράγματα δεν ήταν εύκολα όμως τώρα πρέπει να τακτοποιηθεί η ζωή.
Το γράμμα που μου έγραψε ο Πακίτο ήταν ένα τρομερά δυσάρεστο γεγονός για μένα επειδή όλες οι ειδήσεις ήταν φοβερές. Με λύπησαν πάρα πολύ και με λυπούν αν και είμαι ήδη αρκετά ψύχραιμος.
Ο Δον Αλμπέρτο ο πρόεδρος του Οικοτροφείου θέλει να με κρατήσει αυτά τα Χριστούγεννα εδώ για να βοηθήσω σε διάφορα θέματα αλλά εγώ δεν του είπα τίποτα γιατί ξέρω ότι εσείς με χρειάζεστε... αλλά για το Θεό σας εκλιπαρώ να μην είσαστε θλιμμένοι όταν έρθω.
Θα πάω αμέσως να στείλω τα χρήματα του τρένου και έρχομαι αμέσως.
Το βιβλίο μου παραδόθηκε.
Γράψτε μου αμέσως.
Αντίο φιλιά σε όλους και αγκαλιές σε όλους από τον Φεντερίκο σας
Πώς πάει η Μερθέντες;
Ελπίζω οι μικρές θα συνεχίσουν το μάθημά τους στο πιάνο μη διαπράξετε το σφάλμα να το διακόψουν και να θεωρήσουν τη μουσική σαν μια διασκέδαση.
El País
.png)
.jpg)
19 σχόλια:
.
.
.
.
Queridísimos padres y hermanos:
No os podéis imaginar la gran impresión que me ha causado la noticia de la muerte de la pobre tía Rosario ¡qué lástima! A tío Luis le he escrito una carta diciéndole que tiene que animarse pues la vida sigue y no se puede uno detener en la mitad del camino. Me dan gran pena él y Doña Amadora tan dulce y tan desgraciada pues los hijos aunque estén ahora desesperados tienen mucha vida por delante, ¡pero ellos!......
Estuve un día en cama pues me produjo la noticia una gran impresión, ya estoy gracias a Dios tranquilo y yo espero que vosotros lo estaréis igualmente. Que no hablen delante de Isabelita de estas cosas y que cuando esté ella no estéis tristes pues es una niña y no está bien que pudiendo le deis ratos tristes y amargos. Papá que gracias a Dios está mejor es necesario que no se impresione demasiado y se distraiga ¡no hay más remedio! Tenemos una familia muy larga y hay que echar calma, no hay mas remedio.
Yo sé que vosotros habéis sufrido bastante porque la cosa no es para menos pero ahora hay que normalizar la vida.
La carta que me escribió Paquito fue un terrible mal rato para mi pues todas las noticias eran imponentes. He estado tristísimo y lo estoy aunque ya naturalmente sereno.
Don Alberto el presidente de la Residencia quiere que me quede estas navidades aquí para ayudar en muchos asuntos pero yo le he dicho nada porque se que vosotros me necesitaís….pero por Dios os suplico que no os pongáis muy tristes cuando vaya.
Me iré enseguida enviadme el dinero del tren y enseguida me marcho.
Mi libro esta entregado.
Escribidme enseguida.
Adiós besos a todos y abrazos a todos de vuestro Federico
¿Cómo sigue Mercedes?
Espero que las niñas continuarán su lección de piano no incurráis en la barbaridad de suspenderla y considerar la música como una diversión.
Ay! ("Αχ!" στη μετάφραση για να μην ξεχνιόμαστε ;-))
...soy cristiano, soy judio, soy musulmán. He tenido que ser tantas cosas, sin dejar de ser andaluz... δεν το είπε ο φίλτατος federico, αλλά νομίζω ότι τον εκφράζει σε μεγάλο βαθμό...
Προτιμώ να αφήσω τον maestro να μιλήσει και να τραγουδήσει για τον Lorca.
Y.γ. Οι "Ελπήνορες" υπήρχαν και θα υπάρχουν, αλλά "Κανείς δεν τους θυμάται. Δικαιοσύνη" Μυθιστόρημα, Δ΄: «Αργοναύτες», 41. 1935. Ποιήματα, 1974. 47. Τον Federico όμως θα τον θυμόμαστε για πάντα και αυτή ακριβώς είναι η νίκη του! :-) Άντε γιατί θα με πάρουν και τα ζουμιά σε λίγο...
Αχ καλή μου.. μόνο του είναι ένα τρυφερό γράμμα ενός καλού παιδιού.. σε συνδιασμό με το προπροηγούμενο ποστ.. φέρνει δάκρια..
Φιλιά και καληνύχτες:)
@ artanis_alatariel
Καλά μιλάμε μ' έστειλες με τον Μορέντε! Πάει γάντι... Ειδικά αυτό από τη Ν. Υόρκη, που είναι τόσο θλιμμένο. Πάντως ρε παιδί μου και ο Μορέντε έχει αφιερώσει ολόκληρη τη ζωή του στο Λόρκα. Πολλοί Ανδαλούθες έχουν κάνει αφιερώματα, τραγούδια, μελοποιήσεις, αλλά ο Μορέντε είναι απίστευτα συγκινητικός.
Και είναι αλήθεια ότι τα φασισταριά όλης της γης τα έχει σκεπάσει με σκ@#$ά η ιστορία και όλοι φτύνουμε στο άκουσμα κάποιου παλιόσκυλου, όπως στη λέξη Πινοτσέτ για παράδειγμα. Φτουουουου!
Τα ίδια νιώθω κάθε φορά για τον Τσε, για τον Αλλιέντε, για τους δικούς μας...
Αλλά εγώ τα βάζω και με το Θεό ή τους Θεούς! Έξαλλη είμαι μαζί τους.
Δεν με παρηγορεί που τους θυμόμαστε και που ζουν μέσα μας. Πονάω για 'κείνους γιατί δεν πρόλαβαν να ζήσουν, έστω αυτό το λίγο που μας αναλογεί και λυπάμαι και για όσα είχαν ακόμα να δώσουν και τα χάσαμε. Γιατί ελεεινοί, αμόρφωτοι και τρισάθλιοι, κομπλεξικοί βρωμιάρηδες, δεν ήταν σε θέση να ελέγξουν το απίστευτο κόμπλεξ που τους δημιουργούσαν τέτοιοι μεγαλειώδεις άνθρωποι.
Διάβαζα στη συνέντευξη του Μοντέρο το εξής: "Lorca nunca estará mejor honrado que donde está enterrado. Otra cosa es el morbo de hacerse fotos con la calavera y usar la memoria histórica como objeto de consumo"
Λέει αυτό που λες κι εσύ. Μα δε με γαληνεύει... εξακολουθώ να είμαι οργισμένη. Σκέψου ότι όταν τον σκότωσαν, ήταν στην πιο ώριμη και δημιουργική του φάση. Θεατρικά και μόνο, σκέψου τι χάσαμε... Μόλις είχε τελειώσει την Μπερνάρντα Άλμπα και την είχε διαβάσει σε φίλους. Μα είναι να ηρεμείς;
Ευχαριστώ θερμά για τα λινκ που μας χαρίζεις Ελένη μου! Ευχαριστώ άλλη μια φορά για όλα όσα μοιραζόμαστε...
¡Buenas noches querida!
Un abrazo muy fuerte ;)
@ koulpa
Ναι κούλπα μου. Έτσι είναι καλέ μου. Συγκινεί γιατί είναι ο ποιητής που ξέρουμε το τέλος του και ζήσαμε την ιστορία του. Το έγραψα κι εγώ στον πρόλογο. Ένα ανθρώπινο γράμμα που θα μπορούσε να το έχει γράψει ο καθένας μας.
Το σπουδαίο όμως ήταν το πόσο τους νοιαζόταν. Και τις μικρές και τους μεγάλους. Έπαιρνε ρόλο προστάτη. Το βρίσκω σπαραχτικό. Όταν βλέπω τα παιδιά να αγωνιούν για τους γονείς και να τους νοιάζονται, συγκινούμε για την ευαισθησία από τη μια και πονάω για το βάρος που φορτώνονται τα παιδιά, από την άλλη.
Κάτι τέτοια μου κάνουν και τα δικά μου και τρελαίνομαι. ;)
Σε φιλώ. Καληνύχτα!
Όπως είπες κι εσύ... τόσο ανθρώπινο! Μπροστά στον μεγάλο πόνο, όλοι φαινόμαστε ίσοι...
Καλή σου μέρα!
Βλέπω την φωτογραφία του νεαρού Λόρκα και με ένα περίεργο συνειρμό έρχονται στο μυαλό μου οι στίχοι:
"τα ποιητικά τα μάτια,
το χλωμό το πρόσωπο,
τα χείλη εκείνα"
που γράφει στις "Μέρες του 1903" ο Καβάφης.
Σ' ευχαριστώ για την μετάφραση της επιστολής...
πολύ ενδιαφέρον και τρυφερό...σ'ευχαριστούμε...πριν λίγο ξεφυλλίζοντας ένα περιοδικό "Τα νέα του μουσείου της ελληνικής συλλογής Νόμπελ" (!! ναι, έχουμε και τέτοια στη βιβλιοθήκη), πέτυχα μια φωτογραφία χειρόγραφης επιστολής του Τολστόι όπου εξηγεί γιατί χάρηκε που δεν τιμήθηκε με το Νόμπελ..πραγματικά ενδιαφέρον...
καλημέρα και ανυπομονώ να τα πούμε
(αυτό το avatar μου αρέσει περισσότερο ;))
Το θέμα είναι, ρε παιδί μου, ότι με τον χαρακτήρα και τα ιδανικά που είχαν όλοι αυτοί που αναφέρεις, δεν θα μπορούσε να γίνει κι αλλιώς. Η ευαισθησία τους ήταν πολύ πιο επικίνδυνη για τους φασίστες απ' όλα τα άλλα πιθανά όπλα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν, γιατί πρόκειται για ένα "όπλο" που ξυπνάει συνειδήσεις, το χειρότερο δηλαδή για τους απανταχού φασίστες. Ο Λόρκα δεν θα ήταν ο Λόρκα, αν είχε επιζήσει, αν φαινόταν ακίνδυνος στους φασίστες... Θα ήταν ο Νταλί (προοδευτικός του κ@#$ου), αν με πιάνεις...
Φυσικά και είναι μεγάλη στενοχώρια τέτοιοι άνθρωποι να φεύγουν τόσο νωρίς απ' τη ζωή, πριν προλάβουν να μας αποκαλύψουν στην εντέλεια το εύρος του χαρίσματός τους, αλλά από την άλλη τίποτα δεν πάει χαμένο...
"να μην είστε θλιμμένοι επειδή είναι μικρούλα και δεν είναι σωστό να της λέτε πράγματα θλιμμένα και πικρά."
"μη διαπράξετε το σφάλμα να το διακόψουν και να θεωρήσουν τη μουσική σαν μια διασκέδαση."
ναι, όντως θα μπορούσε να το είχε γράψει ο καθένας από εμάς.. συμφωνώ!
για ξανακοιτάξτε τα δυο αυτά κομμάτια που παραθέτω από το γράμμα.. θα μπορούσε να τα έχει πει αυτά ο καθένας από εμάς σήμερα? πόσο μάλλον τότε?
Τι όμορφα όσα μας φέρνεις...
Τι άλλο θα μπορούσε να είναι εκτός από ευαίσθητος και ανθρώπινος;
Φιλιά
@ Adonios
Με την οικογένεια πράγματι, δεν υπάρχει μύθος. Η ίδια αγωνία, προφανώς εκφρασμένη διαφορετικά από τον καθέναν μας.
Φιλιά!
@ A.F.Marx
Άλλο ιερό θηρίο της ποίησης ο Καβάφης... έντονη φωτογραφία πάντως. Κι εγώ κόλλησα. Ενώ κυκλοφορούν πολλές. Η φωνή του μόνο μας λείπει και ο ώριμος λόγος του που τον χάσαμε άδικα εντελώς.
Αν είδες το συγκλονιστικό βίντεο του τέλους, από την ταινία με τον Άντυ Γκαρσία, καταλαβαίνεις πως νιώθω... Φέρτε μου δικτάτορες να τους σκίσω! 3.000.000 άνθρωποι χάθηκαν εξ' αιτίας του άθλιου Φράνκο(φτουουου!)
Άσε γιατί όσο τα σκέφτομαι, φουρκίζομαι χειρότερα... ;)
@ elafini
Καλώς το! Ο Τολστόι ε; Χωρίς νόμπελ! Δεν ξέρω αν έχεις διαβάσει την καταγγελτική επιστολή του Χάρολντ Πίντερ όταν του απενεμήθη το νόμπελ, εν απουσία του σαφώς. Σ υ γ κ λ ο ν ι σ τ ι κ ή!
Κι έχει και το απίστευτο απόσπασμα από το ποίημα του Νερούδα:
"...Και ένα πρωί όλα αυτά καίγονταν
κι ένα πρωί οι φωτιές
βγαίναν από τη γη
κατατρώγοντας όντα,
κι από τότε φωτιά,
και μπαρούτι από τότε,
κι από τότε αίμα.
Κακούργοι, μ' αεροπλάνα και μαυριτάνους
κακούργοι με δαχτυλίδια και δουκέσσες
κακούργοι που τους ευλογούσαν μαύροι καλόγεροι
ερχόνταν απ' τον ουρανό να σκοτώσουν παιδάκια,
και μες στους δρόμους το παιδικό το αίμα
έτρεχε, έτσι, απλά, σαν αίμα παιδικό.
Τσακάλια που και το τσακάλι τα αποκρούει,
πέτρες που το ξεράγκαθο θα δάγκανε φτύνοντας,
οχιές που και οι οχιές θα μισούσαν!
Είδα μπροστά σας το αίμα
της Ισπανίας να ορθώνεται
για να σας πνίξει σε ένα μόνο κύμα
περηφάνιας και μαχαιριών!
Στρατηγοί
προδότες:
Κοιτάτε το νεκρό μου σπίτι,
κοιτάτε τη ρημαγμένη Ισπανία.
Όμως από κάθε νεκρό σπίτι βγαίνει
πυρωμένο μέταλλο
αντί λουλούδια,
όμως από κάθε λάκκο της Ισπανίας
βγαίνει η Ισπανία,
κι από κάθε νεκρό παιδί βγαίνει
ένα ντουφέκι με μάτια,
κι από κάθε έγκλημα γεννιούνται σφαίρες
που κάποια μέρα θα σας βρούνε
ίσα στην καρδιά.
Θα ρωτήσετε: γιατί η ποίησή του
δεν μας μιλάει για το όνειρο, για τα φύλλα,
για τα μεγάλα ηφαίστεια της γενέθλιας γης του;
Ελάτε να δείτε το αίμα στους δρόμους,
ελάτε να δείτε
το αίμα στους δρόμους,
ελάτε να δείτε το αίμα
στους δρόμους!"
(Σ.σ.: Το ποίημα προέρχεται από την περίφημη συλλογή του Πάμπλο Νερούδα "Η Ισπανία στην Καρδιά" (Espagna el Corason). Στα ελληνικά κυκλοφορεί από τις εκδόσεις "Φυκίρης", σε μετάφραση Δανάης Στρατηγοπούλου.
Kι εγώ ανυπομονώ πολύ να βρεθούμε! Σε πεθύμηθησα! Και τι δεν έχουμε να πούμε... ;)
Φιλιά!
@ artanis_alatariel
Έτσι είναι ακριβώς. Δυστυχώς! Αν δεν ήταν ό Λόρκα, ο Τσε, ο Αλλιέντε αυτοί που ήταν, ίσως να ζούσαν τώρα...
Αν σε πιάνω με τον Νταλί; Δεν γίνεται περισσότερο. Αφού διάβαζα πρόσφατα ένα απόσπασμα από το Ρέκβιεμ για τον Λόρκα του Νταλί και έγιναν τα νεύρα μου κρόσσια...
Αφηγείται λοιπόν ο Νταλί: «μπορούσε να μιμείται και να τραγουδάει για όλα όσα μιλούσε και συγκεκριμένα για το θάνατό του. Τον σκηνοθετούσε παίζοντας παντομίμα: "Να, έλεγε, πώς θά 'μαι τη στιγμή του θανάτου μου!". Κι ύστερα χόρευε ένα είδος οριζόντιο μπαλέτο, που παρίστανε τις απότομες κινήσεις του κορμιού του την ώρα της κηδείας του, όταν το φέρετρο θα κατέβαινε κάποια απόκρημνη πλαγιά της Γρανάδας. Έπειτα μας έδειχνε πώς θά 'ναι το πρόσωπό του λίγες μέρες μετά το θάνατό του. Και τα χαρακτηριστικά του, που συνήθως δεν ήταν όμορφα, φωτίζονταν ξαφνικά από μια άγνωστη ομορφιά και μάλιστα από υπερβολική χάρη. Τότε, σίγουρος για την εντύπωση που μας είχε προκαλέσει, χαμογελούσε λαμποκοπώντας για τον θρίαμβο που του χάριζε η απόλυτη λυρική κυριαρχία πάνω στους θεατές του.»
Τι να πω άλλο;
H Λιζέτα υπέροχη! Σ' ένα από τα πιο όμορφα τραγούδια... Σ' ευχαριστώ! Ναι, τίποτα δεν πάει χαμένο... φάρος έγιναν όλοι τους και μας φωτίζουν για πάντα.
@ αλαφροίσκιωτος
Έπιασες τα δυο πιο βασικά σημεία της επιστολής. Κι εγώ επικέντρωσα εκεί και στο ότι δεν έμενε Χριστούγεννα στη Μαδρίτη, ξέροντας πως τον χρειάζονται.
Θέλω να πιστεύω πως οι και οι σημερινοί άνθρωποι θα έγραφαν τα ίδια. Τα παιδιά μου, οι φίλοι μου, η πατρική μου οικογένεια, έτσι είναι. Να υποθέσω ότι διαφωνείς σκεφτόμενος πως λειτουργεί η πλειοψηφία των σημερινών νεοελλήνων; Κι επίσης γιατί γράφεις το «πόσο μάλλον τότε»; Μα τότε ήταν που ο οικογενειακός ιστός κρατούσε μια χαρά. Αυτό βέβαια ισχύει και σήμερα στην Ισπανία κι αυτό με συγκινεί πολύ στην Ανδαλουσία που τους ζω. Το δέσιμο που έχουν μεταξύ τους. Ανθρωπιά και ενδιαφέρον ουσιαστικό, όχι τρίχες και κολακείες. Πάντως επιμένω πως και σε μας δεν έχει χαθεί αυτό το ενδιαφέρον... τουλάχιστον όχι από όλους.
@ Αλεξάνδρα
Ναι Αλεξάνδρα μου, δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς. Όσο κι αν λέμε πως άλλο πράγμα ο δημιουργός κι άλλο το δημιούργημά του, η αλήθεια είναι πως η γραφή είναι ο καλύτερος καθρέφτης της ψυχής μας. Ψυχαναλυτής αληθινός. Τίποτα δεν μπορείς να κρύψεις από τον χαραχτήρα σου γράφοντας. Γι αυτό και είναι τόσο ισχυρές οι φιλίες και οι γνωριμίες της γραφής. Γνωρίζεις τον άλλον καλύτερα απ' όσο θα τον μάθαινες αν έβγαινες τακτικά έξω μαζί του.
Φιλιά πολλά!
Παντως ενα κολλημα με τον λορκα το'χεις:Ρ..
Ταπεινη ερωτησης Τι κοινο ειχε ο Αλιεντε με τον Τσε;
Εκτος του οτι ειχαν αριστερες πεποιθησεις φυσικα
@ bil karas
Και είναι κακό; :)))))
Το κοινό που είχαν ήταν ότι είχαν αφιερώσει τη ζωή τους στον ίδιο σκοπό. Τον Τσε τον φάγανε οι ίδιοι. Ο Αλλιέντε δεν τους έδωσε τη χαρά κι αυτοκτόνησε μόνος του.
Δημοσίευση σχολίου