Las morillas de Jaén... Οι Μαυριτανούλες του Χαέν! Στο πιάνο ο ίδιος ο Lorca και η μουσική δική του!

Dedicado a todos mis hermanos de Jaén!
Ο Λόρκα από πολύ μικρός λάτρευε τη μουσική. Σε αντίθεση με το σχολείο. Είχε συνθέσει μουσική πριν γράψει τον πρώτο του ποίημα. Ήταν ολοκληρωμένος πιανίστας σε πολύ νεαρή ηλικία και είχε ερμηνεύσει μία σονάτα για πιάνο του Beethoven στο Centro Artístico στην Granada τραβώντας την προσοχή του Fernando de los Ríos, ενός άντρα που έπαιξε αποφασιστικό ρόλο σε διάφορες περιπτώσεις της ζωής του.

Ο δάσκαλός του στο πιάνο για πολλά χρόνια ήταν ο Antonio Segura Mesa, ό οποίος έβλεπε στο πρόσωπο του Λόρκα τον ιδανικό ενσαρκωτή των ανεκπλήρωτων ονείρων του. O Lorca ονειρευόταν να συνεχίσει τις μουσικές σπουδές του στο Παρίσι, αλλά όταν ο ηλικιωμένος δάσκαλός του πέθανε, άφησε τη μουσική καριέρα. Ήταν η εποχή που ήδη είχε στραφεί στην ποίηση.

Ο Antonio Segura Mesa ήταν ο άνθρωπος που εισήγαγε τον Lorca στη σπουδή του παραδοσιακού λαϊκού ισπανικού τραγουδιού. Ο ποιητής το πρώτο του βιβλίο(1918), ένα βιβλίο πρόζας με το τίτλο "Impresiones y paisajes", το αφιέρωσε σε 'κείνον.

Δυστυχώς ηχογραφήσεις με τη φωνή του Lorca δεν υπάρχουν απ' όσο ξέρουμε. Κι επίσης ξέρουμε ότι κατά γενική ομολογία είχε μια υπέροχη φωνή. Μάγευε τους πάντες τραγουδώντας ή απαγγέλοντας. Ενδεικτικοί οι στίχοι του Roberto Fernández Retamar στο


ΑΝΤΑΠΟΔΟΣΗ ΣΤΟΝ FEDERICO:

[...] Και ήμουν εντυπωσιασμένος,
Που δεν ηχογραφήθηκε η φωνή σου,για την οποία μιλούν τόσο αυτοί που σε γνώρισαν·
Που δεν ηχογραφήθηκε η φωνή σου, και που αυτοί οι πρόσφατα ηλικιωμένοι,
Οι άνδρες πάνω από εξήντα χρόνων που τώρα αρχίζουν να εξαφανίζονται μαζικά,
Και που υπήρξαν οι σύγχρονοί σου θαυμαστές,
Βρίσκονται, στα πρόθυρα θανάτου, παίρνοντάς σε μαζί τους, σβήνοντας στη γη την τελευταία ανάμνηση της φωνής σου [...]


DESAGRAVIO A FEDERICO:

[...]y me ha impresionado,
Que no se grabó tu voz, de la que tanto hablan los que te conocieron;
Que no se grabó tu voz, y que esos nuevos viejos,
Esos hombres de más de sesenta años que empiezan ahora a extinguirse en masa,
Y que fueron tus maravillados coetáneos,
Están, al morirse, llevándose consigo, borrando de la tierra la última memoria de tu voz[...]

Όμως ευτυχώς μπορούμε να ακούσουμε τις ερμηνείες τoυ στο πιάνο. Για καλή μας τύχη το 1931 ηχογράφησε πέντε δίσκους γραμμοφώνου με δέκα θέματα από την συλλογή του Colección de Canciones Populares Antiguas, για την εταιρεία La Voz de su Amo. Ο ίδιος ο Lorca παίζει πιάνο, συνοδεύοντας την Argentinita, όπως αποκαλούσαν την Encarnación López Júlvez . Αυτή η ηχογράφηση είναι ένα ηχητικό ντοκουμέντο, το πιο προσωπικό που έχουμε του αγαπημένου Γραναδίνου ποιητή. Η συγκεκριμένη έκδοση περιέχει ένα φυλλάδιο με τα κείμενα των τραγουδιών, μία κάρτα με αυτόγραφο και με σχέδιο του Λόρκα στην Αργεντινίτα. Επίσης περιλαμβάνει και τρεις μονογραφίες πάνω στο θέμα.


Lorca-Argentinita-Alberti
Όλα τα θέματα είναι κομμένα και εναρμονισμένα από τον Federico García Lorca, εκτός από το Sones de Asturias. Και τέλος περιέχει κι ένα βιβλιαράκι με πληροφορίες για τον Lorca.
Ένα από τα τραγούδια λοιπόν είναι το Las morillas de Jaén, ένα παραδοσιακό τραγούδι του 15ου αιώνα, που αναφέρεται σε ένα μουσουλμάνικο τραγούδι του 9ου αιώνα. Αυτή η αρχική σύνθεση προσαρμόστηκε στη μορφή zιjel*, σαφούς προέλευσης musulman, η οποία καταδεικνύει τη συνύπαρξη κατά τη διάρκεια των αιώνων, μεταξύ των μουσουλμάνων και των Χριστιανών, δεδομένου ότι το Jaen είχε περάσει στο Χριστιανισμό το 1246, όταν ο Alfonso ο 3ος ο Santo, κατόρθωσε να υπογράψει ένα συμφωνητικό υποτέλειας με το βασιλιά Muhammad ibn Nasr που βασίλευε ως Muhammad ο 1ος, ο επονομαζόμενος al-Ahmar(El Rojο, δηλαδή ο Κόκκινος, επειδή είχε κόκκινα γένια).

Οι Μαυριτανούλες του Χαέν

Τρεις μικρούλες μ' αγαπήσαν

στο Χαέν:

η Άισα, η Φάτιμα κι η Μαριέν.

Τρεις Μαυριτανούλες νέες

που σαν ήλιοι ήταν ωραίες

ήρθανε για τις ελαίες

στο Χαέν:

η Άισα , η Φάτιμα κι η Μαριέν.

Και τις βρήκανε κομμένες

και γυρνούσαν κουρασμένες

χωρίς χρώμα, χλωμιασμένες

στο Χαέν:

η Άισα, η Φάτιμα κι η Μαριέν.

Τρεις Μαυριτανές ωραίες,

θέλαν μήλα απ'τις μηλέες

μα δεν βρήκαν καν παρέες

στο Χαέν:

η Άισα, η Φάτιμα κι η Μαριέν.

Και τους είπα: Πού βρεθήκαν;

Στην ζωή μου από πού μπήκαν;

Χριστιανές που μας δεχτήκαν

στο Χαέν:

η Άισα, η Φάτιμα κι η Μαριέν.

Απόδοση: Μαριάννα Τζανάκη

* Zejel
Είδος ποιήματος με τις δύο πρώτες στροφές να ομοιοκαταληκτούν, τις τρεις επόμενες και επανάληψη της πρώτης. (aa-bbba, aa-ccca, aa-ddda)

Federico Garcia Lorca y La Argentinita, Canciones populares espanolas
Lorquiana: Canciones Populares de Federico G Lorca

Rodrigo/Falla/Garcia Lorca

Falla: El corregidor y la molinera / Garcia Lorca: Canciones espaaolas antiguas - Ginesa Ortega / Orquestra de Cambia Teatre Lliure / Josep Pons

Lorca, Enrique Morente

MORENTE - LORCA : UNA ENTENTE GRANADINA.

Εδώ ακούτε την ελληνική εκδοχή σε μουσική Μαμαγκάκη, στίχους Δημητρούκα, τραγουδάει η Βενετσάνου