Δευτέρα 3 Μαρτίου 2008

Μου έδωσες, Σου έδωσα. Άλλο τί θα μου συμβεί; Τί μπορώ να Σου δώσω; Τί μπορείς να μου δώσεις; Τί;


Sighignola Μάρτης 2008


ΤΙ ΚΕΡΔΙΣΑ

«Κέρδισα τι;»,
κραύγασε ο πατέρας: «Τί κέρδος έχω στη ζωή;
Πενθεί μου η ψυχή. Γυμνό δεντρί είμαι που θρηνεί
κι η καρδιά μου με χαρά να τραγουδήσει δεν μπορεί

»Γιατί λοιπόν να με δοξάζει η δική μου φυλή;
Της ρίζας μου τ' ανθί κομμένο στην πηγή.
Τον πλούτο που ευλογήθηκα ξένος τον κληρονομεί.
Στο θάνατο μόνος θα είμαι. Μόνος δίχως παιδί.

»Χωρίς βλαστούς ένα όνομα καλό δεν μου αρκεί.
Μου έδωσες, Σου έδωσα. Άλλο τί θα μου συμβεί;
Τί μπορώ να Σου δώσω; Τί μπορείς να μου δώσεις; Τί;

»Ω Εσύ, που σ' όλες μας τις σκέψεις δίνεις προσοχή
Ω Εσύ, που μας αναγεννάς με πνοή ανέμου δροσερή!».

ΓΙΑΝΑΪ
Μετ. Ιωσήφ Βεντούρας,
με τη συμβολή του Ηλία Λάγιου
στην τελική διαμόρφωση του ποιήματος
Εβραίοι Ποιητές του Μεσαίωνα
Εκδόσεις Νεφέλη
Αθήνα 2005

Ο ποιητής Γιανάι έζησε στην Παλαιστίνη τον 6ο ή στις αρχές του 7ου αιώνα και η ποίησή του μας έγινε γνωστή από τα χειρόγραφα που ανακαλύφθηκαν στην Γκενιζά του Καΐρου. Ο Γιανάι εισήγαγε στην εβραϊκή ποίηση την ακροσστιχίδα και την ομοιοκαταληξία και άντλησε τη θεματική του από τα κείμενα της Βίβλου και του Ταλμούδ. Δεν γνωρίζουμε πολλά για τη ζωή του αλλά, σύμφωνα με ένα μεσαιωνικό χειρόγραφο, ο Γιανάι ήταν δάσκαλος του Κιλίρ, τον οποίον ζήλευε.

17 σχόλια:

Κατερίνα Στρατηγοπούλου-Μ. είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
Κατερίνα Στρατηγοπούλου-Μ. είπε...

.
.
.
Ωραία και πρωτότυπη εργασία. Με πλούσια εισαγωγή και ενημερωτικά σχόλια για τον κάθε αδαή αναγνώστη.

Κατάλαβες γιατί υποστηρίζω ότι σ' αυτές τις δουλειές, ως αναγνώστες, οφείλουμε πολλά και τις προτιμώ από τις άλλες μεταφραστικές, που γίνονται για το μεράκι του μεταφραστή ή για να ανταγωνισθεί αυτόν που μας πρωτογνώρισε κάποιους ποιητές;

(υποθέτω πως γνωρίζεις ότι ο Βεντούρας είναι συμπατριώτης σου.)

Καλή βδομάδα!

[διέγραψα το παραπάνω σχόλιο, γιατί η αρχή του κρυβόταν, όπως πάντα]

μαριάννα είπε...

@ Κ.σ-Μ.

Καλημέρα! :)
Όντως είναι πολύ καλή δουλειά και ο Βεντούρας, Χανιώτης παρακαλώ, έχει κάνει μια αξιολογότατη έρευνα πάνω στην ιστορία των Εβραίων της Ανδαλουσίας για την περίοδο μεταξύ 10ου και 12ου αιώνα. Συγκινητική η ειρηνική συνύπαρξη Μουσουλμάνων, Εβραίων και Χριστιανών, κάτι που αναφέρεται και στα λαϊκά τραγούδια που μελοποίησε ο Λόρκα, όπως αυτό που μιλά για τις Τρεις Μαυριτανούλες του Χαέν.

Και η απόδοση του Βεντούρα των ποιημάτων αυτών, είναι πραγματικά μια σημαντική προσφορά, ένας αληθινός θησαυρός, γιατί πόσοι από μας μιλούν εβραϊκά, για να διαβάσουν από το πρωτότυπο;

Φυσικά και κατανοώ γιατί υποστηρίζεις αυτές τις δουλειές και για τον ίδιο λόγο, ακριβώς, τις υποστηρίζω κι εγώ.

Με τη διαφορά ότι εγώ δεν τις προτιμώ από τις άλλες τις μεταφραστικές, που γίνονται για το μεράκι του μεταφραστή, αλλά τις απολαμβάνω εξ' ίσου. :) Και νομίζω ότι εδώ αδικείς πολλούς μεταφραστές που μεταφράζουν με αληθινό μεράκι.

Μην το βάζεις κι εσύ άσπρο μαύρο. Υπάρχει και το γκρι. Για μένα κάθε αξιόλογη πνευματική δουλειά είναι προσφορά στη λογοτεχνία και σε όλους μας, απ' όπου κι αν προέρχεται. Την χαιρετίζω και την εκτιμώ. Και ως αναγνώστης την κρίνω σαφώς, ανάλογα με τη δική μου παιδεία και κουλτούρα.

Και δεν έχω στεγανά, τείχη και σύνορα. Όμως προϊόντα πνευματικής κλοπής, αντιγραφών και τα γνωστά, με ενοχλούν και με πικραίνουν.

Αν πέσει στην αντίληψή μου, με στεναχωρεί πολύ. Και δεν είναι καθόλου θέμα ανταγωνισμού, αλλά απογοήτευσης και πίκρας. Με θλίβει ως πράξη.

Αν εσύ αντιληφθείς ιστολόγους που εκτιμάς, να αντιγράφουν προσωπική σου δουλειά από τα ιστολόγιά σου, χωρίς αναφορά πηγής, δεν σε ξενερώνει; Δε θα του ζητήσεις τα ρέστα, αλλά δεν τον έχεις απομυθοποιήσει; Δεν τον περιφρονείς;

Καλή βδομάδα!

μαριάννα είπε...

Τί τό 'θελα και μιλούσα για αντιγραφές; Έπεσα μόλις σε ένα φόρουμ που ένας λεβέντης Ταξίαρχος από ένα πόρταλ Σακόπετρα, έχει αντιγράψει ολόκληρο ποστ μου με τον ίδιο τίτλο μάλιστα και απλά από κάτω μας πληροφορεί ότι είναι κλεμμένο, αλλά ένιωσε την ανάγκη να το μεταδώσει! Για το μαλάκα που το έγραψε, ουδείς λόγος!
Ε, αυτό πια είναι θέμα ανατροφής, σεβασμού και δεοντολογίας.
Το μόνο καλό είναι ότι ίσως, ο Ταξίαρχος να πήρε κάτι από το άρθρο που ήταν αφιέρωμα στη γυναίκα και να με ευγνωμονούν ως άγνωστη, οι γυναίκες της ζωής του. :Ρ

Κατερίνα Στρατηγοπούλου-Μ. είπε...

Σε ό,τι έχει να κάνει με τις δεύτερες ή τρίτες μεταφράσεις, λειτουργώ όπως και με τις θεατρικές παραστάσεις. Πόσες φορές θα πας να δεις την Ιφιγένεια εν Ταύροις, π.χ.;

Με τρεις εξαιρέσεις:
- αν η παράσταση παίζεται στην Επίδαυρο, οπότε εκεί πας (θα πάμε;;;) για άλλους λόγους.
- αν έχεις απορρίψει την πρώτη γιατί ήταν κακή
- αν έχεις επαγγελματικό ενδιαφέρον.

Τέλος, η λογοκλοπή είναι ένα άλλο μεγάλο θέμα, αλλά δεν αφορά στα μπλογκς μου - στο σύνολό τους, τουλάχιστον - ως προς το περιέχομενό τους, αλλά, ίσως, ως προς το κόνσεπτ τους.

Μου δίνεις, όμως, μια ευκαιρία που δεν θα αφήσω ανεκμετάλλευτη. Θεωρώ υποχρέωσή μου να αναφέρω μέχρι και τις πηγές των πληροφοριών, που έχω επεξεργαστεί. Ακόμα, και όταν έχω αντιγράψει από κάποιο μπλογκ ή σάιτ το κείμενο γνωστού δημιουργού, δίνω το λινκ του σάιτ που το βρήκα έτοιμο και το αντέγραψα.

Πρόσφατα, όμως, είδα, τυχαία σε κάποιο βιβλιοφιλικό σάιτ, ένα μεγάλο άρθρο που αντέγραψα από λογοτεχνικό περιοδικό και που μέχρι τότε δεν κυκλοφορούσε στο διαδίκτυο. Το άρθρο αυτό το είχα πληκτρολογήσει για να το καταθέσω ως σχόλιο σε ένα συγκεκριμένο μπλογκ, την ανιδιοτελή προσφορά του οποίου εκτιμώ. Ο ιδιοκτήτης του σάιτ που το αντέγραψε, αν και για τα δικά του άρθρα ή εργασίες γνωρίζει καλά τη χρήση του λινκ και την χρησιμοποιεί με επιμέλεια, για την εργασία αυτή προτίμησε να αναφέρει ένα ημιτελές url. Mε ένα ευγενικό μέηλ του ζήτησα να αναγράψει το λινκ του μπλογκ από το οποίο το αντέγραψε. Με διαβεβαίωσε ότι το έπραξε, και τον πίστεψα.

Επισκεπτόμενη, όμως, μετά από ημέρες το σάιτ του, διαπίστωσα ότι είχε απλώς αναγράψει πλήρες το url, δεν είχε βάλει λινκ όπως με διαβεβαίωσε και, παράλληλα, είχε αναγράψει μια δική του ερμηνεία για το μέηλ μου, που τον ανάγκασε να γράψει πλήρες το url!

Δεν τόλμησε, βέβαια, αυτός ο κύριος να αντιγράψει αυτούσιο το μέηλ μου, αλλά προσπάθησε να περάσει στους αναγνώστες του την δική του ερμηνεία γι αυτό. Για τέτοιο ήθος μιλάμε.

Σημειωτέον, ότι το σάιτ του, το διατηρεί, κυρίως, για να διαφημίζει την δική του δουλειά. Και, με κανένα τρόπο, δεν εννοώ ότι σ' αυτή την περίπτωση έχουμε λογοκλοπή, έχουμε, όμως, μια κατάφωρη παραβίαση της διαδικτυακής δεοντολογίας.

Κατερίνα Στρατηγοπούλου-Μ. είπε...

Να συμπληρώσω ακόμα, την επιλεκτική ευαισθησία κάποιων λογοτεχνών ή λογοτεχνιζόντων που διατηρούν μπλογκς τα οποία στολίζουν με εικόνες ή φωτογραφίες, αλλά που δεν αναφέρουν τις πηγές από τις οποίες τα άντλησαν.

Κατά τα άλλα, κόπτονται για την λογοκλοπή και την "λογοκλοπή", αλλά αναγνωρίζουν ως πνευματικό έργο μόνον την λογοτεχνική ή την λογοτεχνίζουσα δημιουργία τους. Τους φωτογράφους, λ.χ., δεν τους αναγνωρίζουν ως δημιουργούς, οπότε μπορούν να κλέβουν ασύστολα τη δουλειά τους.

zero είπε...

Παρα πολυ καλο.
Την καλησπερα μου.

Surrealist είπε...

Αξιόλογο, ενδιαφέρον, νομίζω μου έδωσες οδηγία να κατευθυνθώ σε αναζήτηση και ανάγνωση αντιστοίχων θεμάτων - ποίησης.
Σ΄ευχαριστώ πολύ φίλη, την καλησπέρα μου!

mareld είπε...

Υακινθάκι μου!

Πολύ μου άρεσε!
Λόγος μεστός, βαθύς,πικρός..καρφώθηκε μπροστά μου μια οπτασία.
Σου αφήνω μια φουχτίτσα ανθοπέταλα
και την καληνύχτα μου.
Φιλάκια!

μαριάννα είπε...

@ Κ.σ-Μ.

Ή αν σου αρέσει ο σκηνοθέτης και θες να δεις την άποψή του ή οι ηθοποιοί και θες να τους δεις στον ρόλο που είχες δει τον Μινωτή, για παράδειγμα και θες να συγκρίνεις ή αν γουστάρεις τα κοψίδια του Λεωνίδα και τις παρέες των ηθοποιών, οπότε πας συνδυαστικά.
Και φυσικά θα πάμε μέσα είμαι, με χίλια! Πέρυσι δεν πήγα κι έχω πεθυμήσει.

Το περιστατικό που αναφέρεις, είναι σκέτη κατάθλιψη. Έχω δει κι εγώ τέτοιους τύπους, όχι μόνο στο θέμα της αντιδεοντολογικής συμπεριφοράς σε σχέση με αναφορά πηγής, αλλά ακόμα χειρότερους και μάλιστα έχω γελάσει με μερικούς που το έχουν πάρει πολύ ζεστά και κυνηγούν την αποκλειστικότητα με μορφή εκβιασμού, θα το αναρτήσουμε πρώτα εμείς εδώ και φυσικά έχω δει και πολύ κόσμο να υποκύπτει στο γελοίον του πράγματος!

Κάτι τέτοια με τρελαίνουν και αντιδρώ κλωτσώντας, σαν τα μωρά. Όπως επίσης με τρελαίνει η αγένεια και η κυκλοθυμία και με απορρυθμίζει. Δύσκολα την ανέχομαι δεύτερη φορά.

Τώρα σε σχέση με τη φωτογραφία, τα πρόσωπα και τα έργα Τέχνης τα φωτογραφημένα, είναι μια πονεμένη ιστορία.

Σχεδόν όλοι αναφέρουν τί και ποιός απεικονίζεται και όχι ποιός το φωτογράφησε.

Και δε φταίνε οι ιστολόγοι εδώ. Μανιωδώς αναζητάς τον φωτογράφο και δεν τον βρίσκεις πουθενά, εκτός κι αν είναι ο Ντουανώ ή ο Μπρεσόν. ;)

Κι αυτό ξέρεις γιατί; Γιατί οι μεγάλοι φωτογράφοι έχουν καταγραφεί στη συνείδηση των χρηστών, ως καλλιτέχνες και ως τέτοιους, δεν τους αγνοούν.

Επειδή με έχει απασχολήσει το θέμα αυτό, προσπαθώ να καλύπτω τις ανάγκες των αναρτήσεών μου με δικές μου φωτό. Όταν δε γίνεται, από ξένα κυρίως περιοδικά. Να σου πω παράδειγμα τον Παβαρότι. Καμία φωτό δεν έγραφε φωτογράφο. Και τις είχαν, τις ίδιες, όλες οι ιταλικές εφημερίδες. Εκεί τί γράφεις; Είδες εσύ οι εφημερίδες ή το ΑΠΕ να αναφέρει φωτογράφο πουθενά;

Εν τω μεταξύ, οι πιο πολλές φωτογραφίες των ιστολογίων μας, είναι επεξεργασμένες από μας τους ίδιους στα μέτρα μας και στις ανάγκες της ανάρτησης, είναι ανόητο και αφελές να πιστέψει κάποιος, ότι κοπιάροντας φωτό, δε θα ρεζιλευτεί.

Ομολογώ πως έχω αναγνωρίσει πολλές και πολλά σε διάφορα ιστολόγια. Ενώ σήμερα μια μηχανούλα έχει ο καθένας. Κι είναι τόσο απλό...

Ξέρεις όμως η δεοντολογία του ιστολογείν δεν διδάσκεται και δεν είναι γραμμένη κάπου. Μη νομίζεις ότι όλοι έχουν το νιονιό ή αν θες την ευαισθησία, να κάτσουν να τα σκεφτούν αυτά.

Ίσως θα έπρεπε να φτιαχτεί συλλογικά ο Δωδεκάλογος και βάλε του σωστού ιστολόγου ή να γίνουν και κάποιοι σύλλογοι ιστολόγων, ώστε να οργανωθούμε καλύτερα. Αλλά κι εκεί μπάχαλο θα γίνουμε... :ΡΡΡΡ

μαριάννα είπε...

@ zero

Καλησπέρα zero μου! Να είσαι καλά και καλή βδομάδα μάτια μου!

μαριάννα είπε...

@ Surrealist

Καλησπέρα Στέβη μου. Είναι αξιόλογο βιβλίο και καλή δουλειά και τέτοια ποίηση άγνωστη σχετικά στο ευρύ κοινό.
Να είσαι καλά κορίτσι!

Καλό βράδυ!

μαριάννα είπε...

@ mareld

Καλώς την Άνοιξη αυτοπροσώπως! ;)
Δεν σου πάνε εσένα τα πικρά μάτια μου. Σου πάει η θάλασσα, το φως, οι ήλιοι, τα λουλούδια!
Φιλιά γιασεμί μου!

Καλό βράδυ!

ΣΟΦΙΑ ΚΟΛΟΤΟΥΡΟΥ είπε...

Τώρα τι να σας πω, την πήγατε αλλού την κουβέντα. Πάντως ήθελα να σχολιάσω ότι στο συγκεκριμένο ποίημα δεν βλέπω πουθενά "φωνή Λάγιου" στη μετάφραση...

Αν συνέβαλε όπως λέει στην εισαγωγή, μάλλον θα συνέβαλε ελάχιστα (προσωπική εκτίμηση πάντα).

Τεσπα, καλό βράδυ, είναι αργά τώρα που σας γράφω..

Κατερίνα Στρατηγοπούλου-Μ. είπε...

Μου φαίνεται πως το κάνεις επίτηδες σήμερα κι όλο για Χανιώτες μάς γράφεις. Πρώτα για τον Βεντούρα, τώρα για τον Μινωτή. Για τον οποίο, βεβαίως βεβαίως, έχω ακούσει μερικά πράγματα από τη θεατρόφιλη γιαγιά μου, καθότι δεν τον πρόλαβα. Όταν έπαιζε τον τελευταίο του ρόλο – τον Οιδίποδα επί Κολωνώ, νομίζω το 86 – έβγαζα το πρώτο μου δόντι.

Και όχι βρε! δεν είμαι τόσο τιτίζα με τις φωτογραφίες! Οι δε πίνακες αντλούνται κυρίως από εμπορικά σάιτς και δεν χρειάζεται τέτοια αναφορά. Ούτε κι εγώ σκεπτόμουν όλους τους μπλόγκερς όταν στο έγραφα.

Αναφερόμουν σ' εκείνους, που διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους όταν υποψιαστούν λογοκλοπή ενός στίχου ή τριών αράδων ενός δοκιμίου, αλλά οι ίδιοι κλέβουν ελαφρά τη συνειδήσει πνευματικά έργα άλλου είδους δημιουργών. Θαρρείς και μόνον οι λογοτέχνες παράγουν έργο που πρέπει να εκτιμούμε και να σεβόμαστε. Άλλος παιδί δεν έκανε μόν' η Μαριά τον Γιάννη ...

Όσο για σωματείο "μπλογκερς", έπεσε κι ΕΔΩ μια πρόταση.

.

μαριάννα είπε...

@ σοφία κολοτούρου

Για να το γράφει ο Βεντούρας, δεν μπορεί να το γράφει έτσι. Και μην ξεχνάς ότι το πρωτότυπο είναι εβραϊκά, δεν ξέρω τί δυνατότητα θα είχαν να παρέμβουν τόσο, ώστε να είναι ευδιάκριτο το ύφος Λάγιου, όντας μάλιστα σε συνεργασία.
Κι επίσης να ξέρεις ότι οι ποιητές μπορεί και να σε εκπλήξουν... ;)

μαριάννα είπε...

@ Κ.σ-Μ.

Ξέρεις ότι ο Μινωτής έκανε έτσι το Μινωτάκης γιατί τον είχε αποκληρώσει ο πατέρας του όταν τον πήρε ο Βεάκης!!! Να μην πω για τον άλλον Κρητίκαρο τον Κατράκη ε;
Γελάω... γιατί έτσι κι αρχίσω με τους Κρητίκαρους, Χατζιδάκιδες και Θεοδωράκηδες και λοιπούς, θα τελειώσουμε αύριο! :))))
Είδα Μινωτή 90 χρονών στο Φιλοκτήτη το'87 με καύσωνα να λιποθυμάς... θυμάσαι; Τα 'χε φτύσει η μισή Αθήνα. Κι όμως ήταν τίγκα το θέατρο κι ο Μινωτής... τί να λέμε τώρα...
Για Σύλλογο στο Δίκτυο, συμφωνώ με αρτουά απολύτως κι εντελώς!

«Ποιος μπλόγκερ είναι διατεθειμένος να εκχωρήσει την ελευθερία του σε διαδικτυακούς συνδικαλιστές;»

Έλα μου ντε! ;)

Για το καταπληκτικόν της παροιμίας, Άλλος παιδί δεν έκανε παρά η Μαριά το Γιάννη, θα γελάσω ηχηρά και θα αναφωνήσω:

Ας το καλό! :ΡΡΡΡΡΡ