Δευτέρα 31 Μαρτίου 2008

Εγώ παρήλθα, τραγουδώντας τη χαρά, τις όμορφες, τα ρόδια και τ' αηδόνια, χορεύοντας και πίνοντας αδρά...

Φωτό: Keith Naylor

ΔΙΑΘΗΚΗ

Εγώ παρήλθα, τραγουδώντας τη χαρά,
τις όμορφες, τα ρόδια και τ' αηδόνια,
χορεύοντας και πίνοντας αδρά,
ένιωσ' απάνω στα μαλλιά τα χιόνια.

Στου κύπελλου το κατακάθι η συμφορά
κι η στάχτη που αψηφούσα τόσα χρόνια.
Τώρα στο κύμα τα πετώ μακριά,
τώρα με λιώνουν πόνοι και τρηδόνια.

Σε νότα και ρυθμό, στίχο μεστό,
σ' ένα τραγούδι επόθησα να κλείσω
μιαν αρμονία, νόημα σωστό.

Μα, δεν κατόρθωσα θεία να μιλήσω,
παλμό να δώσω και να συγκλονίσω
την άπειρη ψυχή του κόσμου σε σεισμό.

Ρώμος Φιλύρας

Ο Ρώμος Φιλύρας (φιλολογικό ψευδώνυμο του Ιωάννη Οικονομόπουλου) υπήρξε ποιητής, πεζογράφος και δημοσιογράφος. Γεννήθηκε στο Κιάτο(στο Δερβένι κατ' άλλους) Κορινθίας το 1888, ενώ το τέλος της ζωής του τον βρήκε στο Δαφνί Αττικής το 1942. Το 1902 εγκαταστάθηκε στον Πειραιά και το 1905 άρχισε την ενασχόλησή του με τη δημοσιογραφία, η οποία διακόπηκε λόγω του εγκλεισμού του στο Δρομοκαΐτειο Θεραπευτήριο, το 1927. Κατά τη διάρκεια της δημοσιογραφικής του σταδιοδρομίας συνεργάστηκε ως χρονογράφος στον Νουμά και σε πολλές εφημερίδες και περιοδικά (Ακρόπολις, Πρόοδος, Νέα Ελλάς, Πατρίς, Ελεύθερον Βήμα, Καθημερινή, Ηγησώ, Νέα Εστία, Ο Κύκλος κ.ά.).
Eξέδωσε τις ποιητικές συλλογές: Ρόδα στον αφρό (1911), Γυρισμοί 1912-1918 (1919), Οι Eρχόμενες (1920), Κλεψύδρα (1921), Πιερρότος (1922), Θυσία (1919-1923) και το αφήγημα Ο θεατρίνος της ζωής (1916). Το 1939 εκδόθηκαν τα ʼπαντα έμμετρα και πεζά του Pώμου Φιλύρα με επιμέλεια του Αιμίλιου Χουρμούζιου, ενώ το 1974 ο Τάσος Κόρφης εξέδωσε στο βιβλίο Ρώμος Φιλύρας, Συμβολή στη ζωή και στο έργο του εβδομήντα από τα ποιήματα που έγραψε ο Φιλύρας κατά τη δεκαπεντάχρονη παραμονή του στο ψυχιατρείο.

14 σχόλια:

A.F.Marx είπε...

Καλημέρα
Αξίζει να αναφέρεις και το ποίημα "Υποθήκαι" του Καρυωτάκη που αναφέρεται στον Ρώμο Φιλύρα:

Άσε τα γύναια και το μαστρωπό
λαό σου, Ρώμε Φιλύρα.
Σε βάραθρο πέφτοντας αγριωπό,
κράτησε σκήπτρο και λύρα.

Επίσης στο καλό blog "Ποίημα για σένα" έχει ένα ποίημα που έγραψε ο O Γιώργος Kοροπούλης για τον Ρώμο Φιλύρα:
Επιστολή

Ι.
Φάσμα περίπλοκο, Ρώμε Φιλύρα,
σ' αγάπησα, σε διάβασα πολύ -
μα πώς να τό 'ξερες; ποτέ δεν πήρα
το θάρρος να σου στείλω επιστολή.
(Κι άλλωστε τι να να σου 'γραφα; Τη φύρα
των στίχων, το κενό πίσω άπ' τον κρότο -
τα ξόρκισες αυτά στον Πιερότο.)

ΙΙ.
Μα τώρα - τώρα ήγγικεν, που λένε,
η ώρα... Κάτι άδειο νοσταλγώ
που δεν μπορεί να λιώσει ώστε να κλαίνε
κι άλλοι... Από το κλάμα θα πνιγώ
μόνος - μες στο δωμάτιο σαν να καίνε
σκουπίδια... Κι όλο χάνω βάρος... Ή
μήπως είν' έτσι πάντοτε η ανάρρωση;...

ΙΙΙ.
Θυμάσαι; Σαν ευκάλυπτος θροΐζει
το πρωινό - και μένεις στο κρεβάτι...
Σου βάζουν βίξ, το φάρμακο πικρίζει
μα κάτω άπ' το σεντόνι κρυφά κάτι
διαβάζεις... Βήχεις - και σου μουρμουρίζει
κάποιος... Μαμά;... Μπαμπά;... Κανείς δεν μένει
κοντά μου, ν' απορεί και να με ψέλνει;

IV.
Κανείς δεν θα ρωτήσει πια τι να 'χει
τούτος και αδυνάτισε, τι θέλει...
Ανάρρωση! Απο τι; Απο ποια μάχη;
Χωρίσαν την κερήθρα από το μέλι,
μου 'μεινε μόνο ο πόνος, η στηθάγχη -
μου 'μεινε κάτι πoυ δεν το θυμάμαι,
μα με βαραίνει -ακούς;- και το φοβάμαι...

V.
Γι' αυτό καi απευθύνομαι σε σένα,
που ξέρεις από βάραθρα και τρέλα:
τους έδωσες μορφή, κι ηχούσαν ξένα
τα λόγια σου σαν των παιδιών... Ναι, γέλα.
γέλα ξανά - μα παίξε με κι εμένα!
[...]

-βασισμένο στο ποίημα του W.H.Auden: Letter to Lord Byron-

(από το βιβλίο Περί των γάμων υδραργύρου και θείου
εκδ. ύψιλον/βιβλία 2001)

μαριάννα είπε...

.
.
.
.
.
Για τον Ρώμο Φιλύρα έχω ξαναγράψει και είναι γνωστή η αδυναμία μου στους ποιητές που ο εγκέφαλός τους πέταγε φλόγες...

μαριάννα είπε...

Υποθήκαι

Όταν οι άνθρωποι θέλουν να πονείς,
μπορούνε με χίλιους τρόπους.
Ρίξε τ' όπλο και σωριάσου πρηνής
όταν ακούσεις ανθρώπους.

Όταν ακούσεις ποδοβολητά
λύκων, ο Θεός μαζί σου!
Ξαπλώσου χάμου με μάτια κλειστά
και κράτησε την πνοή σου.

Κράτησε κάποιον τόπο μυστικό,
στον πλατύ κόσμο μια θέση.
Όταν οι άνθρωποι θέλουν το κακό,
του δίνουν όψη να αρέσει.

Του δινούν λόγια χρυσά, που νικούν
με τη πειθώ, με το ψέμα,
όταν οι άνθρωποι διαφιλονικούν
τη σάρκα σου και το αίμα.

Όταν έχεις μια παιδική καρδιά
και δεν έχεις ένα φίλο,
πήγαινε βάλε βέρα στα κλαδιά
στην μπουτονιέρα σου φύλλο.

Άσε τα γύναια και το μαστροπό
λαό σου, Ρώμε Φιλύρα.
Σε βάραθρο πέφτοντας αγριωπό,
κράτησε σκήπτρο και λύρα.

Κώστας Καρυωτάκης

Να είσαι καλά Γώργο! Σ' ευχαριστώ πολύ. Να σε ρωτήσω αν το έχεις με τον Βασίλη τον Παπακωνσταντίνου; Χωρίς να το ψάξεις. Αν το έχεις... μην πεις στον κόπο, γιατί θα αποτανθώ στο νέο μουσικό μας αρχείο το νατασσάκι που τα έχει όλα στο τσεπάκι!!! :)

νατασσΆκι είπε...

το νατασσάκι το έχει σίγουρα στο σπιτι -αν δεν το βρείτε μέχρι το βράδυ, θα σας το ανεβάσω
(ευχαριστώ για τα "εύσημα" -αλλά μ' όποιο δάσκαλο καθήσεις, τέτοια γράμματα θα μάθεις -κι εγώ είχα τον καλύτερο, γι' αυτό! ;))

--Κι εμένα μ' αρέσει ο Φιλύρας -κάτι πρέπει να έχω στο σπίτι, το βράδυ που θα πάω θα σας πω.

Καλημέρες
:))))

ΣΟΦΙΑ ΚΟΛΟΤΟΥΡΟΥ είπε...

Ο Φιλύρας είναι πολύ καλός ποιητής και μάλλον κάπως παραγνωρισμένος. Πολύ καλή επιλογή Μαριαννάκι.

Το δε ποίημα του Κοροπούλη για τον Φιλύρα από τα αγαπημένα μου και ευχαριστώ τον Αλλουφανίδη που μας τον θύμισε!

koulpa είπε...

νάμαι πάλι.. οχαμένος μαθητής..:):)
πολύ καλός.. κι εδώ μόνο το όνωμα είχα ακούσει.. μα που ταέχω ακουσει όλα αυτά τα ονόματα;..:):)
Θα προλάβουμε να βρεθούμαι;:):)
Καλησπερούδια και φιλιά:):)

ILIAS είπε...

Καλησπέρα Γητεύτρια και καλή εβδομάδα. Νομίζω οτι οι τρελοί τελικά βρίσκονται εκτός, ενώ οι... "διαφορετικοί" εντός! Από όσα διάβασα. Εξαιρετικός πραγματικά, όντως μυαλό που πετά φλόγες. Υπέροχη και η φωτό που το συνοδεύεις, όπως πάντα!

"Όταν οι άνθρωποι θέλουν να πονείς,
μπορούνε με χίλιους τρόπους.
Ρίξε τ' όπλο και σωριάσου πρηνής
όταν ακούσεις ανθρώπους."

Για να μαθαίνουν οι... λογικοί

όπως και αυτό:

"Όταν έχεις μια παιδική καρδιά
και δεν έχεις ένα φίλο,
πήγαινε βάλε βέρα στα κλαδιά
στην μπουτονιέρα σου φύλλο."

Υπέροχο post πραγματικά και 'γω που είμαι τρελός, μ'αρέσει!

ΣΟΦΙΑ ΚΟΛΟΤΟΥΡΟΥ είπε...

Εκτορα, συγγνώμη, αλλά αυτά που επισήμανες είναι του Καρυωτάκη και όχι του Φιλύρα! Τρελός κι αυτός, δεν λέω, όλοι οι ποιητές μια δόση την έχουν(μ)ε πάντως.

μαριάννα είπε...

νατασσάκι

Αν δεν το βρω, θα σου χτυπήσω πόρτα. ;)

Φιλάκια!

μαριάννα είπε...

ΣΟΦΙΑ ΚΟΛΟΤΟΥΡΟΥ

Σοφάκι νομίζω πως επιτέλους ήρθε η ώρα της αναγνώρισης πολλών αγαπημένων, που για κάποια εποχή εθεωρούντο παρωχημένοι ή απλά ήταν στα αζήτητα. Θέλω να πιστεύω ότι έχει ωριμάσει το κοινό που διαβάζει ποίηση και δεν παρασύρεται από το ρεύμα της εποχής και της μόδας πια. Γι αυτό και ακούς συχνά αναφορές σε Λαπαθιώτη, Σινόπουλο, Σαραντάρη, Φιλύρα, Δροσίνη, Πολυδούρη, Μυρτιώτισσα κ.ά.
Ο Έκτορας δεν έκανε λάθος. Απλά σημείωσε στροφές που είχα ποστάρει εγώ πιο πάνω και που γράφω ότι είναι Καρυωτάκης. Δεν το πρόσεξες... ;)

μαριάννα είπε...

@ koulpa

Έχω ξαναποστάρει Φιλύρα, πιο παλιά. Ίσως να μην το είδες ή να μην το θυμάσαι. Θα τα πούμε καλοκαιράκι. Είμαι ήδη Ελβετία. :(

Καλησπέρες και φιλιά!

μαριάννα είπε...

@ EKTORAS

Έκτορα είσαι από τους τρελούς που πολύ αγαπώ! Από αυτούς που μου κάνουν κλικ. Το σωστό κλικ! ;)
Μου αρέσει γιατί διαβάζεις σε βάθος! Ούτε σε μήκος, ούτε σε πλάτος.:))))
Κι επίσης να σου πω ότι με εντυπωσιάζουν οι επισημάνσεις σου που κάθε άλλο παρά δείχνουν αυτό που είχες δηλώσει στην αρχή. Ότι δηλαδή δεν πολυδιαβάζεις ποίηση.
Για φαντάσου να διάβαζες δηλαδή... :)
Τέλος. Η ποίηση κυλά στις φλέβες κάποιων ανθρώπων. Είτε διαβάζουν, είτε όχι.

Φιλιά!

anthrakoryxos είπε...

Χαίρομαι να διαβάζω τέτοια post..
Γ(ο)ητευμένος..
Υποθήκαι

μαριάννα είπε...

@ anthrakoryxos

Τί να πω; Χαμένα τα 'χω...
Μπήκα στα μπλογκς σου! Έπαθα πλάκα. Καλά πού ζω ρε παιδί μου; Πώς δεν σε είχα ανακαλύψει ως τώρα;
Μαγεία οι μουσικές και οι λέξεις σου! Πόσο σ' ευχαριστώ που ήρθες!
Ευχαριστώ πολύ πολύ και για τις «Υποθήκαι»! Ξέρεις είναι για μένα μεγάλη χαρά τα αγαπημένα σε mp3 γιατί δε γίνεται να έχω όλες τις μουσικές μου μαζί. Όταν ζεις δυο ζωές είναι δύσκολα... ;)
Πολύ καλωσόρισες!