Σελήνη αλήτισσα κι ωραία, στον πόνο ας γίνουμε παρέα... Jules Laforgue και Αιμιλία Δάφνη!

Jules Laforgue

Η θρηνωδία στη σελήνη της επαρχίας

Ω! να η Σελήνη φουσκωτή,
σαν ένα ολόγιομο πουγκί.

Μια σάλπιγγα μακριά σημαίνει...
Ο κύριος πάρεδρος διαβαίνει.

Παίζει ένα πιάνο μες στο βράδυ,
μια γάτα τρέχει στο σκοτάδι,

κι αποκοιμιέται η επαρχία!...
Με μια στερνή του συγχορδία

το πιάνο κλει το σκέπασμά του,
Τί ώρα νά 'ναι απάνου κάτου;

Τί εξορία, φτωχιά Σελήνη!
Πρέπει να πούμε «τί να γίνει;»

Λοιπόν, Σελήνη -πού όλοι οι τόποι
σε χαίρουνται όμοια κι όλ' οι ανθρώποι,

του Παρισιού είδες τα οχυρά,
του Μισουρή χτες τα νερά,

της Νορβηγίας τα γαλανά
τα φιορδ. Τους πόλους, τα βουνά...

Καλότυχη, που βλέπεις τώρα,
σ' αυτή την ήσυχη την ώρα,

του γάμου της τη συνοδεία!
Φύγανε, λέει, για τη Σκοτία...

Τί γλέντι, αν πάρει μια φορά
τους στίχους μου στα σοβαρά!

Σελήνη αλήτισσα κι ωραία,
στον πόνο ας γίνουμε παρέα...

Έχω, ως πεθαίνω, ω θεία βραδιά,
την επαρχία μες στην καρδιά!

Κι είναι η Σελήνη σα γριά
που έχει μπαμπάκια μες στ' αυτιά.

Μετ. Αιμιλία Δάφνη


Jules Laforgue(1860-1887)

Έχει υπάρξει η μοίρα πολύ άδικη και πολύ σκληρή με πολλούς ανθρώπους ταλαντούχους και που είχαν τόσα να δώσουν. Για ποιόν να πρωτοπούμε; Κι εδώ δεν μιλώ για τους αυτοκτόνους ποιητές, που κι αυτοί από υπερβολική ευαισθησία, έπεφταν στα σκοτάδια της μελαγχολίας. Το αντίτιμο για τις λέξεις τους, ήταν η θλίψη τους. Ο Ζυλ Λαφόργκ όμως, είχε πολύ σκληρή και πικρή ζωή από παιδί. Γεννήθηκε στο Μοντεβίδεο της Ουρουγουάης από γονείς Γάλλους μετανάστες το 1860. Σε ηλικία έξι χρονών, οι γονείς του τον έστειλαν στην Τραμπ, στα Πυρηναία σε συγγενείς. Εκεί έζησε πολύ δύσκολα για δέκα χρόνια μέσα σε φοβερές στερήσεις και το 1876 σε ηλικία 16 χρόνων βρέθηκε στο Παρίσι ζώντας πάντα μέσα στη φτώχια. Την περίοδο εκείνη σύχναζε στους κύκλους των συμβολιστών. Το 1881 διορίστηκε αναγνώστης τηε γερμανίδας αυτοκράτειρας Αυγούστας και έμεινε στη Γερμανία πέντε χρόνια. Εκεί γνώρισε και παντρεύτηκε μια αγγλίδα γκουβερνάντα. Γυρίζοντας στο Παρίσι πέθανε από φυματίωση σε ηλικία μόλις 27 χρόνων!!!
Η ποίησή του αγαπήθηκε ιδιαίτερα από τον Έλιοτ και τον Σεφέρη.

Στο συγκεκριμένο ποίημα θεωρώ αριστουργηματική τη μετάφραση της Αιμιλίας Δάφνη. Το πατρικό της οποίας ήταν Κούρτελη και γεννήθηκε στη Μασσαλία το 1881(κατά άλλους γεννήθηκε το 1887, αλλά το πιο πιθανό είναι το 1881) και πέθανε στην Αθήνα το 1941. Ο πατέρας της εξέδιδε στη Μασσαλία τη γαλλόφωνη εφημερίδα «Σημαιοφόρος» και αργότερα στην Αθήνα το φιλολογικό περιοδικό «Ιλισός». Σπούδασε στο Αρσάκειο κι εκεί δούλεψε αργότερα. Την είχε βαφτίσει ο Αχιλλέας Παράσχος και την είχε στην προστασία του. Είχε γοητεύσει όλη την φιλολογική Αθήνα με την κομψότητα, τη σεμνότητα, την καλλιέργεια και τη θηλυκότητά της. Θεωρείται πρωτοπόρος της γυναικείας λογοτεχνίας. Ο Παλαμάς, ο Σικελιανός και όλοι την θαύμαζαν και την επαινούσαν... Το 1911 παντρεύτηκε το λογοτέχνη Στέφανο Δάφνη και χρησιμοποίησε το ψευδώνυμό του. Το έργο της θεωρείται ανώτερο του συζύγου της από πολλούς λογοτέχνες, αλλά όπως συνήθως συμβαίνει, έμεινε στη σκιά ως όφειλε να πράττει μια σωστή σύζυγος.

Να συμπληρώσω ότι υπάρχει μια εξαιρετική ανθολογία της γαλλικής ποίησης, από τον Μπωντλαίρ ως τις μέρες μας, του Χριστόφορου Λιοντάκη, των εκδόσεων Καστανιώτη. Υπήρχε άλλη μία το 1962 από τον Κλέωνα Παράσχο αλλά ήταν ευρωπαϊκή και αμερικάνικη και ως εκ τούτου, περιορισμένη. Σας το λέω γιατί είδα το ζωηρό σας ενδιαφέρον για την γαλλική ποίηση.