Κυριακή 12 Απριλίου 2009

Ο Ντ. Χριστιανόπουλος στην Βιβλιοθήκη της «Ε»! Η Παπαγιαννοπούλου μη σοβαρή περίπτωση, η Δημουλά πυροτέχνημα, ο Ρίτσος... ήμουν εχθρός του φανατικός!


Ο τραγουδοποιός Ντίνος Χριστιανόπουλος ανθολογεί τον ποιητή Βασίλη Τσιτσάνη

Από τον Χρήστο Παρίδη

Μονήρης, εργασιομανής, βαθιά ανθρώπινος. Σταθερός στις αρχές και στις αξίες που υπερασπίζεται -με ανάλογες συνέπειες- δεκαετίες τώρα, με το θάρρος της γνώμης που λίγοι έχουν, χωρίς συμμάχους και παντοδύναμα κέντρα εξουσίας να τον στηρίζουν. Δεν δέχτηκε και δεν αποδέχτηκε ποτέ τιμές κι απολαβές, αντιστάθηκε με σθένος στις Σειρήνες χωρίς καν να βουλώσει τ' αυτιά του, αρνείται να σιωπήσει κι ας βάλλεται συχνά από εχθρούς και κόλακες κάθε είδους.

«Εχω δεχτεί εκατοντάδες λίβελους στη ζωή μου και το πράγμα θα χειροτερέψει. Την ώρα που συμβαίνουν όλα αυτά όμως, έχω και εκατοντάδες φίλους που μ' αγαπούν!», μου είπε στο τηλέφωνο με αφορμή ένα πρόσφατο κρούσμα. Η «Ανθολογία τραγουδιών του Βασίλη Τσιτσάνη με κριτικό υπόμνημα» γράφτηκε μ' αυτή τη βαθιά ανθρωποκεντρική, εργασιομανή και μοναχική διάθεση που τον διακρίνει. Σκυμμένο κεφάλι, μια λάμπα, ένα παλιό ταπεινό γραφειάκι, κάτω από τα πορτρέτα του Καβάφη και του Τσιτσάνη που κοσμούν τον τοίχο ακριβώς στο σημείο όπου κάθεται, στο διαμέρισμά του στις Σαράντα Εκκλησιές, στη Θεσσαλονίκη. Εργάστηκε χρόνια, αφοσιώθηκε, ακούραστος, φοβήθηκε ότι δεν θα προλάβει όταν πριν από μερικά χρόνια πέρασε μια περιπέτεια με την καρδιά του, αλλά τώρα τον βρήκα απολύτως ικανοποιημένο! Ολα είναι στην τελική ευθεία. Το βιβλίο βγαίνει -ευχής έργο θα ήταν να συνοδευόταν και με μια κασετίνα με τα τραγούδια- και όσοι το περιμένουν, ελπίζουν ότι το κριτικό πνεύμα και η ερευνητική συνέπεια του Ντίνου Χριστιανόπουλου θα προσδώσουν μια άλλη διάσταση στο έργο του σπουδαίου ρεμπέτη. Με αφορμή την επικείμενη έκδοσή του δέχτηκε να παραχωρήσει αυτή τη συνέντευξη, παρόλο που, όπως μου διαμαρτυρήθηκε, «έχουν πια ξεπεράσει οι συνεντεύξεις τον αριθμό των ποιημάτων μου κι άρχισαν να εμφανίζονται και πλαστές που δεν έχω δώσει καν!».

Πείτε μου λίγα λόγια για τον Βασίλη Τσιτσάνη. Χρόνια ολόκληρα σας βλέπω να τυραννιέστε μ' αυτήν την εργασία γύρω από το έργο του. Τι ακριβώς ετοιμάζετε; Ή μάλλον, τι ήταν αυτό που σας τράβηξε τόσο στο να καταπιαστείτε με το έργο του; Του αποδίδετε ιδιότητες ποιητή;

ΝΤΙΝΟΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ: Ο Τσιτσάνης ήταν κατ' αρχάς μεγάλος λαϊκός συνθέτης, αλλά και ένα άτομο πολλαπλά προικισμένο. Εγραφε μουσική, ήταν οργανοπαίκτης, ερμήνευε τα τραγούδια του και τέλος, έγραφε και τους στίχους. Το ότι ήταν και ποιητής το έχω διαπιστώσει από ένα απλό γεγονός. Ενα από τα τραγούδια του βασίζεται σε ποίημα της Ανθούλας Σταθοπούλου, γυναίκας του Βαφόπουλου, σοβαρή περίπτωση ποιήτριας. Το διασκεύασε λοιπόν και το έκανε ακόμα καλύτερο! Εχοντας δει και άλλες παρόμοιες περιπτώσεις με πείθει ότι είχε αληθινή ποιητική φλέβα. Πάντως, το ότι διέθετε τις τέσσερις αυτές ιδιότητες -μουσική, όργανο, στίχο και φωνή-, που μόνον ο Βαμβακάρης από τους υπόλοιπους ρεμπέτες τις κατείχε εξίσου όλες, αυτό τον έκανε έναν σημαντικό λαϊκό συνθέτη. Από εκεί και πέρα εγώ έκανα κάτι επιπλέον για να αποδείξω πόσο καλός ήταν. Πέταξα τις σαβούρες και κράτησα 187 τραγούδια. Γιατί ο Τσιτσάνης είχε γράψει 700. Υπερβολικά πολλά!

Πόσο σημαντικός μπορεί να θεωρηθεί αφού του ξεσκαρτάρετε τα περισσότερα από αυτά τα 700 τραγούδια;

Ν.Χ.: Η αναλογία είναι ένα στα τέσσερα. Το ένα που διαλέγω όμως είναι αριστούργημα και αυτομάτως η ποιότητα ανεβαίνει, και μάλιστα πάρα πολύ.

Οπότε θα χαρακτηρίζαμε τον Τσιτσάνη όχι απλώς σπουδαίο συνθέτη, αλλά έναν μεγάλο λαϊκό καλλιτέχνη;

Ν.Χ.: Ακριβώς. Εναν λαϊκό καλλιτέχνη που διαρκώς ανεβαίνει. Εχει περάσει μιαν εικοσιπενταετία από τον θάνατό του. Κανονικά θα έπρεπε να είχε σβήσει εντελώς. Αντιθέτως, αγαπιέται και ζητιέται όλο και περισσότερο. Ενα φαινόμενο ανάλογο του Καβάφη. Ενώ έχουν περάσει τόσα πολλά χρόνια από τον θάνατο και των δύο, η αξία τους όχι απλώς δεν έσβησε, αλλά καλπάζει...

Είχατε πρόσβαση δισκογραφικά και στα 700 τραγούδια;

Ν.Χ.: Βεβαίως! Χάρη στον συνεργάτη μου Νίκο Στρουθόπουλο, παθιασμένο συλλέκτη, με τεράστιο αρχείο κασετών όλων των τραγουδιών του Τσιτσάνη· τα άκουσα και τα επτακόσια. Ξέρεις τι αγωνία είναι αυτή; Βάσταξε χρόνια.

Μαζί με τον Νίκο Στρουθόπουλο έχετε ιδρύσει και την «Παρέα του Τσιτσάνη», με την οποία παίζετε τα τραγούδια του σε εκδηλώσεις. Παράξενη πρωτοβουλία για έναν ποιητή.

Ν.Χ.: Την «Παρέα του Τσιτσάνη» την ιδρύσαμε το 1998. Ενα μικρό συγκρότημα που αποτελείται από τέσσερα μέλη. Τον Στρουθόπουλο, που παίζει καταπληκτικό μπουζούκι, τον κιθαρίστα Νίκο Ζιγούρα, την τραγουδίστρια Δώρα Στρουθοπούλου κι εμένα που κάνω τα σεκόντα.

Έχετε τραγουδιστικές ικανότητες;

Ν.Χ.: Το τραγούδι το λάτρευα από μικρός κι έχω συμμετάσχει σε πέντε χορωδίες στη ζωή μου, παιδικές, φοιτητικές και άλλες. Τα ρεμπέτικα τα είχα μεράκι και τα είχα τραγουδήσει δημόσια και πριν από το 1993, έτος γνωριμίας μου με τον Στρουθόπουλο. Τα τελευταία χρόνια συμμετέχω κι εγώ σ' αυτή την παρέα, κάνοντας ντουέτο με την κόρη του. Με τόση επιτυχία δε, που ανεβάζει κατά πολύ την ποιότητα του συγκροτήματος.

Έχετε ξαναγράψει μικρότερης εμβέλειας κείμενα για τον Τσιτσάνη. Τι έρχεται να προσθέσει η νέα σας εργασία; Μια πιο εμπεριστατωμένη έρευνα;

Ν.Χ.: Για το ρεμπέτικο και για τον Τσιτσάνη έχω γράψει καμιά δεκαριά βιβλιαράκια. Τα τέσσερα αποκλειστικά για τον Τσιτσάνη. Το καινούριο αυτό βιβλίο περιέχει τα παλιά, αλλά βελτιωμένα. Είναι ποιοτικά πιο ολοκληρωμένο και αξιολογότερο. Είναι μια έρευνα βαριά και δύσκολη, για την οποία έφαγα δεκαπέντε χρόνια. Το θεωρώ επιπέδου πανεπιστημιακής διατριβής. Το μισό είναι ανθολογία τραγουδιών και το άλλο μισό έρευνα για κάθε ένα από αυτά τα τραγούδια ξεχωριστά. Τα αναλύω αφιερώνοντας στο καθένα τους από μία έως τέσσερις σελίδες, ανάλογα με τη σημασία του.

Θα λέγατε ότι καλλιτεχνική πατρίδα του ήταν η Θεσσαλονίκη;

Ν.Χ.: Ο Τσιτσάνης είχε τρεις πατρίδες. Τα Τρίκαλα, που ήταν η πόλη όπου γεννήθηκε, την Αθήνα όπου πήγε να σπουδάσει και έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, και τη Θεσσαλονίκη, όπου τοποθετήθηκε όταν επιστρατεύτηκε. Στη Θεσσαλονίκη, επίσης, παντρεύτηκε και έκανε και το πρώτο του παιδί. Μια σχέση με την πόλη που κράτησε από το 1938 έως το 1946, με κάποια διαλείμματα. Το περίφημο «Ουζερί Τσιτσάνης» το κράτησε ο ίδιος μόνο έναν χρόνο και μετά λειτούργησε κάτω από άλλη διεύθυνση, άλλα τέσσερα χρόνια. Η αλήθεια είναι ότι στη Θεσσαλονίκη πρόλαβε και έγραψε τα καλύτερά του τραγούδια.

Σε τόσο σύντομο διάστημα;

Ν.Χ.: Κοίταξε να δεις τι συνέβη. Υπήρξε αυτό που λέμε «παιδί-θαύμα». Αυτό σημαίνει ότι όσο ήταν μικρός έγραψε μερικά καταπληκτικά τραγούδια, ενώ όσο μεγάλωνε, τα καλά λιγόστευαν. Ετσι, πολλά από τα πρώτα του τραγούδια που είχε γράψει στα Τρίκαλα, τα επεξεργάστηκε στη Θεσσαλονίκη, ενόψει της εγγραφής τους σε δίσκο. Συν αυτά που όντως έγραψε εδώ. Και ο ίδιος παραδέχεται ότι η καλύτερη περίοδος της ζωής του ήταν η Θεσσαλονίκη. Οταν πια βρέθηκε στην Αθήνα, είχε αρχίσει και το περίφημο κραχ του ρεμπέτικου. Παρόλο που έκανε τρομερές επιτυχίες κι εκεί, γύρω στο 1953 το ρεμπέτικο αρχίζει να καταρρέει.

Πάντως, μοιάζει να του δίνετε σημασία εφάμιλλη ενός «εθνικού» ποιητή, όπως άλλοι δίνουν στον Σεφέρη και στον Ελύτη...

Ν.Χ.: Η σημασία του Τσιτσάνη στο ρεμπέτικο είναι μεγαλύτερη από τη σημασία που έχει ο Σεφέρης στον χώρο της ποίησης. Γι' αυτό και τον συνδέω με τον Καβάφη. Γι' αυτό και θυσίασα τόσα χρόνια κι έχυσα τα μάτια μου. Μια πραγματική θυσία εις βάρος του δικού μου δημιουργικού έργου στον χώρο του τραγουδιού. Εχω γράψει κι εγώ τραγούδια, όχι βέβαια τόσο σπουδαία όσο τα ποιήματά μου, αλλά αντί να προωθώ αυτά αφιερώθηκα στον Τσιτσάνη. Χώρια που έπαψα να γράφω ποιήματα όλο αυτό το διάστημα.

Γράφετε ακόμα ποίηση;

Ν.Χ.: Πάντα έγραφα λίγα, αλλά σταθερά. Δηλαδή τρία τέσσερα τον χρόνο. Αυτή τη δεκαπενταετία είχα σταματήσει τελείως και δεν έγραψα παρά μόνο πέντε ή έξι. Τώρα μόνο που ολοκληρώθηκε η εργασία αυτή, ξανάρχισα.

Τα τραγούδια σας είναι, βέβαια, λιγότερο γνωστά στο πλατύ κοινό.

Ν.Χ.: Γράφω τραγούδια από το 1945, από ηλικία δεκατεσσάρων χρόνων, όταν μελοποίησα ένα δικό μου ποίημα, το «Παράπονο ξενιτεμένου». Ακόμα και τώρα το θεωρώ ένα προανάκουσμα των ενδιαφερόντων μου για το λαϊκό τραγούδι. Αμέσως μετά, στα δεκαπέντε μου, μελοποίησα τέσσερα ποιήματα του Νίκου Καββαδία από το «Πούσι», καμωμένα αυθόρμητα στο ύφος των ελαφρολαϊκών, τα οποία αφού τα χάρηκα κατάλαβα ότι ήταν μέτρια και στο τέλος τα πέταξα. Από τότε, δεν έπαψε να με απασχολεί το θέμα κι έτσι το 1968 έγραψα μονοκοπανιά και απνευστί άλλα 33 τραγούδια. Αυτά είναι σοβαρά και τουλάχιστο τα μισά, πολύ καλά. Μ' αυτά έβγαλα δύο δίσκους, ενώ παράλληλα απέκτησα μερικούς αφοσιωμένους ερμηνευτές που τα έχουν τραγουδήσει σε δικές τους ηχογραφήσεις, σύνολο πέντε δίσκοι.

Έχει αναπτυχθεί μια ολόκληρη μυθολογία γύρω από τη στιχουργό Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου που συνεργάστηκε και με τον Τσιτσάνη. Εσάς σας αρέσουν τα τραγούδια της;

Ν.Χ.: Κατά τη γνώμη μου δεν πρόκειται για σοβαρή περίπτωση. Έχω διαβάσει και ποιήματα της και στιχουργήματά της και συμφωνώ απολύτως με τον Τσιτσάνη που τη χαρακτήριζε ελεεινή και απαράδεχτη. Το κλασικό παράδειγμα είναι τα «Καβουράκια», από τα οποία οι 60 στίχοι είναι του Τσιτσάνη και μόνον οι 2 της Παπαγιαννοπούλου. Δεν είναι σωστό που ο Λευτέρης Παπαδόπουλος αποδίδει το 100% των στίχων στην Ευτυχία!

Βλέπω να χαίρετε μιας μεγάλης αποδοχής τα τελευταία χρόνια τόσο από τον απλό κόσμο όσο και από τους κρατούντες...

Ν.Χ.: Οπως ξέρεις, πέρασα νιάτα κατατρεγμένα. Υπέφερα πολύ και μερικοί με έλεγαν ομοφυλόφιλο. Αλλά είχα πείσμα. Πώς κατάφερα και ξεπέρασα όλο αυτό το βραχυκύκλωμα δεν ξέρω. Πάντως το ξεπέρασα. Τώρα, τα πράγματα άλλαξαν, ο κόσμος με αγαπάει. Και μου το δείχνει συνεχώς και παντοιοτρόπως. Εχουν φτάσει να μου φιλάνε στον δρόμο τα χέρια σαν να 'μαι μητροπολίτης, πράγματα δηλαδή που με κάνουν να ντρέπομαι. Οι πιο πολλοί βέβαια με ξέρουν από την τηλεόραση. Ακούνε να λέω λογάκια, αλλά τα λογάκια δεν είναι ποίηση.

Νομίζω ότι εκφράζετε την ενστικτώδη αποστροφή τους απέναντι σε κάθε τι κίβδηλο, όπως επίσης το γεγονός ότι είστε από τους ελάχιστους «πατριώτες» που έχουν μείνει χωρίς να χρωματίζεστε κομματικά...

Ν.Χ.: Δεν μ' αρέσει να καυχιέμαι ότι είμαι Ελληνας σαν τον Ελύτη, αλλά όποτε μου δίνεται η ευκαιρία, παίρνω την πατριωτική πλευρά. Με την παγκοσμιοποίηση που όλα είναι ρευστά και πάνε από το κακό στο χειρότερο, η αφυδάτωση των ελληνικών θέσεων έχει παραγίνει. Θέλω να κρατήσω κάποια ιχνοστοιχεία ελληνισμού και δεν μετανιώνω.

Σας απασχολεί η ονομασία της χώρας που εκτείνεται βορείως των συνόρων μας;

Ν.Χ.: Είμαι από τους πρώτους που παραδέχτηκα ότι άλλο πράγμα είναι οι Βούλγαροι και άλλο οι Σλαβομακεδόνες. Δηλαδή ότι υπάρχει σλαβομακεδονική μειονότητα. Από κει και πέρα η περίπτωση των Σκοπίων είναι εμετική. Προσπαθούν να κάνουν το άσπρο, μαύρο και να μας πείσουν ότι ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν Σλάβος. Ενώ εμφανίστηκαν το 550 μ.Χ., έχουν το θράσος να μιλάνε για το 400 π.Χ.! Αλλά πώς να αντιδράσεις; Το θέμα είναι τετελεσμένο! Δεν τους υποστηρίζουν οι Αμερικάνοι; Ε, θα γίνει αυτό που θέλουν οι Αμερικλάνοι.

Η Θεσσαλονίκη θεωρείται ιδιαίτερα συντηρητική πόλη. Τι λέτε;

Ν.Χ.: Η Θεσσαλονίκη είναι ένα αίνιγμα που δεν μπορώ να το λύσω. Οταν λέω ότι είναι μια ελεεινή πόλη, δεν μπορώ να ξεχάσω ότι έχει και τις θετικές της πλευρές. Οταν πάλι θυμάμαι τις θετικές, δεν μπορώ να ξεχάσω πόσο απαίσια μου συμπεριφέρθηκε. Ενώ καταλαβαίνω καλύτερα αυτό που λέγεται Ελληνισμός και που είναι διάχυτο και γενικό, τη Θεσσαλονίκη δεν την καταλαβαίνω. Ισως να εξηγείται διότι ήρθαν πρόσφυγες από πολλά μέρη και ανακατώθηκαν και δεν έχει την ομοιογένεια που έχει η νότια Ελλάδα. Μια πόλη που προωθεί τους γλείφτες και τα τσανάκια, κάνοντας κακό στον ίδιο της τον εαυτό. Από την άλλη, είτε μ' αρέσει είτε δεν μ' αρέσει, είναι μια πόλη που αγαπώ και το έχω αποδείξει πολλές φορές.

Τηλεόραση δεν έχετε, τι φτάνει μέχρι εδώ μέσα από τα τρομερά που συμβαίνουν σήμερα εκεί έξω;

Ν.Χ.: Το ότι δεν έχω τηλεόραση δεν σημαίνει ότι δεν μαθαίνω τι συμβαίνει. Δεν είμαι απληροφόρητος, ενημερώνομαι. Δεν τρέφω ελπίδες για ένα καλύτερο μέλλον, άλλωστε μην ξεχνάς ότι είμαι 78 ετών. Σε δύο τρία χρόνια θα πεθάνω και τέλειωσε η ιστορία! Θα πεθάνω και θα γλιτώσω απ' όλα τα προβλήματα που ταλανίζουν τον κόσμο. Ας βρουν άλλοι τη λύση.

Ζήσατε σκληρά χρόνια, περάσατε Κατοχή, Εμφύλιο, μεγάλες φτώχειες...

Ν.Χ.: Οχι μόνο τα έζησα, αλλά κινδύνεψα και δύο φορές να πεθάνω από πείνα. Τα πρόλαβα, τα έζησα, τα χώνεψα ή και ταλανίστηκα. Ο,τι ήταν να ζήσω το έζησα και ό,τι ήταν να γράψω το έγραψα, τι άλλο; Είμαι παρά ταύτα αρκετά ευτυχισμένος.

Λέτε σε ένα σας ποίημα «μια καταστροφή θα μας σώσει»...

Ν.Χ.: Ναι, γιατί καταλαβαίνω ότι αν δεν καταστραφούμε δεν θα σωθούμε. Λίγο-πολύ με την Ιστορία έτσι γίνεται. Αν το Βυζάντιο είχε καταστραφεί νωρίτερα, θα είχε δυτικοποιηθεί έγκαιρα κι ίσως έτσι θα είχαμε σωθεί ως Ελληνες. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι μια δυτικοποίηση είναι θετικό στοιχείο. Γενικά πληρώνουμε τα σπασμένα τού ότι ο Ελληνισμός συνέβη να βρίσκεται στα Βαλκάνια. Επομένως μια καταστροφή θα είχε φέρει και κάτι καλό.

Ποια είναι η γνώμη σας σήμερα για τον Ελληνισμό;

Ν.Χ.: Ο Ελληνισμός είναι επίσης ένα μυστήριο πράγμα που όσο πιο πολύ το σκέφτομαι τόσο δεν βρίσκω λύση. Εχει πολλά αρνητικά και δεν ξέρω πού θα οδηγηθούμε. Το καλύτερο που έχουμε αποδείξει ως λαός είναι η ενστικτώδης έφεσή μας για τα γράμματα και τον πολιτισμό. Είναι το σημαντικότερο στοιχείο.

Βλέπετε κάτι τέτοιο στους σύγχρονους Ελληνες;

Ν.Χ.: Αν ήξερες πόσο καλά οργανωμένες ήταν οι ελληνικές κοινωνίες επί Τουρκοκρατίας, θα καταλάβαινες πόσο προχωρημένες πολιτιστικά ήταν. Αλλά θα σου πω και τι κακό βρίσκω στον Ελληνισμό, ποιο είναι το μεγάλο του κουσούρι. Εχουμε μια γάγγραινα από τα αρχαία χρόνια, τη διχόνοια. Η Σπάρτη είχε ορκιστεί να εξοντώσει την Αθήνα. Την εξόντωσε με τον Πελοποννησιακό πόλεμο, και τι κατάφερε; Από τότε που καταστράφηκε η Αθήνα, όλα πήγαν προς το χειρότερο. Χωρίς να κερδίσει και η Σπάρτη τίποτα. Αυτό είναι η μοίρα του Ελληνισμού, να τρώγεται εσαεί. Η διχόνοια του Βενιζέλου και του Κωνσταντίνου δεν ήταν κάτι το εφιαλτικό; Ε, λοιπόν, η διχόνοια είναι η καλύτερη απόδειξη ότι είμαστε συνέχεια των αρχαίων Ελλήνων. Ότι υπάρχει με τον ίδιο μηχανισμό και λειτουργεί απαράλλακτα τόσους αιώνες, είναι μεγάλη απόδειξη.

Τώρα που πέρασαν τα χρόνια και έχετε ωριμάσει και μαλακώσει, έχετε αλλάξει γνώμη για κάποιους από όσους είχατε επικρίνει παλαιότερα, είτε δημόσια είτε ιδιωτικά;

Ν.Χ.: Το έχω πει κι άλλες φορές ότι έχω μετανιώσει για πολλές περιπτώσεις ως προς τη στάση μου απέναντι σε πνευματικούς ανθρώπους. Λόγου χάριν με τον Ρίτσο, με τον οποίο ήμουν φανατικά εχθρός και αντίπαλος, καταλαβαίνω ότι δεν είχα εκτιμήσει όσο έπρεπε ένα θετικό του στοιχείο: την απλή του γραφή. Δίπλα στον ερμητισμό του Σεφέρη που καταντάει αφόρητος, ο Ρίτσος είναι νεράκι κρυστάλλινο. Βέβαια, εξακολουθώ να μην τον εκτιμώ ως ποιητή, διότι έγραψε είκοσι χιλιάδες ποιήματα. Φοβερό! Ο ποιητής δεν πρέπει να αφήνεται σε τέτοιο αυτοσχεδιασμό.

Για τον Σεφέρη τι έχετε να πείτε σήμερα;

Ν.Χ.: Τον Σεφέρη τον συμπαθούσα και τον επέκρινα λιγότερο. Έχει κάνει πράγματα που με επηρέασαν λίγο. Αλλά επειδή έμπλεξε πολύ με την πολιτική, πότε με τον αρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό ως γραμματέας, πότε με τη διπλωματία, με ενοχλεί ο βίος του. Ως ποιητής ήταν καλός, αλλά δύσκολος και ερμητικός.

Για την Κική Δημουλά, που απολαμβάνει στις μέρες μας μεγάλες τιμές, τι πιστεύετε;

Ν.Χ.: Την έχω παρακολουθήσει από πολύ νωρίς γιατί είμαστε συνομήλικοι κι έχω διαβάσει τουλάχιστον το μισό της έργο. Από τότε που απαρνήθηκε εντελώς τον Καβάφη γύρισε και έκανε μια άλλου είδους ποίηση. Την ποίηση του έξυπνου και του παράλογου, η οποία εν μέρει την ωφέλησε. Τώρα, τι θα επιβιώσει απ' όλα αυτά, δεν ξέρω. Η Δημουλά μου φαίνεται ένα λαμπρό πυροτέχνημα, το οποίο όμως δεν θα 'χει συνέχεια.

Θα επιβιώσει η ελληνική γλώσσα;

Ν.Χ.: Η ελληνική γλώσσα, μωρό μου, ακολουθεί την ιστορική της τύχη. Κάποτε, στα ελληνιστικά χρόνια, ήταν παγκόσμια. Λίγο αργότερα, ως γλώσσα του Βυζαντίου, υποβιβάστηκε μεν, αλλά εξακολούθησε να είναι απλωμένη σ' όλη τη Μικρά Ασία. Τώρα με την αγγλική, οι πιθανότητες της είναι πάρα πολύ μικρές. Στο δε μέλλον, ακόμα μικρότερες. Η γλώσσα σιγά σιγά θα λιγοστεύει από πλευράς αναγνωστών και ίσως στο τέλος χαθεί.

Μα, αν χαθεί η γλώσσα, δεν θα αφανιστούμε και ως λαός;

Ν.Χ.: Κι αυτό είναι πιθανό. Αρκεί να το θελήσουν οι Αμερικλάνοι και να το πραγματοποιήσουν οι Τούρκοι. Μήπως δεν το είδαμε στις μέρες μας με την Κύπρο; Χάρη στη μεγαλοψυχία του Κίσινγκερ, μας άρπαξαν, αντί για όλο το νησί, μόνο το 50%. Παρόμοια σενάρια μας περιμένουν κι εμάς!


Βιβλιοθήκη, Πέμπτη 2 Απριλίου 2009

23 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Καλημέρα και καλή Κυριακή.
Ευχαριστώ πολύ για την ευκαιρία που μου έδωσες να διαβάσω αυτή τη συνέντευξη.
Πρεσβύωψ

μαριάννα είπε...

Πρεσβύωψ

Καλημέρα. Καλώς τον! :)
Η περίπτωση Χριστιανόπουλου, είναι παλιά ιστορία. Η αλήθεια είναι πως αγαπά να προκαλεί και πως το ξεκατίνιασμα είναι η βασική τροφή του.

Θυμάμαι παλιά ένα ποστ του Old Boy
Poetic Bitchiness ή Το Τάπερ που ήταν μια αναδημοσίευση από το περιοδικό «SOUL», όπου ο Χριστιανόπουλος στόλιζε Καρούζο και Ελύτη προσάπτοντάς τους, όχι κακή ποίηση, αλλά... ανεργία επιλεκτική, λες κι ο ποιητής κρίνεται από τα ένσημά του.

Εκείνο το ποστ έχει και πολύ ενδιαφέροντα σχόλια. Ήταν η εποχή που στα ιστολόγια γίνονταν ωραίες συζητήσεις, πριν μπουκάρουν τα ΜΜΕ μέσω των τρωκτικών και άλλων μακελειών και τα ρημάξουν όλα.

Και πριν γεμίσει ο τόπος με ιστολόγους-καριερίστες, που κουτσουλάνε καθημερινά 300 ιστολόγια υψηλής θέασης με αγκαλίτσες και φιλάκια ή πιασάρικες, χυδαίες κι εμετικές, πολιτικές και καλά φράσεις, με μοναδικό στόχο να μπουν στο τοπ εκατό των ιστολογίων και της θλίψης μας.

Καλή Κυριακή! Δεν φταίω εγώ που φλυαρώ. Με εμπνέεις. :)

Juanita La Quejica είπε...

Προκλητικός και ακραίος. Αλλά έχει μια συγκεκριμένη θέση που υποστηρίζει. Και έχει και ένα σημαντικό έργο. Αυτό κάνει τα λόγια του άκρως ενδιαφέροντα.

μαριάννα είπε...

Juanita La Quejica

Ενδιαφέροντα για τους κοινωνιολόγους και τους ψυχολόγους, όχι για μας. :)))

Τα βρίσκω εξωφρενικά και απαράδεκτα. Ούτε η ποίησή του με αφορά. Και δεν το έχω αυτό για τον Χριστιανόπουλο μόνο, να λέμε την αλήθεια.

Γενικά αν γνωρίσω ποιητή από κοντά και με απογοητεύσει το ήθος του, δεν πα' να γράψει αγγέλους. Καρφί δε μου καίγεται.

Γιατί έχω την αίσθηση, ως αναγνώστρια, ότι με δουλεύει και ότι γράφει όχι από τα βάθη της ψυχής του, αλλά αυτό που θέλουμε εμείς να ακούμε. Κι αυτό είναι απεχθές.

Δεν γίνεται να ονειρεύεσαι με τις ευαίσθητες λέξεις κάποιου, να παραμυθιάζεσαι ότι υπάρχουν άνθρωποι στον κόσμο με τσίπα και να γνωρίζεις από κοντά ένα ξεσαλωμένο κήτος, που βρίθει μίσους και λαϊκισμού.

Το ίδιο ακριβώς και με τους πολιτικούς. Τα ψεύτικα, τα λόγια τα μεγάλα. Τί να ονειρευτείς τώρα πια που τους γνώρισες όλους;

Γι αυτό οι ποιητές και οι πολιτικοί καλύτερα να μη μιλάνε πολύ, για να μην τους απομυθοποιούμε. ;)

Καλημέρα!

Μηθυμναίος είπε...

... εξωφρενικά και απαράδεκτα!
Συμφωνώ απόλυτα μαζί σου, Μαριάννα μου.
Τα έχει αυτά το "συνάφι"...

μαριάννα είπε...

Μηθυμναίος

Μα το 'χε πει η χρυσόστομη, η Αθηνά Κακούρη, παραφράζοντας την ρήση της γνωστής μυθιστοριογράφου Μάργκαρετ Άτγουντ, που είπε κάποτε και πολύ σοφά, πως το να θέλεις να γνωρίσεις έναν συγγραφέα επειδή σου αρέσουν τα έργα του, είναι σαν να θες να γνωρίσεις μια χήνα επειδή σου αρέσει το φουά γκρά. Δηλαδή, για να το φέρουμε στα ελληνικά συμφραζόμενα, να θες να γνωρίσεις ένα αρνάκι επειδή σου αρέσει το κοκορέτσι! ;)

Μιχάλης Τσαντίλας είπε...

Γεια σου Μαριάννα! Εγώ, αν μου επιτρέπεις, θα διαφωνήσω κάθετα μαζί σου. Πρέπει να μπορούμε να διαχωρίζουμε το έργο από τη ζωή και το χαρακτήρα ενός ανθρώπου. Αν δεν το κάνουμε, θα πρέπει να απορρίψουμε το σύνολο των έργων τέχνης αφού όλοι σχεδόν οι δημιουργοί τους είχαν κουσούρια, όπως όλοι μας άλλωστε. Εκτός, αν τους προτρέψουμε να μη μιλάνε, όπως κάνεις εσύ, για να μη μας χαλάσουν το... όνειρο.

Γιωργος Κεντρωτης είπε...

Το ότι η -ας πούμε ένα όνομα όχι κακό- Λίτσα Διαμάντη έχει γνώμη για την -λόγου χάρη- Τεμπάλντι σημαίνει ότι λαμβάνεται υπόψη η γνώμη αυτή και συζητείται σοβαρά. Κι αν πού και πού λέει και κανά σωστό, εκ τύχης είναι.
(Για τον Σολωμό να δεις τί έχει γράψει - όχι η ... Λίτσα Διαμάντη!)

Κατερίνα Στρατηγοπούλου-Μ. είπε...

Α, ένα από τα αγαπημένα μου θέματα.

Μαριάννα θα με τρελλάνεις. Θέλεις να πεις ότι για να αποφασίσεις ποιος ποιητής ή ποια ποιήτρια σού αρέσει, πρώτα μαθαίνεις τις λεπτομέρειες της ζωής τους που, κατά την κρίση σου, μπορεί να αποτελούν κριτήρια για το "ήθος" τους;;; Και μετά τους διαβάζεις; Ή πρώτα τους διαβάζεις και όταν μάθεις ότι είναι "κακά παιδιά" παύουν να σου αρέσουν;

Μα ο ποιητής δεν είναι άγιος, ούτε πλασάρεται ως τέτοιος, και δεν ευθύνεται αυτός αν κάποιοι αντί να "παραμυθιάζονται" με την ποίησή του, παραμυθιάζονται με τον ίδιο. Προσωπικώς, διαβάζοντας ένα ποίημα, δεν φέρνω στο νού μου τη μορφή και το βίο του ποιητή για να αποφασίσω αν το ποίημα μού αρέσει, με συγκινεί, με εκφράζει, ή όχι. Αν θυμάμαι καλά, στο ίδιο θέμα είχαμε αναφερθεί σε παλαιότερη ανάρτησή σου για τον Μπουκόφσκι.

Κάποτε μάλιστα είχα "προτείνει" μια Ανθολογία όπου οι ποιητές θα συμμετείχαν με ανυπόγραφα ποιήματά τους, ώστε να βοηθήσουν τους αναγνώστες της ποίησης, να απαλλαγούν από τέτοιου είδους σύνδρομα και να αποκτήσουν γνήσια σχέση με την ποίηση.

Θα συνιστούσα σε όσους κάνουν το λάθος να ταυτίζουν το έργο με τον βίο και το ύφος των συγγραφέων/ποιητών και στη συνέχεια να ταυτίζονται κι αυτοί με το έργο τους, να διαβάζουν τα Ευαγγέλια. Μάρκος, Λουκάς, Ιωάννης και Ματθαίος, θα αποτελούν την ιδανική συντροφιά των λογοτεχνικών ονείρων τους.


Σε ό,τι αφορά στον Χριστιανόπουλο τώρα.

Νομίζω ότι για να χαρακτηρίσουμε κάποιον "προκλητικό", χρειάζεται να γνωρίζουμε τις προθέσεις του. Αν οι προθέσεις του δεν είναι να προκαλεί, αλλά να λέει την άποψή του με τον τρόπο που ο ίδιος κρίνει ότι τον εκφράζει, αυτό δεν λέγεται πρόκληση, αλλά "προσωπικό ύφος". Αν κάποιος εισπράττει ως πρόκληση το ύφος του Χριστιανόπουλου, είναι δική του κρίση και όχι χαρακτηριστικό του Χριστιανόπουλου.

Αυτό, για να μην αδικούμε τον Χριστιανόπουλο ή όποιον άλλον ως προς τις προθέσεις του. Κατά τα άλλα, με τον ίδιο τρόπο που κάποιος μπορεί να πει ότι δεν τον αφορά η ποίησή του, μη κρίνοντας από αυτήν αλλά από το "ήθος" του, - που σε καμμία περίπτωση δεν είμαστε σε θέση να κρίνουμε από την κριτική του για άλλους ποιητές – το ίδιο μπορεί να κρίνει και ο Χριστιανόπουλος την ποίηση των άλλων, πολύ περισσότερο που, σ’ αυτή την συνέντευξη τουλάχιστον, βλέπουμε ότι την κρίνει με ποιητικά μέτρα (όποια – κρίνονται και οι κρίνοντες και οι κρινόμενοι) και όχι με άσχετα προς την ποίηση κριτήρια.

Ύστερα η ποίηση του Χριστιανόπουλου καθόλου δεν χρησιμοποιεί ευαίσθητες λέξεις - το αντίθετο θα έλεγα - ούτε προσπαθεί να παραμυθιάσει κανέναν ότι έχει τσίπα, ούτε είναι "ξεσαλωμένο κήτος" ο ίδιος.
Τον έχω παρακολουθήσει σε παρουσιάσεις του στην Αθήνα, όπως και στο βιβλιοπωλείο του Γιώργου Χρονά, και δεν δίνει την εικόνα του "ξεσαλωμένου κήτους". Και ο ίδιος ο Γιώργος Χρονάς, που τον γνωρίζει προσωπικώς, έχει να πει τα καλύτερα γι αυτόν και το ήθος του, τα έχει γράψει πολλές φορές κιόλας.

Μπορώ να καταλάβω τους λόγους που δεν σου αρέσει, σημείωσε όμως ότι η ποίηση του Χριστιανόπουλου είναι η δική του ζωή, όχι η δική σου, και ο ίδιος αρέσει σε χιλιάδες άλλους γιατί μιλάει για την δική τους ζωή, χωρίς φόβο και χωρίς πάθος. Τελικά, ο καθένας, αγαπάει άλλα και εγώ αγαπώ συνήθως εκείνα που ξεριζώθηκαν από μέσα μου με περισσότερο πόνο και σπαραγμό είχε πει, χαρακτηριστικά στον Γιώργο Χρονά. Τη δική του ζωή γράφει, που μοιάζει με τη ζωή χιλιάδων άλλων.

Αυτό είναι βασικό κριτήριο για το ήθος του. Μαζί και άλλες λεπτομέρειες, όπως το ότι δεν έγλειψε κανέναν και έφθασε μόνος του εκεί που είναι τώρα, ότι προσφέρει ανιδιοτελώς τη βοήθειά του όταν του ζητηθεί, ότι δεν είναι διόλου φιλοχρήματος, ότι έχει συλλέξει ένα μεγάλο και πολύτιμο αρχείο που δεν το εμπορεύεται και σκοπεύει να το παραχωρήσει στο ΕΛΙΑ, ότι δεν τον ενδιαφέρει να είναι αρεστός, αλλά να είναι ο εαυτός του.

Για όλα αυτά, προσωπικώς, τον τιμώ.

Κατερίνα Στρατηγοπούλου-Μ. είπε...

Και δεν ξέρω αν είδες τη χτεσινή ανάρτηση του Οbserver για την ίδια συνέντευξη. Εμείς, πάντως, ως πολιτικά ζώα, ξεχωρίσαμε άλλο σημείο από αυτή τη συνέντευξη για να τονίσουμε.

μαριάννα είπε...

Μιχάλης Τσαντίλας

Μιχάλη, μην είσαι υπερβολικός. Δεν είπα να μη μιλάνε για να μη μου χαλάσουν το όνειρο. Είπα ότι επιλέγω να μην τους γνωρίζω για να μην τους απομυθοποιώ. Και δεν αναφέρομαι σε παλιούς, που πολλών τα βιογραφικά, ως ανθρώπινα, είναι γεμάτα αδυναμίες. Αναφέρομαι σε σύγχρονούς μας «ποιητές» και μάλιστα της διπλανής πόρτας ή του διπλανού ιστολογίου. Όπου ομολογώ ότι με επηρεάζει το ήθος. Κι όταν λέω το ήθος, δεν εννοώ ότι περιμένω να είναι άγιοι οι ποιητές, και δεν είμαι εγώ που θα τους κρίνω. Αλλά όταν είναι ξεσαλωμένης γλώσσας και κατηγορούν όλους τους άλλους ποιητές, ναι, με ξενερώνει. Κι όταν έχω τη δυνατότητα να επιλέξω τον διπλανό του, που είναι εξ' ίσου καλός και ηθικός, γιατί να επιλέξω τον «σάπιο»; Ή να πάω να τον ακούσω να μου κάνει διάλεξη για την ποίηση και τους ποιητές, όταν πριν λίγη ώρα εδώ, έχει γράψει λιβέλους εναντίον τους. Θα προτιμήσω να πάω ν' ακούσω τον αξιοπρεπή και όχι την Κάτινα. :))))

Καλησπέρα! ;)

μαριάννα είπε...

Γιωργος Κεντρωτης

Χαχαχαχαχα! Λίτσα Διαμάντη ε; Ναι, υποθέτω. Είχα διαβάσει διάφορα κατά καιρούς και για Σεφέρη για το πώς πήρε το νόμπελ και Ρίτσο και Ελύτη. Μα και Σολωμό;

Είναι σαν τον Μοντέρο που σκοτώθηκε στη Γρανάδα με τον καθηγητή Φόρτες, που έπιασε στο στόμα του τον Λόρκα και τον Αγιάλα και τον Εγέα. Μα γινόταν ν' αδιαφορήσει; Τον είπε διαταραγμένο και τελικά καταδικάστηκε. Έχει όμως όλη την Ισπανία στο πλευρό του, γιατί υπερασπίστηκε τον αγαπημένο τους ποιητή.

μαριάννα είπε...

Κατερίνα σ-Μ.

Τελευταία με παρερμηνεύεις με μεγάλη επιτυχία και τρομερό ταλέντο. Τυχαίο γεγονός ή η Άνοιξη; :))))

Πρώτ' απ' όλα λοιπόν να δηλώσω ότι στο σχόλιό μου στην Χουανίτα, μόνο στις δυο πρώτες παραγράφους αναφέρομαι στον Χριστιανόπουλο.

Όλα τα υπόλοιπα είναι γενικά. Ποτέ δεν θα μιλούσα προσωπικά για κάποιον χρησιμοποιώντας την έκφραση ξεσαλωμένο κήτος, εκτός κι αν επρόκειτο για τον λατέρνο. Εδώ ειδικά, μιλούσα γενικά και αόριστα, ούτε καν για τον λατέρνο.

Και μόνο σεβόμενη την ηλικία του, δεν θα μου επιτρεπόταν να εκφραστώ έτσι, και ξέρεις ότι δεν υποπίπτω σε τέτοια ατοπήματα αγένειας.

Έτσι λοιπόν άκυρη όλη η τοποθέτησή σου, αφού το μόνο που είπα για τον Χριστιανόπουλο είναι ότι βρίσκω αυτά που λέει για τους αγαπημένους ποιητές, εξωφρενικά και απαράδεκτα και ότι αγαπά το ξεκατίνιασμα που εσύ λες προσωπική άποψη.

Γιατί λοιπόν να μην ήταν προσωπική άποψη και το ξεκατίνιασμα στην «Ακαδημία Ποίησης των Ποιείνδων» :), τότε στο θέμα με τις υποκλοπές Βλαβιανού;

Ο Χριστιανόπουλος έχει πει ότι ο Σεφέρης πήρε το νόμπελ με γλείψιμο και ο Μίχος ότι ο Βλαβιανός κάνει ποίηση ξεπατικωτούρα. Γιατί το ένα είναι προσωπική άποψη αξιοπρεπής και το άλλο αθέμιτη και αντισυναδελφική συμπεριφορά;

Κι εδώ που τα λέμε, αυτά που έχει πει ο Μίχος για ποιητές σύγχρονούς του(πρόσεξέ το αυτό έχει διαφορά, γιατί μπορούν να απαντήσουν), είναι χάδια μπροστά σε ότι έχει σούρει ο Χριστιανόπουλος για τους ογκόλιθους της ελληνικής ποίησης, τους οικουμενικούς μας ποιητές.

Κι αναφέρομαι στον Μίχο γιατί τον είχες επιπλήξει πολύ αυστηρά, υπερασπιζόμενη Βλαβιανό.

Εδώ γιατί δεν ενοχλείσαι;

Τα ίδια περίπου λέγαμε και στο θέμα του Αρένας που ξεσάλωνε κατά του Κάστρο και για τους εδώ, λέγε με Σακαντάρη, πήρε η μπάλα και τον Τσε Γκεβάρα. Χωρίς στοιχεία, να σπιλώνονται μνήμες και ιστορία;

Και δεν είναι πρόκληση, αλλά προσωπική άποψη ειλικρινής; :)))

Είδα την ανάρτηση στον Ομπσέρβερ. Ανατρίχιασα. Και συγκινήθηκα κιόλας. :Ρ Ευαίσθητη προσέγγιση και σοβαρή πολιτική τοποθέτηση. Μα και μόνο η έκφραση «Αμερικλάνοι», είναι τόσο γελοία και παιδική που σε ξενερώνει, ασχέτως αν συμφωνείς επί της ουσίας.

Και για Μπουκόφσκι, με τους πράσινους εμετούς και τα σκατά φραπέ, στα μούτρα της κωλοκοινωνίας που μισούσε από τη μια, ενώ από την άλλη ήταν ενταγμένος στο σύστημα κανονικότατα και ζάπλουτος, ναι, τα ίδια λέγαμε. Γιατί να τον τρώω στην μάπα; Αυτό έλεγα πάντα.:))))

Φοβερή συνέπεια λόγων. Παραδέχεσαι;

ΥΓ. Όσον αφορά τις συστάσεις σου για την ανάγνωση των ευαγγελίων, για να το λέτε εσείς, οι χριστιανοπουλικές χριστιανοπούλες, κάτι θα ξέρετε.
Εμείς οι αμαρτωλές διαβάζουμε ανατρεπτικούς. Αυτούς που πρεσβεύουν το άλλο ήθος. Πειράζει; :Ρ

μαριάννα είπε...

Και για το θέμα του ρεμπέτικου, παλιά στους Εκφραστές, είχαμε κάνει μια συζήτηση σχετική με τις δηλώσεις Χριστιανόπουλου στο Σόουλ. Κάποιο μέλος με το νικ Χ2, που ήταν ιδιαίτερα σχετικός με το θέμα ρεμπέτικο, έγραψε:

Τον Χριστιανόπουλο έτυχε να τον δω πέρυσι το καλοκαίρι σε μια εκδήλωση στο μουσείο Λαϊκών Οργάνων για τον Τσιτσάνη. Άρθρον πρώτον: ο Χριστιανόπουλος καθόταν στην ορχήστρα και έκανε αποφώνηση τραγουδιών. Πριν ξεκινήσει ένα κομμάτι άκουγες με την μίζερη ένρινη φωνή του "πάλιωσε το σακάκι μου" ή "δηλητήριο στη φλέβα". Και μετά έμπαινε το μπουζούκι, λές και περίμενε την Κέλλυ Σακάκκου να τελειώσει το δελτίο ειδήσεων. Άρθρον δεύτερον: απαγόρευσε το χειροκρότημα με τη λογική ότι "εδώ δεν είμαστε μαγαζί, αλλά κάνουμε μυσταγωγία". Μόνο που η μυσταγωγία δεν επιβάλλεται. Υποβάλλεται. Αλλιώς να απαγορεύσουμε όλοι τα πάντα με τη λογική ότι "κάνουμε μυσταγωγία". Άρθρον τρίτον: ο δίσκος που έβγαλε με τα τραγούδια του Βαρδάρη ή κάπως έτσι είναι επιεικώς άθλιος. Μετά από όλα αυτά και να δούλεψε ο Χριστιανόπουλος στη ζωή του είναι ζήτημα που αφορά το ΙΚΑ και όχι την Τέχνη.

και πιο κάτω το ίδιο μέλος σημειώνει:

Βρε παιδιά, δεν αξίζει τόση συζήτηση. Ερμηνεύεται ψυχαναλυτικά: η υπέρτατη διαστροφή και ερωτική παρέκκλιση διεκδικεί τη νομιμοποίησή της όχι ευθέως αλλά μέσω της εκφοράς ενός συντηρητικού λόγου. Ο Χριστιανόπουλος, μετριότατος ποιητής, δεν έχει άλλη επιλογή από το να παραχαράσσει τον εαυτό του.

Κατερίνα Στρατηγοπούλου-Μ. είπε...

Ok, είναι καλά τώρα που διευκρίνησες ότι δεν αναφερόσουν στον Χριστιανόπουλο, γιατί είναι κρίμα να συνδέεται το όνομά του με τέτοιους χαρακτηρισμούς. Εγώ πάντως δεν είχα καταλάβει ότι, βγήκες, κατά κάποιο τρόπο, από το κύριο θέμα και δεν αναφερόσουν σ’ αυτόν πια. H κειμενική "συνύφανση" μού έδωσε την εντύπωση ότι, κυρίως αυτόν, έπαιρνε η μπάλα. Οπότε όσο δεν το είχες ξεκαθαρίσει με "νεότερη δήλωση" :-)), το σχόλιό μου δεν ήταν άκυρο. Εξάλλου του δίνεις εγκυρότητα βάζοντάς με στο τριπάκι να απαντήσω και για όλα τα άλλα ζητήματα που έβαλες με αφορμή αυτό το σχόλιο.

...τον είχες επιπλήξει πολύ αυστηρά, υπερασπιζόμενη Βλαβιανό

Σιγά βρε! Δεν μαξιμαλίζω στην αξία των μπλόγκερς, σαν κάτι ψωνισμένους - αυτά έχουν ξανασυζητηθεί. Δεν είμαι από αυτούς που πιστεύουν ότι αναγνωρισμένοι ποιητές έχουν ανάγκη από την "υπεράσπιση" μιας πανάγνωστης σχολιάστριας σαν εμένα.
Συνοψίζω: "μεγαλύτερη αξία έχει η άποψη ενός χομπίστα της ψαρικής παρά ενός χομπίστα του ίντερνετ".

Oύτε είναι ο Βλαβιανός που "υπερασπιζόμουν". Την άποψή μου έγραφα, κι αυτό που αναφέρεις ως ασυνέπεια, ήταν ακριβώς το ίδιο μ' αυτό που κάνω κι εδώ. Ό,τι έγραψα, που σε καμμία περίπτωση δεν το χαρακτηρίζω "επίπληξη", ήταν για το "δικαίωμά" μου να προσλαμβάνω την ποίηση Βλαβιανού, ή όποιου άλλου (ο Βλαβιανός δεν ήταν πρόσωπο για μένα, αλλά ένας ποιητής) ανεξαρτήτως με τα προσωπικά του, που για "ιστορικούς" λόγους ας γράψω ότι δεν κινούνταν παρά στη σφαίρα του κίτρινου κουτσομπολιού, τύπου Εσπρέσσο. Γι αυτό άλλωστε και κατέβασαν ολόκληρο το ποστ μαζί με τα σχόλια. Θυμάσαι κάτι παρόμοιο στο Ποείν;

Αυτή τη λεπτή διαφορά, είχα την βεβαιότητα ότι την είχες καταλάβει: εκεί έκαναν αναφορά σε στοιχεία της προσωπικής του ζωής προκειμένου να τον κρίνουν. Αυτά είναι α-πα-ρά-δε-κτα πράγματα. Ενώ, η συνέντευξη του Χριστιανόπουλου που αναδημοσιεύεις, δεν έχει τα στοιχεία της κριτικής που έγινε στον Βλαβιανό. Δεν είναι ίδια περίπτωση επομένως ώστε να γίνουν συγκρίσεις. Ούτε κι εγώ αντέδρασα στο πρόσωπο της τακτικής του κιτρινισμού, αλλά στην τακτική του.

Και υπάρχει κι άλλη διαφορά χαρακτηριστική του ήθους του Χριστιανόπουλου, εν προκειμένω: Υπογράφει την κριτική του και δεν "καταγγέλει" υπό την μορφή ενός μέηλ από έναν άγνωστο φοιτητή από το Σικάγο.

-- Για τον ίδιο ακριβώς λόγο βρίσκω το ίδιο άνευ αξίας την κριτική που παραθέτεις από τους Εκφραστές. Εκτός που εδώ δεν μιλάμε για την σχέση του Χριστιανόπουλου με το ρεμπέτικο. Κριτική μιας μουσικής παράστασης με ψυχαναλυτικές παρατηρήσεις για έναν συμμετέχοντα, με αναφορές σε "υπέρτατη διαστροφή" σε συνδυασμό με αυτό που χαρακτηρίζει ως "ερωτική παρέκκλιση" με στοιχείο της κριτικής του "την μίζερη ένρινη φωνή του", μάλλον σε ρατσιστικό παραλήρημα φέρνει, παρά σε κριτική. Απορώ γιατί το μεταφέρεις εδώ με μπολντ. Δεν μπορώ να πιστέψω ότι το αποδέχεσαι.

Και να υποθέτω ότι για όλες οι κριτικές που έγραφε αυτό το μέλος, αντλούσε τα επιχειρήματά του από το βάρος, το ύψος ή το χρώμα των μαλλιών των κρινομένων;

(Είμαι 66 κιλά, ημίξανθη με γάργαρη κελαρυστή φωνή. Λέω κάπως ψευδά το σίγμα γιατί, παιδιόθεν, έχω ένα κενό μεταξύ των κεντρικών κοπτήρων, και ακόμα δεν έχω βάλει μασέλα. Μου επιτρέπει να κάνω αποφώνηση σε μουσικές παραστάσεις, αυτό το μέλος των Εκφραστών, ή όχι;) :p

-- Για τον Μπουκόφσκι, δεν είχα ισχυριστεί πως είσαι υποχρεωμένη να τον "τρως στη μάπα" - νομίζω ότι κι εγώ είχα γράψει πως η ποίησή του δεν με συντροφεύει. Πάλι για την αποσύνδεση του έργου του από κομμάτια της ζωής του που ο καθένας μας για διαφορετικούς λόγους "δεν εγκρίνει" έγραφα.

Και όπως γράφεις για το πώς προσλαμβάνεις τον Χριστιανόπουλο και τον Μπουκόφσκι αποδεικνύεται ότι καθόλου δεν σε "δουλεύουν" γιατί δεν "γράφουν αυτό που θέλεις να ακούς" αλλά αυτό που νιώθουν, χωρίς "ευαίσθητες λέξεις" (αν και δεν καταλαβαίνω τον όρο "ευαίσθητη λέξη").

-- Για τον Αρένας, πάλι, νομίζω ότι ήταν διαφορετικό το κέντρο βάρους της συζήτησης, πολιτικό θα έλεγα. Έγραφα, ότι δικαιολογώ χωρίς επιφύλαξη το μένος του εναντίον του Κάστρο ή όσων στήριζαν το καθεστώς που τον δίωξε και τον φυλάκισε, όχι για εγκληματικές πράξεις αλλά επειδή ήταν ομοφυλόφιλος. Άδικο είχε που έγινε φανατικός εχθρός του; Για την δική του ψυχολογία έγραφα, η προσωπική κρίση μου για τον Κάστρο και την ιστορική συμβολή του παραμένει διαφορετική.

-- Όσον αφορά τις συστάσεις σου για την ανάγνωση των ευαγγελίων, για να το λέτε εσείς, οι χριστιανοπουλικές χριστιανοπούλες, κάτι θα ξέρετε.

Δεν ήταν σύσταση για ανάγνωση των ευαγγελίων προς όλους, αλλά προς όσους θέλουν να διαβάζουν "λογοτέχνες" με βίο, περίπου, άγιου. Σε ό,τι με αφορά για τις θρησκευτικές πεποιθήσεις μου – αν έχω τέτοιες – δεν έχω κάνει καμμία δημόσια ανακοίνωση ώστε να μπορεί κάποιος να συμπεραίνει αν είμαι χριστιανοπούλα, βουδιστρούλα ή μοδιστρούλα. :-))))

Παρ’ όλα αυτά εύχομαι Καλό Πάσχα σε όλους και το εννοώ.

-- Εμείς οι αμαρτωλές διαβάζουμε ανατρεπτικούς

Ανατρεπτικούς σαν την Μιστράλ, λόγου χάριν; Που ζητάει από τον “Κύριο να της δείξει τη δύναμη του Ευαγγελίου του” και τον καλεί να την κάνει καλή δασκάλα και καλή μάνα;

Mεγάλη ανατροπή, σαν γκόλ του Παναθηναϊκού στο τρίτο λεπτό του αγώνα του με σχολική ομάδα. :-P


υ.γ.
αν γράφοντας περί παρερμηνείας αναφέρεσαι στο ζήτημα του Λυκείου της Λευκίμης, δεν παρερμήνευσα τίποτα. Εκεί είχαμε καθαρή διαφωνία – εσύ "ήσουν" με τον μαθητή, εγώ με τον Σύλλογο Διδασκόντων και ζητούσα να μάθω αν πέρα από την άποψη του μαθητή γνωρίζαμε και την άποψη των καθηγητών. Ό,τι έγραψα παραμένει πάγια θέση μου, αναφορικά με την αγωγή του παιδιού και την ευθύνη της οικογένειας. Kαι τώρα που το ξαναθυμηθήκαμε, με την πρώτη ευκαιρία θα γράψω την άποψη ενός εκπαιδευτικού σάιτ για το συγκεκριμένο ζήτημα που αναφέρεται και στο ιστορικό και στις συνέπειες της απόφασης του Άρη Σπηλιωτόπουλου.

Κατερίνα Στρατηγοπούλου-Μ. είπε...

Αυτό που παρέλειψα:

Μα και μόνο η έκφραση «Αμερικλάνοι», είναι τόσο γελοία και παιδική που σε ξενερώνει, ασχέτως αν συμφωνείς επί της ουσίας.

Καμμιά φορά προτιμώ να στέκομαι στην ουσία, ακόμα κι αν ξενερώνω με την επιλογή κάποιων λέξεων. Γι αυτό και σπουδαιολογήσαμε την πολιτική διάσταση της συνέντευξης παρά την φιλολογική.

Σε ότι αφορά στην επιλογή αυτής της επισήμανσης στον ομπζέρβερ, είναι γιατί το σχόλιο του Χριστιανόπουλου έγινε πάνω στην ώρα που, ένας νέος ανιστόρητος αμερικανός πρόεδρος, πέταξε τις ανιστόρητες αμερικΛανιές του περί "εγκαθίδρυσης της τουρκικής δημοκρατίας που αποσπά τον σεβασμό των ΗΠΑ και του υπόλοιπου κόσμου".

Ξέρει πολύ κόσμο ο κύριος Ομπάμα που να σέβεται τις δημοκρατίες που συνεχίζουν τις γενοκτονίες; Aς ρωτήσει τους Κούρδους, για να μην πάμε παραπίσω.

μαριάννα είπε...

Κατερίνα σ-Μ.

Επειδή πάω κι έρχομαι και θ' αργήσω να σου απαντήσω, δες στο μεταξύ, αν θέλεις, αυτό το κείμενο του θανάση Νιάρχου από ΤΑ ΝΕΑ. Είναι πολύ πρόσφατο. Πριν ένα μήνα ακριβώς.


Ύβρις χωρίς κάθαρση

Του Θανάση Θ. Νιάρχου


Θα ήταν το λιγότερο αν μια συνομιλία του ποιητή Ντίνου Χριστιανόπουλου, σε περιοδικό της επαρχίας, παρέμενε στην ανακολουθία ο μεν ίδιος να επαίρεται που τριάντα το λιγότερο εφημερίδες δημοσιεύσανε κάτι που είπε, ή έγραψε, για την Κύπρο, για ομοτέχνους του, δε, να λέει πως λυσσιάζουν για να δουν το όνομά τους σε μιαν εφημεριδούλα.

Συνεχίζει όμως πως «ο Σεφέρης αφού μας ψόφησε ότι είναι σπουδαίος και σπουδαίος, σιγάσιγά πέφτει, ξηλώνεται» κι επίσης πως «όταν έκανε μια ηγεμονική χειρονομία για να με πλησιάσει, εγώ αρνήθηκα. Δεν ταιριάζουμε, δεν έχουμε τίποτε κοινό».

Για τον Οδυσσέα Ελύτη αποφαίνεται πως «τσιλημπούρδιζε με ωραίες κοπελίτσες, και μάλιστα κοπελίτσες πολύ μικρές. Δηλαδή θα περνούσε και για παιδεραστής».

Ενώ για τον Γιάννη Ρίτσο καταγγέλλει: «Είναι δυνατόν ένας ποιητής να έχει γράψει 20.000 ποιήματα; Αλλά δυστυχώς είναι. Αυτό όμως δεν με εμπόδιζε από να τον περιφρονώ. Και γι΄ αυτό σ΄ όλη μας τη ζωή δεν είχαμε καμιάν επαφή».

Μαθαίνουμε, επιτέλους, χάρη στον Ντίνο Χριστιανόπουλο πως «ο Μάνος Χατζιδάκις τι ήταν; Αυτός που παρουσίασε το ρεμπέτικο στην καλή κοινωνία. Εγώ ήμουν συνειδητοποιημένος από το ΄50 στο τι είμαι και τι θέλω. Και ήθελα ρεμπέτικο. Ο Χατζιδάκις ήθελε να το μαγειρέψει».

Και στη συνέχεια ο Ηλίας Πετρόπουλος τον έκλεψε (αλλά ο ίδιος υπήρξε μεγαλόθυμος), ο Ελύτης ήταν πλουσιόπαιδο και βουτυρόπαιδο, τον Κύπριο ποιητή Κυριάκο Χαραλαμπίδη, αν και του στέλνει τα βιβλία του, δεν τον εκτιμά (συλλήβδην οι Κύπριοι ποιητές έχουν την «τιμητική» τους στη μακροσκελή συνέντευξή του).

Αν σκεφτεί κανείς πως ένας άλλος ποιητής έχει γράψει πως «αν τύχαινε να συναντήσει τον Θεό, θα τον έστελνε στο διάολο», μάλλον ανώδυνα την γλιτώνουν κι ο Σεφέρης, κι ο Ελύτης, κι ο Ρίτσος, κι ο Χατζιδάκις, και τόσοι άλλοι, με όσα τούς στολίζει ο Ντίνος Χριστιανόπουλος.

Όχι μόνον ανώδυνα, αλλά ακούγονται σχεδόν τρυφερά, αν θυμηθεί κανείς πώς ξεπροβόδισε ο ίδιος ποιητής τον πεζογράφο Γιώργο Ιωάννου, με δήλωσή του σε δημοσιογράφους: «Αλάφρωσε η γη από ένα σκουλήκι».

Το αμάρτημα του Ντίνου Χριστιανόπουλου δεν είναι αυτά που λέει. Ακόμη και οι αδίστακτοι εγκληματίες γνωρίζουν πως τα εγκλήματα και τα λεγόμενά τους χαρακτηρίζουν τους ίδιους, δεν αφορούν στο ελάχιστο στους ανθρώπους που τους έχουν αφαιρέσει τη ζωή.

Το αμάρτημα του Ντίνου Χριστιανόπουλου είναι μια ενοχλητικότατη απρέπεια και μια απροσμέτρητη κουταμάρα. Και δεν εννοούμε, βέβαια, ότι θα μπορούσε να εισαχθεί ως παράμετρος για την αξιολόγηση ενός ποιήματος, ή οποιουδήποτε έργου τέχνης, ο όρος «τσιλημπουρδίσματα».

Εννοούμε πώς είναι δυνατόν να είναι κανείς τόσο κουτός ώστε να μην αντιλαμβάνεται ότι, όταν κατηγορείς τους άλλους να έχουν φτιάξει τόσο κακά πράγματα, έμμεσα αλλά σαφέστατα εκθειάζεις τον εαυτό σου ακριβώς γιατί μεγαλουργείς.

Και δευτερευόντως να είναι τόσο απρεπής ώστε να διατείνεται, για πεθαμένους μάλιστα ανθρώπους (Σεφέρης, Ρίτσος), πως δεν θα ήθελε να έχει οποιαδήποτε επαφή μαζί τους, ενώ ωραιότατα θα μπορούσε να έχει προηγηθεί η δική τους απέχθεια να τον γνωρίσουν. Κι από μακριά μόνον να είχε δει κανείς τον Γιώργο Σεφέρη και τον Γιάννη Ρίτσο, θ΄ αντιλαμβανόταν πως τον τελευταίο άνθρωπο που θα ήθελαν να συναντήσουν θα ήταν ο Ντίνος Χριστιανόπουλος.

Αλλά υπάρχει κι ένα ακόμη αμάρτημα του Ντίνου Χριστιανόπουλου. Το ύφος, το «υφάκι». Ο χώρος των γραμμάτων και της τέχνης είναι, από τη φύση του, τόσο προκλητικός και αναρχικός, ώστε δεν χρειάζεται να εκθέτεις τον εαυτό σου με αμετροέπειες και βλακείες για να αντιληφθούν οι άλλοι πόσο ρηξικέλευθος και επαναστάτης είσαι. Είναι τόσο εκτεθειμένος ο χώρος αυτός ώστε ακόμη και όταν σιωπά κανείς, να γνωρίζουμε αν είναι συντηρητικός ή επαναστάτης, αν μασάει τα λόγια του ή δεν φοβάται να ζημιωθεί, προπαντός αν έχει βολευτεί και ακκίζεται για πολέμιος του κατεστημένου.

Άλλωστε όταν συμβαίνουν τόσο πραγματικώς δυσάρεστα και τρομερά γύρω μας και σε όλον τον κόσμο, χρειάζεται να το σκεφτείς πολύ πριν μιλήσεις προκλητικά και υβριστικά. Καθώς τα πράγματα φαίνεται να τραβάνε τον δρόμο τους, χωρίς η πρόκληση και η ύβρις να τα αλλάζουν, παραμένουν οι ίδιες μια εντελώς «δήθεν» υπόθεση. Όπως μάλιστα η ύβρις και η πρόκληση δείχνουν να σε αφορά μόνον ο εαυτός σου, επιτρέπεις στα πράγματα που καταγγέλλεις να πολλαπλασιάζονται. Σε περίοδο χούντας θα είχε ίσως κάποιο νόημα να προκαλείς και να βρίζεις. Αλλά σε περίοδο που ακόμη και ως «χυλός» υπάρχει δημοκρατία, το να κατεδαφίζεις σκερτσόζικα σε μεταβάλλει σε μια γραφική καρικατούρα.

Ο Θανάσης Θ. Νιάρχος είναι ποιητής, συνεκδότης του περιοδικού «Η Λέξη».

TA NEA, 13 Μαρτίου 2009

Κατερίνα Στρατηγοπούλου-Μ. είπε...

Το αφήνουμε για μετά το Πάσχα, δεν χανόμαστε. Ούτε ο Χριστιανόπουλος ;-)

Καλό ταξίδι και καλή επιστροφή.

μαριάννα είπε...

Κατερίνα σ-Μ.

Έχεις βάλει τόσα θέματα που δεν ξέρω από πού ν' αρχίσω. Είμαι σε φάση ετοιμασίας, ανάμεσα σε ψώνια, σπίτι, επισκέψεις κι επικοινωνία με τους καθολικούς φίλους που είχαν Πάσχα την Κυριακή που πέρασε κι έχω σαλτάρει.

Επανέρχομαι όμως στο θέμα μας, μετά το ευχάριστο διάλειμμα :) και πρέπει να σου πω, ότι ψάχνοντας να τεκμηριώσω αυτά που θυμόμουν, αόριστα, απ' όσα έχει πει και σούρει για τους ποιητές ο Χριστιανόπουλος, έφτασα ν' αρχίσω να τον συμπαθώ.

Αν τον δει κανείς με κατανόηση, σίγουρα θα χαμογελάσει από την γραφικότητα της αυθορμησίας. Σε μερικά σημεία μάλιστα είναι χαριτωμένος.

Ομολογώ ότι γέλασα πολύ στην συνέντευξη που του πήραν τα παιδιά για το περιοδικό

Schooligans.

Είναι απολαυστικός και με ψυχοσύνθεση μικρού παιδιού που γουστάρει να προκαλεί.

Αυτό φυσικά δεν τον απαλλάσσει από τα τραγικά κι απίστευτα με τα οποία έχει διασύρει, ειδικά τους νομπελίστες, αλλά και Παλαμά, Ρίτσο, Χατζιδάκι και πολλούς πρώην φίλους του, λέγε με Ιωάννου.

Δεν έχει μέτρο, ούτε φίλτρο και δεν είναι αντίσταση αυτό που κάνει, είναι χυδαία διαβολή και σπίλωση υπολήψεων. Όπου ούτε λίγο ούτε πολύ, λέει ότι ο Σεφέρης ξεπούλησε την Κύπρο για να πάρει το νόμπελ.

Διηγείται δε, μια γελοία ιστορία για να το τεκμηριώσει, που είναι κυριολεκτικά τόσο ανόητη, όσο η διαφήμιση της Aegean με το πιιιιιίνκ, που συνέστησε ο ψωνάρας επιβάτης, στην μεγαλειότητά της αφού δεν της πήγαιναν τα μαύρα.

Αλλά ας μη σταθούμε σ' αυτά. Σέβομαι το γεγονός ότι η ποίησή του αρέσει σε πολλούς. Προσωπικά τον έχω διαβάσει ελάχιστα, αποσπασματικά μόνο, αλλά αυτά που έχω διαβάσει τα θεωρώ όντως μέτρια.

Τα αποσπάσματα του μέλους των Εκφραστών, τα παρέθεσα για να δεις την άποψη κάποιου με γνώση στο ρεμπέτικο, για την ενασχόλησή του μ' αυτό. Δεν έκρινα το ύφος και τη θέση του μέλους, αλλά λάβε υπ' όψιν ότι ήταν χαλαρή συζήτηση μεταξύ φίλων φορουμιστών και όχι τοποθέτηση σε λογοτεχνικό πάνελ.

Και συμφωνώ στο σημείο ότι καταπιεσμένες σεξουαλικές επιλογές, δημιουργούν συχνά παραβατικές συμπεριφορές. Αυτό είπε με δικά του λόγια το ανενεργό μέλος των Εκφραστών και πρώην φίλος.

Πολύ βαρετό και πολύ χαζό αυτό το «πρώην» όταν πρόκειται για φίλους, αλλά όταν επιλέγεται με τα ασφαλή κριτήρια, όπως το χρώμα μιας γραμματοσειράς ενός ιστολογίου, δεν μπορείς να πεις το παραμικρό. Μπορείς; :Ρ

Όσον αφορά την παρερμηνεία που σου είπα, δεν αναφερόμουν στις σαφέστατα διαφορετικές μας θέσεις στο θέμα του μαθητή της Λευκίμης, αλλά στο ότι δεν κατάλαβες το χιούμορ μου παρά το χαχαχαχαχα στο σημείο που είπα, α εσάς έβαλε ο Τρίτσης... κτλ. :)))

Και μιας και το 'φερε η κουβέντα, με το χέρι στην καρδιά, πες μου κάτι.

Θεωρείς απίθανο το παιδί που τιμωρήθηκε τόσο αυστηρά σύμφωνα με τον κανονισμό του σχολείου της Λευκίμης, να εκδήλωνε τη συμπεριφορά του παιδιού που ξεκίνησε το μακελειό στη Σχολή του ΟΑΕΔ; Ή απλά ν' αυτοκτονούσε;

Μήπως να το σκεφτούν καλά αυτοί που ανταγωνίζονται εφήβους, ρισκάροντας στον ευαίσθητο ψυχισμό τους, την ίδια τους τη ζωή, αλλά κυρίως την ζωή όλων των παιδιών;

Μήπως βρε συ να διαβάσουνε καμιά Μιστράλ, να μην το κάνουμε κι εδώ πέρα, αμέρικαν μπαρ; :))))))

Τις θερμότερες ευχές μου Κατερινάκι, για ένα όμορφο και χαρούμενο Πάσχα! Να χαίρεσαι την οικογένειά σου και σ' ευχαριστώ πολύ για τους απολαυστικούς διαλόγους.

Δεν ξέρω αν θα προλάβω να απαντώ αυτές τις μέρες, αλλά αν υπάρχουν θέματα, θα σας τα πω μαζεμένα. ;)

Κατερίνα Στρατηγοπούλου-Μ. είπε...

Μα δεν έβαλα θέματα, σε ό,τι έβαλες εσύ απάντησα. Σε συζήτηση χαλαρή, όπως και αυτή που παρέθεσες από τους Εκφραστές. Αλλά οι χαλαρές συζητήσεις είναι αυτές που δίνουν την αληθινή εικόνα μας, οπότε όχι μόνον δεν αλλάζει τίποτα σε όσα έγραψα περί ρατσιστικού παραληρήματος, αλλά το υπογραμμίζω και το τονίζω για δεύτερη φορά.

Άσε που οι "χαλαρές συζητήσεις" του ίντερνετ δεν είναι σαν τις συζητήσεις του σπιτιού μας, αλλά σαν συζητήσεις που διεξάγονται σε δημόσιο χώρο και τις ακούν όλοι. Πρέπει μάλιστα να ξυγίζουμε δυο φορές αυτό που θα "πούμε" πριν καταγραφεί εσαεί στο διαδίκτυο. Αν κάποιος νομίζει ότι γνωρίζει το ρεμπέτικο, ας περιορίζει σ’ αυτόν τον τομέα την κρίση του, και ας αφήσει στους ειδικούς την ψυχανάλυση και την βιοφωνητική. Xoρτάσαμε από πολυειδικευμένους ανειδίκευτους.

Για το νέο ζήτημα που βάζεις, επιχειρώντας σύνδεση της πρόσφατης αυτοκτονίας ενός σπουδαστή με την παράβαση των σχολικών κανόνων από έναν μαθητή Λυκείου, αν εξακολουθήσεις να επιμένεις ότι συνδέονται, ας το βάλουμε στο ποστ που έχεις ανοίξει, αλλά οπωδήποτε μετά το Πάσχα.
(Πολύ σύντομα, με το χέρι στην καρδιά, τίποτα δεν αποκλείω. Ούτε και την πιθανή αυτοκτονία ενός άλλου παιδιού που νιώθει ότι αδικείται επειδή αυτό είναι συνεπές και έχει την ίδια μεταχείριση με ένα που γράφει στα παπάρια του τους κανόνες. Έχουν και οι συνεπείς μαθητές ευαισθησίες.)

Εκείνο όμως που με κάνει να επανέρχομαι στην παρούσα συζήτηση είναι η μεγάλη απορία μου γι αυτό: καταπιεσμένες σεξουαλικές επιλογές, δημιουργούν συχνά παραβατικές συμπεριφορές. Επειδή η συζήτηση είναι για τον Χριστιανόπουλο, πώς ακριβώς συνδέεται μ' αυτόν η "καταπιεσμένη επιλογή" και η "παραβατική συμπεριφορά";

Δεν έχει αναφέρει πουθενά ότι η "σεξουαλική επιλογή" του ήταν αποτέλεσμα καταπίεσης. Από όσο γνωρίζουμε, η επιλογή του ήταν ελεύθερη, δεν του την επέβαλε κανένας με το ζόρι. Και ποια είναι η παραβατική συμπεριφορά του;

Γιατί αν ανοίξουμε συζήτηση για "παραβατικές συμπεριφορές", σε σχέση με την σεξουαλικότητα, για ετεροφυλόφιλους "παραβάτες" ακούμε συνέχεια και όχι για ομοφυλόφιλους. Σε πολλές δε περιπτώσεις, οι δεύτεροι, υπήρξαν θύματα εγκληματικών ενεργειών των πρώτων. Δεν θυμάμαι το αντίστροφο.


υ.γ.Κι εμένα δεν μ' αρέσει το μαύρο χρώμα σου και οι τεράστιες φωτογραφιούκλες που βάζεις, αλλά σε διαβάζω. Aλλά τι να πει κανείς για τα γούστα του άλλου;

Aς πρόσεχες να διαλέγεις φίλους που έχουν άλλα κριτήρια για να διαλέγουν φίλους. :-pppppp

μαριάννα είπε...

Κατερίνα σ-Μ.

Οι τεράστιες φωτογραφιούκλες μου θα δείχνουν υπέροχες όταν επιτέλους αποφασίσεις να χρησιμοποιήσεις και το λαπιτόπι σου ή ν' αλλάξεις την αρχαία τετράγωνη οθόνη σου με μια wide screen που τώρα έχει πια και η κουτσή Μαρία! Το μαύρο πάει με το ξανθό μου βρε! Είμαστε τώρα γι αλλαγές; Αν και αύριο πουρνό πουρνό, έχω ραντεβού με την ιστορία των... μαλλιών μου. Όλα θα εξαρτηθούν από τα κέφια της Φωφώς! :Ρ

Όσο για το διάλεγμα των φίλων, άλλο μεγάλο θέμα. Αν δεν σπάσεις τα μούτρα σου μαθαίνεις; Δε μαθαίνεις. Αν δεν το σφάξεις το καρπούζι να ματώσει, πώς θα καταλάβεις ότι είναι μάπα;

Εκτός κι αν αποφασίσεις να μη ζεις ή να ζεις σε αποστείρωση.

Παραβατική συμπεριφορά και πώς την συνέδεσα με Χριστιανόπουλο; Πλάκα κάνεις; Δες μερικά που έχω εύκαιρα.

1.
Είχατε επίγνωση και της ομοφυλοφιλίας σας;

Ναι, βέβαια. Δεν τολμούσα φυσικά να το πω σε κανέναν. Ήταν «η επιθυμία που δεν τολμά να πει τ' όνομά της» -έτσι το λέγαν οι παλιοί. Το ένιωθα όμως, το ζούσα. Δεν είχα απλώς επίγνωση, αλλά επιμονή. Να επιμένω σ' αυτό το πράγμα, όταν ήταν κάτι σαν τον σατανά που τον αποτάσσονται όλοι οι άλλοι.

2.
... Μ' αυτό τον τρόπο γλίτωσα απ' το να βάλω σε νταραβέρια τη μάνα μου, η οποία έτσι και τα 'παιρνε χαμπάρι όλα αυτά, θα της ερχόταν κόλπος!

Συμπαράσταση δεν είχατε από πουθενά;

Από πουθενά. Οι συμφοιτήτριές μου στο πανεπιστήμιο είχαν εντολή να μη μου λένε ούτε καλημέρα.

Ήταν κι αυτές του κατηχητικού;

Ακριβώς. Εκείνα τα φριχτά πλάσματα με τα μακριά μανίκια. Με έβλεπαν και απέστρεφαν το πρόσωπό τους, θαρρείς και ήμουν η προσωποποίηση της πανούκλας. Δε φαντάζεστε τι τράβηξα. Μια κοινωνική καταδίκη και απομόνωση σε φοβερό βαθμό.

Μέσα σ' αυτή την περιπέτεια νιώσατε και λίγο ήρωας;

Μπα, τι ήρωας; Ήταν μια δύσκολη στιγμή που ευτυχώς την ξεπέρασα. Δεν ήταν βέβαια η μόνη.

3.
...Είδατε τι ωραίες καταστάσεις μπορεί να μας δημιουργήσει το λεξιλόγιο; Eγώ έχω ένα δικό μου λεξιλόγιο. Aς πούμε, έχω αντικαταστήσει τη λέξη «επιθυμία» με τη λέξη «κάβλα». Aυτό σου φαίνεται αστείο. Όταν όμως το ακούσεις για πρώτη φορά, μένεις ξερός. Βρίσκω δηλαδή έναν τρόπο να καθηλώσω τον άλλον με λέξεις που δεν τις περιμένει... Ή, ας πούμε, αντικαθιστώ τη φράση «είμαι καλά» με τη φράση «είμαι καβλά». Μπήκε ένα βήτα, άλλαξε όλο το περιβάλλον... Οι Αμερικάνοι γίνονται Αμερικλάνοι. Ο ευτυχισμένος, ευτυχεσμένος. Αυτά τα γραμματάκια κάτι προσφέρουν. Το πολύ-πολύ ένα χαμόγελο. Λίγο είναι να κάνεις τον άλλον να χαμογελάσει;
Έχουμε εδώ μαζί μας το βιβλίο Λογοτεχνίας της Τρίτης Λυκείου...
Εγώ το λέω της Τρίτης Καβλυκείου!... Είναι η κατεξοχήν ηλικία που καβλώνουν τα παιδιά.
Ωραία, της Τρίτης Καβλυκείου. Το ξέρετε ότι έχει συμπεριληφθεί και ένα δικό σας ποίημα, ο «Δημάς»;
Αυτό έγινε εν αγνοία μου. Δεν έπρεπε να το κάνουν. Είχα στείλει επιστολή στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο να μη συμπεριλάβει ποιήματά μου, διότι τα θεωρώ ανήθικα και θα βλάψουν τους νέους. Παρ' όλα αυτά το συμπεριέλαβαν.
Γιατί είναι ανήθικο ποίημα ο «Δημάς»;
Ακούστε, ο Δημάς ήταν ένας μαθητής του Αποστόλου Παύλου. Καλώς ή κακώς κάποτε τον απαράτησε και πήγε κι έγινε του κόσμου τούτου. Δηλαδή από κει που ήταν πιστός χριστιανός, άρχισε να κουνιέται στα μπαράκια (τα μπαράκια είναι δική μου επέμβαση -ο Απόστολος Παύλος δε λέει τίποτα). Αν αυτό όμως είναι γαργαλιστικό, παρακάτω έχει χειρότερα! Τον εμφανίζω ως μπάτσο! Ενδεχομένως του δίνω και κάτι απ' τις δικές μου κάβλες. Τι σημαίνει, ας πούμε, ότι ο Δημάς κυκλοφορεί με το περίστροφο στα δεξιά;
Τι σημαίνει;
Μπορεί να σου φαίνεται αδιάφορο, αλλά δεν είναι. Εγώ έχω βάλει μια μικροκάβλα εκεί μέσα... Αυτό το λέει κανένας φιλόλογος στους μαθητές; Δε νομίζω!

****
Από αυτά τα ελάχιστα, που είναι σταγόνα στον ωκεανό, δεν καταλαβαίνεις αν υπάρχει παραβατική συμπεριφορά κι από πού προέρχεται;

Φυσικά εγώ το διασκέδασα πολύ. Τον θεωρώ γραφικό. Και βεβαίως δεν μ' επηρεάζει σε τίποτα. Αλλά τα παιδιά; Κι αν λέει και καμιά αλήθεια πολιτική, ανάμεσα στα άπειρα κουλά(όπως αυτό με τον Δημά να κουνιέται στα μπαράκια με τις δικές του κάβλες...) ε, δεν θα τον κάνουμε και ήρωα. Απορώ πώς δεν το καταλαβαίνεις. Και πώς δεν σε ενοχλούν όλα όσα έχει πει για τόσο κόσμο και μάλιστα ποιητές μεγάλους, με τόσο προσβλητικά κι απαξιωτικά λόγια.

Όσον αφορά την παραβατικότητα των ετεροφυλοφίλων, σαφώς και υπάρχει και σαφώς και θα έχει την εξήγησή της. Δεν καταλαβαίνω γιατί το βάζεις σε σύγκριση.

Δηλαδή αν έλεγα ότι ένας αγάμητος ετεροφυλόφιλος με καταπιεσμένη σεξουαλικότητα, έχει παραβατική συμπεριφορά, θα έκανες σύγκριση με έναν ομοφυλόφιλο; Δεν κατανοώ τον συσχετισμό και γιατί τον κάνεις; Γιατί εγώ δεν έθεσα την ομοφυλοφιλία του ως μειονέκτημα, αλλά ως εξήγηση...

Κι επίσης το να έχει κάποιος το τσαγανό να ομολογεί ανοιχτά την ερωτική του επιλογή, δεν σημαίνει ότι δεν καταπιέζεται, έτσι κι αλλιώς.

Κατερίνα Στρατηγοπούλου-Μ. είπε...

Kαμμία παραβατική συμπεριφορά του Χριστιανόπουλου δεν διαπιστώνω από αυτά που μου παραθέτεις. Αντίθετα παραβατική συμπεριφορά, υπό την κοινωνιολογική έννοια, διαπιστώνω στις συμφοιτήτριές του που δεν του έλεγαν "ούτε καλημέρα".

Επίσης, απάντησα ακριβώς σ' αυτό που είχες είχες γράψει για "καταπιεσμένη σεξουαλική επιλογή" και όχι για καταπιεσμένη σεξουαλική συμπεριφορά.

Αλλά ακόμα και για καταπιεσμένη συμπεριφορά να μιλήσουμε, το αντίθετο λέει ο Χριστιανόπουλος : Το ένιωθα όμως, το ζούσα. Δεν είχα απλώς επίγνωση, αλλά επιμονή. Να επιμένω σ' αυτό το πράγμα, όταν ήταν κάτι σαν τον σατανά που τον αποτάσσονται όλοι οι άλλοι..

To ένιωθε, το ζούσε και επέμενε. Δεν είχε απλώς επίγνωση, αλλά επιμονή. Καταπιεσμένη συμπεριφορά θα το λέγαμε αυτό;

Γράφεις: Δεν κατανοώ τον συσχετισμό και γιατί τον κάνεις; Γιατί εγώ δεν έθεσα την ομοφυλοφιλία του ως μειονέκτημα, αλλά ως εξήγησηΑπο-συσχετισμό έκανα και όχι συσχετισμό. Διότι "εξηγώντας" αυτές τις επιλογές και συμπεριφορές σε σχέση με την επιλογή και την συμπεριφορά του Χριστιανόπουλου, όπως εσύ την κρίνεις, έκανες και σύνδεση της "παραβατικής συμπεριφοράς" με την ομοφυλοφιλία. Η ομοφυλοφιλία, όμως, δεν είναι και αποτέλεσμα "καταπιεσμένης σεξουαλικής επιλογής" ούτε συνεπάγεται παραβατικότητα.

Κι επειδή τα παραδείγματα παραβατικότητας και εγκληματικότητας που έχουμε, αφορούν σε πράξεις ετεροφυλοφίλων κατά ομοφυλοφίλων, το παρέθεσα ως επιχείρημα απο-συσχετισμού. Έχεις ακούσει να υπάρχουν συμμορίες ομοφυλοφίλων που να εξαπολύουν ανθρωποκυνηγητά με φραστικές και σωματικές επιθέσεις κατά ετεροφυλοφίλων; Έχεις ακούσει να κρεμάνε νεαρά αγόρια επειδή ήταν ετεροφυλόφιλα; Έχεις ακούσει για συμμορία ομοφυλόφιλων που παλούκωσε νεαρό ετεροφυλόφιλο αγόρι και το άφησε να σβήσει αργά και βασανιστικά, επειδή απλώς και μόνον ήταν ετεροφυλόφιλο; Μαθητής ήταν και ο Μάθιου Σέπαρντ και ζητούσε μόνον να ζήσει, όχι να ξεπερνάει το όριο απουσιών και να την σκαπουλάρει.

Γράφεις ακόμα: Κι επίσης το να έχει κάποιος το τσαγανό να ομολογεί ανοιχτά την ερωτική του επιλογή, δεν σημαίνει ότι δεν καταπιέζεται, έτσι κι αλλιώς.”Αν δέχεσαι ότι οι ομοφυλόφιλοι καταπιέζονται, γιατί απορείς που με "ενοχλούν" οι καταπιεστές και όχι οι καταπιεζόμενοι;

Αλλά θα μπορούσαμε να μείνουμε εδώ και να μιλάμε γι αυτό το θέμα, ως τον δεκαπενταύγουστο. Δεν το αφήνουμε για μετά τo Πάσχα;

Εγώ πρέπει να ζυμώσω τσουρέκια για τα βαφτιστήρια, κι εσύ θα χάσεις το πλοίο!

μαριάννα είπε...

Κατερίνα σ-Μ.

Καλή επιτυχία στα τσουρέκια σας! Ζηλεύω... έφτιαξα μόνο κουλουράκια για να πάρω μαζί μου. τσουρέκια δεν προλαβαίνω. Θα αρκεστώ στον Τερκενλή.
Τα ξαναλέμε λοιπόν αργότερα.

Καλό Πάσχα και όλα τα καλά της γης σε σένα και στον ταλαιπωρημένο κόσμο μας!