Antony & the Johnsons, " Bird Gerhl"...

I am a bird girl now

I've got my heart

Here in my hands now

I've been searching

For my wings some time

I'm gonna be born

Into soon the sky

'Cause I'm a bird girl

And the bird girls go to heaven

I'm a bird girl

And the bird girls can fly

Bird girls can fly

Χρειάζονται λόγια γι αυτό το τραγούδι; Να προσθέσω μόνο ότι και το περσινό cd, το The Crying Light είναι υπέροχο.

Antony and the Johnsons

«O νέος Mεσσίας θα είναι κορίτσι»

Τι είναι εκείνο που κάνει τον Αντονι Χέγκαρτι σημαντικό καλλιτέχνη; Μαζί με το συγκρότημά του, τους Antony and the Johnsons, κατάφεραν να ανανεώσουν το σύγχρονο τραγούδι χωρίς να χρησιμοποιήσουν καν κάποια νέα συνταγή, χωρίς να μπουν στον κόπο να ανακαλύψουν καινοτόμους ήχους και να εφεύρουν νέα τεχνάσματα. Στάθηκαν στη σκηνή με ένα πιάνο, μια κιθάρα, ένα μπάσο, κρουστά και ένα τρίο εγχόρδων και αφηγήθηκαν ιστορίες για την ψυχή, για τον έρωτα, τη νύχτα και τη σκιά. Ετσι απλά, μαγικά…

«Σίγουρα η δουλειά μου υπακούει στις συμβάσεις του θεάτρου και της δραματουργίας, μεγάλο μέρος του περιεχομένου της όμως απορρέει από την αντίληψή μου για τον κόσμο που με περιβάλλει», ακούγεται η φωνή του Αντονι στην άλλη άκρη της γραμμής - και δεν μοιάζει πολύ με τη φωνή που ακούμε στους δίσκους των Johnsons. Δεν το είχα συνειδητοποιήσει, αλλά κάπου εδώ βρίσκεται η άκρη του νήματος. Η θεατρικότητα είναι ένα από τα στοιχεία που έκαναν τον συνομιλητή μου μοναδικό. Υπάρχει όμως διαφορά ανάμεσα στον επί σκηνής Αντονι και τον Αντονι που ακούω, τον πραγματικό κ. Χέγκαρτι; «Ειλικρινά, δεν θα μπορούσα να τους ξεχωρίσω».

Υψηλοί προστάτες

Ο Αντονι Χέγκαρτι γεννήθηκε το 1971 στο Σάσεξ της Βρετανίας, έζησε για λίγο στο Αμστερνταμ, μετακόμισε με την οικογένειά του στο Σαν Χοσέ της Καλιφόρνιας και, από το 1990, κόλλησε στη Νέα Υόρκη, αρχικά με τη θεατρική κολεκτίβα Blacklips, κατόπιν με τους Johnsons. Επισήμως, το συγκρότημα θεωρείται ανακάλυψη του Λου Ριντ, στην πραγματικότητα όμως ήταν ο Ντέιβιντ Τίμπετ των πειραματικών Current 93 που κυκλοφόρησε στην εταιρεία του το ομώνυμό τους άλμπουμ, το 1998. Ο δίσκος έγινε μεγάλη επιτυχία όταν επανακυκλοφόρησε, έξι χρόνια αργότερα, αφότου ο Αντονι άρχισε να συνεργάζεται με τον Ριντ. Δεν ήταν όμως ο υψηλός προστάτης ο μοναδικός λόγος που η μουσική του Αντονι τράβηξε την προσοχή του κοινού.

Στο εξώφυλλο του άλμπουμ, ο τραγουδιστής εμφανίζεται σαν τη θεά Ισιδα σε drag εκδοχή, με το ολόγιομο φεγγάρι να σχηματίζει ένα φωτοστέφανο στο ξυρισμένο του κεφάλι, καθώς η μορφή του αναδύεται από το νερό. Μια φωνή κόντρα-τενόρου τραγουδά για το λυκόφως. Στο τραγούδι «Cripple and the Starfish» ξεσπά: «Η αγάπη πρέπει να πονάει»! Ρωτάω τον συνομιλητή μου αν ακόμα το πιστεύει αυτό. «Εγραψα το τραγούδι όταν ήμουν 20 ετών και δεν το ερμηνεύω πλέον. Σίγουρα υπήρχε πίσω του μια προσωπική εμπειρία, όμως σήμερα το να μιλώ για κάτι τόσο παλιό είναι σαν να προσπαθώ να φτιάξω τον κύβο του Ρούμπικ - αδυνατώ να ανασυνθέσω την αρχική πηγή έμπνευσης. Αλλωστε, τα τραγούδια μου τοποθετούνται σε διαφορετικούς αναβαθμούς ωριμότητας. Ξέρετε, ο καθένας μπορεί να ανακαλύψει στη μουσική μου στοιχεία που έχουν να κάνουν με τη δική του ζωή. Δεν επιθυμώ τόσο να διαμορφώσω ένα σαφές αποτύπωμα της ψυχοσύνθεσής μου, όσο ένα χώρο όπου η ζωή μου θα συνδεθεί με τις ζωές των άλλων». Το σκοτάδι παραμένει μόνιμο μοτίβο των στίχων του: «Με απασχολεί έντονα η σχέση φωτός και σκότους, το ίδιο και η σκιά, ο χώρος μεταξύ αυτών των δύο στοιχείων».

Θηλυκή θεότητα

Η πλήρης καταξίωση ήρθε το 2005, με την κυκλοφορία του «I Am a Bird Now». Οι κριτικοί χαρακτήρισαν το δημιούργημά του «σκοτεινό καμπαρέ» και «ποπ δωματίου». Ο κυρίαρχος ρόλος του πιάνου, οι απλές ενορχηστρώσεις των εγχόρδων, η θεατρικότητα της φωνής, ως δομικά στοιχεία της μουσικής, δεν έχουν υποχωρήσει. Την προσοχή όμως τραβά η ασπρόμαυρη φωτογραφία του εξωφύλλου…

Στο κρεβάτι ενός νοσοκομείου, περιτριγυρισμένος από ανθοδέσμες, ένας άντρας που έχει μεταμορφωθεί σε γυναίκα. Ο ανδρογυνισμός του Αντονι δεν είναι απλώς ένα παιχνίδι σεξουαλικού προσανατολισμού ούτε ωθεί τον θεατή να χώσει το μάτι στην κλειδαρότρυπα του υπνοδωματίου του. Το θηλυκό στοιχείο μετατρέπεται από εμμονή σε ιδεολόγημα. «Εξακολουθούμε να διανύουμε τη φάση ενός πατριαρχικού συστήματος στην πολιτική, την οικονομία και την κοινωνία γενικότερα. Οι αξίες μας είναι οι αξίες του αρσενικού αρχέτυπου όπως αυτές διαμορφώθηκαν την εποχή των σπηλαίων, όταν αποστολή του άντρα ήταν η οριοθέτηση της περιοχής του και η υπεράσπιση του κύκλου της οικογένειάς του από τους εισβολείς. Πρόκειται για μια αμυντική και βίαιη προσέγγιση της ζωής. Αυτό μπορεί να λειτουργούσε κάποτε, μπορεί όμως να δώσει λύσεις σήμερα; Κατακτήσαμε το περιβάλλον, εξαντλήσαμε όλες τις πλουτοπαραγωγικές πηγές, ενώ ταυτόχρονα απωλέσαμε την αίσθηση και τους μηχανισμούς συμβίωσης με τον κόσμο που μας περιβάλλει. Πιστεύω πως το θηλυκό στοιχείο θα μας βοηθήσει να ελιχθούμε στο τρέχον στάδιο της πορείας μας. Το θηλυκό πνεύμα διαμορφώνει τον κύκλο της οικογένειας. Ο θηλυκός κύκλος είναι ο κύκλος της αγάπης, της συμβίωσης, του αρχέγονου σοσιαλισμού, θα έλεγα. Ισως, λοιπόν, πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε πώς θα τον επεκτείνουμε πέραν του ορίου της οικογένειας και πώς θα εντάξουμε σε αυτόν τους υπόλοιπους ανθρώπους και το φυσικό περιβάλλον. Ενώ ο δημιουργός Θεός που έχουμε κατά νου υποτίθεται πως βρίσκεται πέραν των φύλων, απεικονίζεται και δρα ως αρσενικό υποκείμενο. Ομως, η πρωταρχική θεότητα της δημιουργίας ήταν θηλυκή, η Μητέρα-Γη. Ως καλλιτέχνης, για να εκφράσω μια ιδέα, ένα όνειρο, θεωρώ πως οφείλω να κινηθώ στη σκιά αυτού του πρώτου δημιουργικού πνεύματος, της θηλυκής θεότητας».

Η δασκάλα μου η Μπγιόρκ

«Είμαι κάτοχος δύο διαβατηρίων: αμερικανικού και αγγλικού», απαντά ο Αντονι όταν τον ρωτάω αν η κουλτούρα του είναι τελικά ευρωπαϊκή ή αμερικανική. «Η καταγωγή μου είναι αγγλοϊρλανδική και από παιδί ταξίδευα και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, πίστευα δε πως δεν ανήκω κάπου ή, αν θέλετε, ανήκω παντού». Πράγματι, ο Αντονι Χέγκαρτι ανήκει σε όλους, προσφέρει εαυτόν δώρο στο κοινό, στην τέχνη, στους ομοτράπεζους συναδέλφους του. Μετά το 2005 αρχίζει ένα εκπληκτικό μπαράζ συνεργασιών με ένα σωρό (ανόμοιους μεταξύ τους) μουσικούς. Τραγουδά μαζί με τον Μπράιαν Φέρι, τον Μαρκ Αλμοντ, την Μπγιόρκ, τη Μάριαν Φέιθφουλ, τις Coco Rosie, τους ντισκόβιους Hercules and the Love Affair.

Η φωνή του είναι ιδιαίτερη, γι' αυτό και όλοι σπεύδουν να τη χρησιμοποιήσουν σαν μουσικό όργανο στις ηχογραφήσεις τους. Για να προσθέσουν λυρισμό. Τι κέρδισε όμως ο ίδιος από αυτές τις συνεργασίες; «Οταν τραγούδησα με τον Λου Ριντ, ήταν σαν να βρισκόμουν σε ένα μυθικό ταξίδι. Οταν είσαι 7 χρόνων και ονειρεύεσαι πως τραγουδάς μαζί με εκείνον που ακούγεται στο δίσκο και ξαφνικά στα 27 σου αυτό γίνεται πραγματικό, ε, τότε νιώθεις πως ολοκληρώθηκε ένας κύκλος, μια χορογραφία του πεπρωμένου! Από την άλλη, απόλαυσα αυτή την αίσθηση του μοιράσματος, της ανταλλαγής ιδεών και ήχων. Για παράδειγμα, όταν συνεργάστηκα με την Μπγιόρκ, ένιωσα σαν μαθητής που παρακολουθεί πώς κινείται η δασκάλα του στο στούντιο, πώς εφευρίσκει λύσεις για τα προβλήματα που προκύπτουν».

Το κλαίον φως

Πριν από μερικούς μήνες κυκλοφόρησε το τελευταίο άλμπουμ του συγκροτήματος, με τίτλο «The Crying Light». «Χρειάζομαι έναν άλλο κόσμο / έναν κόσμο εν ειρήνη / γιατί αυτός ο κόσμος χάθηκε / παρέμειναν όμως τα όνειρά μου», τραγουδά ο Αντονι. Τον ρωτάω τι έχει στο μυαλό του αυτήν τη στιγμή, αν τον απασχολεί κάτι. «Πάντα με απασχολούσε η σχέση μας με το περιβάλλον. Εχουμε άραγε συνειδητοποιήσει πως σε σαράντα χρόνια η ζωή μας θα αλλάξει όσο δεν άλλαξε τα προηγούμενα εκατομμύρια έτη; Ενα άλλο πράγμα που σκέφτομαι είναι η ιδέα ενός Χριστού, ενός σωτήρα που θα έρθει με τη μορφή ενός όμορφου κοριτσιού από το Αφγανιστάν και θα ανατρέψει όλες τις παγιωμένες, από τις θρησκείες, δομές, θα ωθήσει την ανθρωπότητα να κάνει το επόμενο βήμα, θα διαμορφώσει μια νέα συλλογική συνείδηση. Ευτυχώς ο καλλιτέχνης έχει το ελεύθερο να κινείται στο πεδίο της φαντασίας προς όφελος της πραγματικότητας. Πιστεύω ότι η πίστη πως ο παράδεισος βρίσκεται σε έναν άλλο κόσμο αποτελεί το βασικό ιδεολόγημα της πατριαρχικής θρησκείας είτε αυτή είναι ο Xριστιανισμός είτε το Iσλάμ. Εκεί που θα πάμε όταν πεθάνουμε. Μπορούμε όμως να λειτουργούμε συνεχώς με αυτή την προοπτική; Μήπως θα πρέπει να αναδείξουμε τα γήινα θεία στοιχεία, τα ψήγματα του παραδείσου που μας περιτριγυρίζουν;» Δηλαδή, ο παράδεισος και η κόλαση βρίσκονται εδώ; τον ρωτάω. «Με τη διαφορά ότι την κόλαση τη φτιάξαμε εμείς, ενώ τον παράδεισο η φύση. Η βαρβαρότητα είναι ειδικότητα του ανθρώπου».

Απόσπασμα από το περιοδικό της «Κ»