Δευτέρα 30 Αυγούστου 2010

Mary Shelley

 
Μαίρη Γούλστονκραφτ Σέλλεϋ (Mary Wollstonecraft Shelley) (Λονδίνο, 30 Αυγούστου 1797 – 1 Φεβρουαρίου 1851)
Τι ζωή!

Η Μαίρη Σέλλεϋ, χήρα του ποιητή Πέρσι Σέλλεϋ, είχε συμφωνήσει με τον πεθερό της να μη χρησιμοποιεί το οικογενειακό τους όνομα. Ως αντάλλαγμα δέχθηκε ένα καταπίστευμα που τη βοήθησε να συντηρηθεί στο υπόλοιπο της ζωής της. Σε ηλικία 25 ετών οι περιπέτειές της συναγωνίζονταν αυτές των ηρώων της: κλέφτηκε με τον αγαπημένο της, που ήταν νυμφευμένος με άλλη. Εκαναν τρία παιδιά, τα δύο πέθαναν μωρά και εκείνος πνίγηκε με ιστιοφόρο στην Ιταλία. Συμπυκνωμένη λύπη για μια νέα γυναίκα, πολύ ιδιαίτερη στην εποχή της. Στα ελληνικά κυκλοφορεί μόνο το μυθιστόρημά της Φρανκενστάιν ή ο Σύγχρονος Προμηθέας (όπως είναι ο πλήρης τίτλος), με μεταφραστικές επιλογές: Ερρίκου Μπελιέ (εκδόσεις της Εστίας 1993), Ντενίζ Ρώντα (εκδόσεις Παπαδόπουλου, 1997), Εύης Βαγγελάτου (Ελληνικά Γράμματα, 2005). Τα τρία διηγήματα, με σχόλια και μετάφραση του ποιητή Γιώργου Μπλάνα, συμπληρώνουν για τον έλληνα αναγνώστη την εικόνα από μία βιβλιογραφία που περιλαμβάνει τέσσερα μυθιστορήματα και πολλά διηγήματα.

Ο τόμος που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ερατώ συγκεντρώνει τις ιστορίες Ο θνητός αθάνατος, Ο διάδοχος των Μοντόλφο και Φερδινάνδος Εμπολι. Το πρώτο αναπτύσσεται πάνω στο εύρημα της αθανασίας: ο ήρωας δοκιμάζει κατά λάθος ένα ελιξίριο και παραμένει στην ίδια νεαρή ηλικία. Η αγαπημένη του γερνάει, τη γηροκομεί, και τότε αρχίζει να υιοθετεί ρόλους, μέχρι που βαριέται και αποφασίζει να δώσει ένα τέλος. Οι άλλες δύο ιστορίες αφορούν τις δυσκολίες που βάζουν στον έρωτα οι κοινωνικές συμβάσεις. Το πεζογράφημα Φερδινάνδος Εμπολι είναι ίσως το πιο ενδιαφέρον από απόψεως πλοκής. Δύο άνδρες πανομοιότυποι στην όψη, ο πλούσιος και ο φτωχός, ο νόμιμος κληρονόμος και ο νόθος γιος, διεκδικούν την ίδια κόρη. Τρία διηγήματα γοτθικής υφής, που δεν αποτελούν κάποια αποκάλυψη ούτε θα δώσουν στον αναγνώστη την αίσθηση πως διάβασε ό,τι καλύτερο γράφτηκε τον 19ο αιώνα. Πλην όμως αποτελούν μέρος μιας μυθολογίας. Η Μαίρη Σέλλεϋ, φίλη του Τζον Κιτς και του Λόρδου Βύρωνα, παραμένει δημοφιλής γι' αυτό που υπήρξε, όχι μόνο για όσα έγραψε.

Η Σέλλεϋ γεννήθηκε στο Λονδίνο το 1797 ως Μαίρη Γούλστονκραφτ Γκόντουιν, από γονείς που, όπως λέγεται, «είχαν ριζοσπαστικές απόψεις». Η μητέρα της, με προχωρημένες θέσεις στο γυναικείο ζήτημα, απεβίωσε στη γέννα. Ο πατέρας της βρήκε άλλη σύζυγο και έτσι η Μαίρη μεγάλωσε στη σκιά των ετεροθαλών αδελφών της, που είχαν όλα τα προνόμια. Δεν την έστειλαν ποτέ στο σχολείο αλλά μορφώθηκε από τις οικογενειακές συναναστροφές. Ο ποιητής Σ.Τ. Κόλεριτζ ήταν τακτικός επισκέπτης, όπως και ο νεότερος Πέρσι Σέλλεϋ. Το ειδύλλιο με τον τελευταίο ξεκίνησε - πού αλλού για Ρομαντικούς; - στο νεκροταφείο. Η έφηβη Μαίρη πήγαινε στον τάφο της μητέρας της συνοδευόμενη από τον Πέρσι. Εκείνος εγκατέλειψε την εγκυμονούσα γυναίκα του και έφυγαν με την αγαπημένη του στην ηπειρωτική Ευρώπη. Οι απόψεις τού πατρός της, περί ελευθέρων σχέσεων, δεν ίσχυσαν στην περίπτωση της κόρης και διέκοψε τις επαφές μαζί της. Η Μαίρη Γκόντγουιν ως επίσημη σύντροφος του Σέλλεϋ φιλοξενήθηκε το 1816 στη Ελβετία, στη βίλα του Λόρδου Βύρωνα (εραστή της ετεροθαλούς αδελφής της Κλερ Κλεμόντ). Εκεί, ως γνωστόν, κατόπιν στοιχήματος, ξεκίνησαν όλοι να γράφουν από μία ιστορία με φαντάσματα. Η Μαίρη το πήρε στα σοβαρά και έγραψε τον Φρανκενστάιν (το ολοκλήρωσε μετά το τέλος της διαμονής της εκεί).

Ο έρωτας του Πέρσι Σέλλεϋ για τη Μαίρη εξαντλήθηκε αρκετά γρήγορα. Της πρότεινε να οργανώσουν ένα κοινόβιο όπου εκείνος θα ζούσε με την Κλερ Κλεμόντ και εκείνη με τον φίλο του Τόμας Χογκ. Αλλαζαν διαρκώς τόπο διαμονής (μεταξύ Αγγλίας, Ελβετίας, Ιταλίας). Εν τω μεταξύ η πρώτη και νόμιμη σύζυγος του Σέλλεϋ αυτοκτόνησε και έτσι το ζεύγος αποφάσισε τον γάμο ώστε να αναλάβει την κηδεμονία των ορφανών - κάτι που δεν επετράπη. Η δημιουργός του Φρανκενστάιν πέρασε περιόδους κατάθλιψης που οφείλονταν εν μέρει στην ερωτική εγκατάλειψη και κυρίως στον θάνατο των δικών της παιδιών. Είχε φανταστεί ότι ο ποιητής τον οποίο ερωτεύτηκε θα της πρόσφερε οικογενειακή ασφάλεια. Αντ' αυτού βρέθηκε σε καταστάσεις τόσο περίπλοκες που δεν μπορούσε να ανεχθεί παρά την ελευθέρια ανατροφή της. Οταν πια έμεινε χήρα, το 1822, αφιερώθηκε σε δύο πράγματα: στον μοναδικό γιο που επιβίωσε και στην επιμέλεια των ποιημάτων του Πέρσι Σέλλεϋ. Τα δικά της γραψίματα της φαίνονταν δευτερεύοντα.

ΛΩΡΗ ΚΕΖΑ
Διαβάστε περισσότερα: To Bήμα

9 σχόλια:

BOSKO είπε...

Να δεις- αν δεν την έχεις ήδη δει- την ταινία The bride of Frankenstein (ελλ. τίτλος Η μνηστή ή Η νύφη του Φρανκενστάιν) που γύρισε το 1935 ο Τζέιμς Γουέιλ, δημιουργός του κλασικού πρώτου χολιγουντιανού Φρανκενστάιν με τον Μπόρις Καρλόφ. Στην εισαγωγή του φιλμ, παρουσιάζεται δραματοποιημένη η ιστορία του πώς γράφτηκε μια θυελλώδη άγρια νύχτα το μυθιστόρημα Φρανκενστάιν με την Έλσα Λάντσεστερ στον ρόλο της Μαίρης Γούλστόουνκραφτ Σέλλεϊ!
Gothic αριστούργημα σε άσπρο και μαύρο!
Πολύ πρωτότυπο το post σου!

μαριάννα είπε...

Την έχω δει Αντώνη μου και συμφωνώ κι επαυξάνω!
Ήταν τα γενέθλιά της εχθές γι αυτό και θυμήθηκα να σκαλίσω τη ζωή της και να θυμηθούμε πόσο ανατρεπτική ήταν η στάση της για τα δεδομένα της εποχής... Με γοητεύουν αφάνταστα οι περιπετειώδεις ζωές των ταλαντούχων και χαρισματικών ανθρώπων. Συχνά ξεπερνούν σε φαντασία και τα πιο απίθανα σεναρία . ;)

Ανώνυμος είπε...

Καλό μήνα. Καλό φθινόπωρο.
Πρεσβύωψ

μαριάννα είπε...

Καλό Φθινόπωρο Γιάννη μου! Δροσερό και με βροχούλες να είναι γιατί το καλοκαίρι μας τσάκισε...

flamencologio είπε...

Έκλεισαν τα "Ελληνικά Γράμματα" και υπάρχουν βάσιμες φήμες πως ακολουθούν φαλιμέντο Καστανιώτης, Εστία και Κέδρος. Θα επιβιώσουν μόνο όσοι ανοίχτηκαν λιγότερο, έκοψαν λιγότερες ακάλυπτες επιταγές, δέχτηκαν μόνο τεθνεώτες συγγραφείς, πλήρωσαν στην ώρα τους και δεν δάνεισαν λεφτά, επέλεξαν εμπορικές λύσεις κι έβγαλαν σχολικά βοηθήματα...Τραγικό;

ΣΑΠΦΙΚΗ ΛΑΡΝΑΚΑ είπε...

Η Mary Shelley ήταν ομοφυλόφιλη. Κάτι που αποκρύπτεται από το άρθρο της εφημερίδας αλλά και από εσάς εδώ. Τόση ομοφοβία πια από ανθρώπους που υποτίθεται ότι είναι ανοιχτόμυαλοι? Ανεριθρύαστα αναφέρεστε σε ανθρώπους αποφεύγοντας να σχολιάσετε την ερωτική υπόσταση τους. Μη τζιζ, με λίγα λόγια...Κακό και κρίμα...

μαριάννα είπε...

ΣΑΠΦΙΚΗ ΛΑΡΝΑΚΑ

Το πρόβλημα το έχεις εσύ αποκλειστικά και δεν ξέρω αν είναι ιάσιμο. Ούτε εμείς, ούτε η εφημερίδα, ούτε η Shelley.
Και τράβα να δεις αν έρχομαι. Που θα μας βάλεις ταμπελάκια γιατί δεν ικανοποιούμε τις ορέξεις του καθενός μπαίνοντας στην κρεβατοκάμαρα των λογοτεχνών. :Ρ

ΥΓ. Ήσουνα που ήσουνα... σε βάρεσε κι η κρίση! :) Καλησπέρα βρε!

ΛΕΣΒΙΑΚΟΣ (Μ)ΠΑΦΟΣ είπε...

Θα στενοχωρήσω την αξιότιμη συνάδελφο Σαπφική Λάρνακα, αλλά η Mary Shelley ήταν όχι απλά καραστρέιτ, αλλά και μητρομανής. Άσε που έτσι και μας διαβάζει από 'κει πάνω η μακαρίτισσα, δεν τό 'χει τίποτα να γίνει Φρανκενστάιν και να μας κυνηγάει, πού 'λεγε κι ο Αυλωνίτης για τη Βασιλειάδου.
Μαριάννα, μη μασάς, η κυρία Σαπφική Λάρνακα αποκλείεται να είναι γκέι, είτε πρόκειται για άντρα, είτε για γυναίκα. Οι γκέι ειν' έξυπνοι άνθρωποι, δεν πετάνε χοντρομαλακίες- μετά συγχωρήσεως...

μαριάννα είπε...

ΛΕΣΒΙΑΚΟΣ (Μ)ΠΑΦΟΣ

χαχαχαχαχαχαχαχαχαχαχα

Μ' έστειλες... Άψογος λέμε!
Και δεν θα μπορούσα να μη συμφωνήσω απόλυτα στο ότι οι γκέι είναι πανέξυπνοι, ενώ ο τύπος είναι καραμπάμ ανοργασμικός στρέιτ. :))