Χαμένοι στη... Μετάφραση

Η μετάφραση είναι από τις πιο αγαπημένες μου ασχολίες. Το να μεταφράζω αγαπημένα ποιήματα ή τραγούδια είναι κάτι που με γοητεύει ιδιαίτερα γιατί η πρόκληση είναι μεγάλη. Δεν είναι μόνο να βρεις την κατάλληλη λέξη, πράγμα που προϋποθέτει απίστευτο ψάξιμο της γλώσσας, αφού υπάρχουν συχνά πάρα πολλές λέξεις συνώνυμες, είναι που πρέπει να μπεις στην ψυχή του ποιητή και να καταλάβεις ποιά λέξη χρησιμοποίησε τη δεδομένη στιγμή και τί θα ήθελε να πει, να εκφράσει, να ομολογήσει, να κρύψει ή να συγκαλύψει. Και εδώ είναι που ο μεταφραστής πρέπει να τον σεβαστεί. Έχω δει μεταφράσεις τόσο αλλαγμένες, που έχω κλάψει από λύσσα. Γι αυτό προτιμώ πάντα να έχω το ποίημα στη γλώσσα του, ακόμα κι αν δεν την γνωρίζω. Ευτυχώς τελευταία βελτιωμένες εκδόσεις ποίησης είναι δίγλωσσες. Μου αρέσει πολύ αυτό. Ακόμα κι αν είναι ρώσικα ή ινδιάνικα. Θέλω να το νιώσω στη γλώσσα που το ένιωσε αυτός που το έγραψε. Ο Ρίλκε έμαθε ρώσικα για να απολαμβάνει στο πρωτότυπο τους αγαπημένους του συγγραφείς, ενώ ο Πάστερνακ και η Τσβετάγιεβα, έμαθαν γερμανικά για να απολαμβάνουν κυρίως την ποίηση του Ρίλκε.

Λατρεύω την ισπανόφωνη ποίηση. Και τη παρακολουθώ συστηματικά. Υπάρχουν αρκετοί Έλληνες μεταφραστές από τα ισπανικά. Ξεχωρίζω δύο που πραγματικά σέβονται απόλυτα το πρωτότυπο και αυτό είναι που κυρίως εκτιμώ στις μεταφράσεις τους. Τη Δανάη Στρατηγοπούλου και τον Βασίλη Λαλιώτη. Χωρίς να παραβλέπω τη σημαντικότατη προσφορά των Καππάτου, Τριβιζά, Ματθαίου, Γονατά, Δικταίου, Ρούσσου και πολλών άλλων που δε θυμάμαι αυτή τη στιγμή, η Δανάη και ο Λαλιώτης είναι αυτοί που ασυζητητί θα επέλεγα για να διαβάσω. Ξεκινώντας τη δική μου περιπέτεια στη μετάφραση, άρχισα από πεζά. Λογοτεχνία, βιογραφίες, επιστολές, ακόμα και ανιαρά θέματα όπως νομικά και ιατρικά από τα ιταλικά, για λόγους επαγγελματικούς. Τώρα αρχίζω και τις πρώτες μου προσπάθειες στην ισπανόφωνη ποίηση. Δύσκολος ο δρόμος, ανηφορικός. Αλλά με γοητεύει.

Βάζω ένα ποίημα του Κολομβιανού ποιητή Darío Jaramillo Agudelo (Colombia, 1947), που μου αρέσει πολύ. Αν κάποιος ενδιαφέρεται, ας καταθέσει τη μεταφραστική εκδοχή του. Θα το ξανακάνω κι εγώ γιατί το έχω κάνει πρόχειρα, απλά για να κάνω κριτική στη μετάφραση του Καππάτου.

ALGÚN DÍA

Algún día te escribiré un poema

que nomencione el aire ni la noche;

un poema que omita los nombres de las flores,

que no tenga jazmines o magnolias.

Algún día te escribiré un poema sin pájaros,

sin fuentes, un poema que eluda el mary

que no mire a las estrellas.

Algún día te escribiré un poema que se limite

a pasar los dedos por tu piel

y que convierta en palabras tu mirada.

Sin comparaciones, sin metáforas;

algún día escribiré un poema que huela a ti,

un poema con el ritmo de tus pulsaciones,

con la intensidad estrujada de tu abrazo.

Algún día te escribiré un poema,

el canto de mi dicha.

Poemas de amor, 1986

Ο Dario Jaramillo Agudelo είναι ποιητής, κριτικός, δοκιμιογράφος, ανθολόγος. Γεννήθηκε το 1947 στην Κολομβία και ανάμεσα στις ποιητικές συλλογές και τα μυθιστορήματά του, ιδιαίτερα σημαντική θέση έχει μια ανθολογία ερωτικής κολομβιανής ποίησης που έχει κάνει με τίτλο Αισθηματολόγιο. Ha publicado libros de poesía: Historias (1974), Tratado de retórica (1978), Poemas de amor (1986), Del ojo a la lengua (1995), Cantar por cantar (2001) y Gatos (2005); y de prosa: La muerte de Alec (1983), Guía para viajeros (1991), Cartas cruzadas (1995), Novela con fantasma (1996), Memorias de un hombre feliz (1999), El juego del alfiler (2002) y La voz interior (2006).
Recibió el Premio Nacional de Poesía en 1978 y fue candidato al Premio Rómulo Gallegos del año 2003.