Φωτό: bosko
Ζινόντας από βίδωνος σαβίνι
ανάνιμα και ερωμιδαλιό
συνέρωσα το βίνο του Σαβίνη
σ' ένα άφαρο ραμένικο παλιό
ανάσωσαν τα κείμορα κουνέκια
μασάρεψε το πήλιχο σαλιό
ακάρεψε και το δερέ σουρέκι
και ψάχωσαν ανάκ' αποκαλιό.
Ω Ρίμμε! Πού τα έζηνες μανέρι;
Πού ρίκωσες αφάνι ρικαλιό;
Κι εγώ, τινό αχούλευτο πανέρι;
Κίτηξε ακιδά το καραΐκι
Που σού νυξε το κάρι-κοπαλιό
Κι αντίρικα
Το κίμινο ρανίκι.
Το ποίημα αυτό απαγγέλλει ο ποιητής στο φιλμ Αλδεβαράν του Ανδρέα Θωμόπουλου. Ο Θωμόπουλος καταθέτει ότι άκουγε συχνά Έλληνες στο Παρίσι να απαγγέλουν το ποίημα, και μάλιστα οι φίλοι του το τραγουδούσαν σαν ένα μεθυσμένο εμβατήριο. Δεν είναι γνωστό ποιός το έχει γράψει. Ο καθένα ςμπορεί να ερμηνεύσει το ποίημα κατά το δοκούν.
ΠΑΡΑΓΩΓΗ: Ανδρέας Θωμόπουλος
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Ανδρέας Θωμόπουλος
ΣΕΝΑΡΙΟ: Ανδρέας Θωμόπουλος
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Γιώργος Πανουσόπουλος
ΜΟΥΣΙΚΗ: Δημήτρης Πουλικάκος
ΗΘΟΠΟΙΟΙ: Δημήτρης Φινίνης. Ελένη Μανιάτη, Δημήτρης Πουλικάκος, Δέσποινα Τομαζάνη
ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 80′
Στο Αλδεβαράν, μια φανταστική πόλη κάπου στην Ευρώπη, που μπορεί να είναι και η Αθήνα, ζουν μαζί ο Δημήτρης ο ποιητής, ο Κρις ο μουσικός και η Μαγδαληνή, η πόρνη, δίνοντας παραστάσεις στα καφενεία. Οταν ο Κρις μαθαίνει ότι ο Δημήτρης έχει λίγους μήνες ζωής, φεύγει και τον αφήνει μόνο του με την Μαγδαληνή. Οι γιατροί όμως μπορεί να έχουν κάνει λάθος. Λυρική, αναρχική ταινία πάνω στο περιθώριο, που λαμβάνει διαστάσεις παραμυθένιας φαντασμαγορίας.
Πληροφορίες ταινίας: filmfestival
%20(1).png)
.jpg)
4 σχόλια:
Το ποίημα είναι του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη και πρόκειται για ένα λετριστικό σονέτο.
O Λαπαθιώτης, σ’ ένα ποιητικό παιχνίδι του, το 1938, έγραψε το "ΒΑΟ ΓΑΟ ΔΑΟ" ένα ποίημα απρόσμενο για την εποχή του, αλλά και το προσωπικό ποιητικό του ύφος (όχι ίσως για την προσωπικότητά του απρόσμενο). Προλαβαίνει έτσι, ο Λαπαθιώτης, τους ISIDORE ISOU και MAURICE LEMAITRE, τους κύριους εκπροσώπους του Λεττρισμού (Lettrisme), το οποίο ως κίνημα εμφανίζεται γύρω στο 1945. Το κίνημα του Λεττρισμού είναι ένα "αντιλεξικό" κίνημα, πρεσβεύει μια ποίηση που θα βασίζεται στη δύναμη του φθόγγου – στη δύναμη της ήχησης, κι όχι στο νόημα των λέξεων. Ο ποιητής φτιάχνει δικές του λέξεις, καινοφανείς, με αυθαίρετους (;) φθογγικούς συνδυασμούς, φαινομενικά «άσημες», που ανοίγουν, ωστόσο, το πεδίο στον αναγνώστη, να τις φορτίσει με νόημα, κάτι που και ο ίδιος ο υπερλεξιστής ποιητής ίσως έχει ήδη κάνει, υπομειδιώντας. Πέρα από τις παράπλευρες επιδιώξεις (καινοφανή λεκτικά μορφώματα, κωμικές ετυμολογικές αναφορές, επί μέρους παρηχήσεις κλπ), κύρια επιδίωξη είναι η δημιουργία συνολικά ενός κλίματος ηχητικού, το οποίο μάλιστα με την απαγγελία εντείνεται ακόμα περισσότερο. Αυτό το ηχητικό κλίμα κυοφορεί το νόημα.
Το ποίημα έχει ως εξής:
ΒΑΟ, ΓΑΟ, ΔΑΟ
Ζινώντας αποβίδονο σαβίνι
κι απονιβώντας ερομιδαλιό,
κουμάνισα το βίρο του λαβίνι
με σάβαλο γιδένι του θαλιό.
Κι' ανέδοντας έν άκονο λαβίνι
που ραδαγοπαλούσε τον αλιό
σινέρωσα τον άβο του ραβίνι,
σ' έν' άφαρο δαμένικο ραλιό.
Σούβεροδα στ' αλίκοπα σουνέκια,
μέσ' στ' άλινα που δεν εσιβονεί
βαρίλωσα σ' ακίμορα κουνέκια.
Και λαδαμποσαλώντας την ονή,
καράμπωσα το βούλινο διράνι,
σαν άλιφο τουνέσι που κιράνει...
Το ποίημα δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στα «Θεσσαλικά Γράμματα» (1938), κατόπιν στο περιοδικό «Εκλογή» τεύχος 73, το 1951.
Γιώργο μου σ' ευχαριστώ πολύ για τις ενδιαφέρουσες πληροφορίες. Δεν το συνδύασα με το ποίημα του Λαπαθιώτη, δεν το θυμήθηκα καν, ενώ είχα διαβάσει τις αναρτήσεις του Σαραντάκου, του Μπερεκέτη, του Ψαραδάκη στο Ποιείν και του Απέναντι Πεζοδρομίου τότε.
Ξεφυλλίζοντας το βιβλίο του Μανώλη Νταλούκα, Ελληνικό Ροκ, που αναφέρεται στην ιστορία της νεανικής κουλτούρας από τη γενιά του Χάους μέχρι το θάνατο του Παύλου Σιδηρόπουλου, 1945-1990, είδα το ποίημα που απαγγέλει ο ποιητής του Αλδεβαράν, που προφανώς οι δυο πρώτες στροφές είναι παρμένες από το ποίημα του Λαπαθιώτη, το υπόλοιπο όμως είναι διαφορετικό. Ίσως κάποια ανώνυμη παρέα να έκανε τη δική της παραλλαγή.
Πολύ ενδιαφέρουσα περίοδος πάντως και για την Ελλάδα, που δεν την έχω ψάξει ποιητικά όσο θα ήθελα. Ίσως έχω την ευκαιρία να το κάνω αργότερα...
Σ' ευχαριστώ και πάλι για το ενδιαφέρον σχόλιο!
Μαριάννα μου δεν έχεις άδικο για τις τροποποιήσεις που έχει δεχτεί το ποίημα του Λαπαθιώτη στα χρόνια που κύλησαν από τη γραφή του. Φαντάσου ότι ως και ο ψείρας Αποστολίδης στην Ανθολογία (τόμος Β') παραθέτει ένα τετράστιχο παραλλαγμένο από το πρωτότυπο, ως εξής:
Ζινόντας...
...Ζινόντας τ' απονίδονο λαβίνι
κι απονιβόντας ερομιδαλιό
σινέροσα το δέρο του χαβίνι
κον' άλικο δομένικο λαρό!..
(ακολούθησα και τη ορθογράφηση της Ανθολογίας)
Πιστεύω πως οι παραφθορές ακολούθησαν η μία την άλλη, αφού κατ' αρχήν κάποιος κάτι παράλλαξε και στη συνέχεια οι αντιγραφές και ανθολογήσεις δεν έγιναν από την πρώτη δημοσίευση.
Να είσαι καλά Μαριάννα και να μας γητεύεις!
Ξέρεις Γιώργο σκεφτόμουν πως οι παραφθορές μπορεί να μην έγιναν εσκεμμένα, αλλά επειδή είναι πολύ δύσκολη η αποστήθιση ενός ποιήματος με λέξεις χωρίς λογική, από στόμα σε στόμα μεταφερόταν κι αλλιώς. Χαλασμένο τηλέφωνο... :)
Σ' ευχαριστώ πολύ για όσα σημαντικά πρόσθεσες στην ανάρτηση! Όσο για το γήτεμα σ' αυτό το ποστ σου ανήκει δικαιωματικά. ;)
Δημοσίευση σχολίου